Jak wydawcy oszukują na grubości książek | Strefa Czytacza 

Mnie mała czcionka w książkach wręcz wkurza, bardzo męczy. Strony dużo wolniej uciekają, frustracja rośnie i przyjemność z czytania pryska. Ale faktycznie puste strony również mnie irytują. Z tą puchatą książka to akurat masz rację - dobre porównanie 👍

Chciałabym żeby wszystkie książki byly publikowane z podaną ilością słów - trochę tak jak na stronach z fanfiction 😏

Jejku, ogromnie potrzebny film, bo szczerze przyznaję, że choć czytam książki od dzieciństwa to nigdy się głębiej nad tym nie zastanawiałam i otwiera to mocno oczy. Ja osobiście uwielbiam sposób, w jaki są wydawane przez Czwartą Stronę Kryminału książki Ruth Ware, to jest mój absolutnie ukochany format i sposób wydruku, wielkość czcionki, rozmiar marginesów, interlinii itd - żadnych innych książek mi się tak dobrze, tak łatwo i tak lekko nie czyta, jak właśnie tych. Tam jest 31 wersów na stronie - i tak, mogłoby być spokojnie o te 3-4 wersy więcej, ale z drugiej strony też strasznie nie lubię czytać książek, gdzie czcionka jest malutka, a tekstu tyle upchane na stronie, że ledwo cokolwiek widać, a przeczytanie jednej strony zajmuje kurcze 5 minut 🙈

Pięknie te różnice widać też, kiedy się zajrzy do... ebooków. Nagle książka papierowa 300 stron ma w elektronicznej wersji 250. Widzę to nagminnie na Legimi. A osobiście jeszcze jestem w mniejszości, bo jestem typem osoby, która nie lubi tomiszczy wielkich, mnie to nie jara kompletnie, kiedy widzę jakąś historię, która wiem, że nie będzie dla mnie w odbiorze wybitna i ma 350-400 stron. Wezmę coś innego, co ma tych stron 250 i ma większe szanse, że mnie ruszy, a jeżeli nawet nie, to podświadomie mój mózg zakłada, że skoro stron było mniej, to i czasu mniej poszło, czy ten mechanizm działa w obie strony, zależnie od człowieka. A poza tym, jeżeli historia jest dobra, to nie trzeba jej pompować czy to samymi słowami czy formatowaniem. Gniot pozostaje gniotem, choćby miał i okładkę z puszystej waty i zajmował pół półki.

Ciekawy temat poruszyłeś. Zwróciłem na to uwagę przy okazji "Empuzjonu" Tokarczuk. Niby książka ma prawie 400 stron, ale spokojnie zmieściła by się na 250. Gdyby "Lód" Dukaja został wydany w ten sam sposób co "Empuzjon" to liczyłby co najmniej 3000 stron.

Swego czasu usiadłem i z dokładnością do pół strony przeliczyłem, ile w "Pielgrzymie" Hayesa wydawnictwo zaoferowało nam odpoczynku od lektury w postaci wolnego miejsca. Otóż - na początku tak nie było, ale rozdziały w książce są arcykrótkie - niektóre niespełna jednostronicowe! Policzyłem strona po stronie i wyszło mi, że 752-stronicowa książka mogłaby zostać odchudzona o 131 (sic! STO TRZYDZIEŚCI JEDEN) stron! Obecnie jestem u końca "Agli: Alefu" Radka Raka - książka świetna, ale historia podobna: z 635 tekst jest na 490. Każdy z 55 rozdziałow musi zaczynać się na nieparzystej stronie numerem, tytułem i małym rysunkiem, a następna strona pozostaje wolna. Eleganckie marnotrawstwo.

Pracuję w wydawnictwie i sama się spotkałam z taką sytuacją, że autor w swojej książce sporo cytował (wyróżniony cytat powinien być składany pismem o punkt mniejszym niż tekst główny) i specjalnie zażyczył sobie, żeby rozmiar fontu we wszystkich cytatach był taki sam jak w tekście głównym, żeby książka była grubsza xD.

Bardzo potrzebny film. Od dawna wiem o tych zabiegach wydawnictw. Przykładem oszukiwania na marginesach może być Księżycowe miasto Maas. Pierwszy tom został podzielony na dwie książki, podobno z powodu obszerności tekstu. A tak naprawdę sztucznie została zwiększona liczba stron poprzez zwiększanie marginesów i odstępów między linijkami. Na szczęście nie kupiłam tej książki, a wygrałam w konkursie, to nie miałam takiego żalu. Ogólnie takie zwiększanie puszystości książek bardzo popchnęło mnie w stronę czytnika i e-booków. Abonament Legimi z biblioteki i problem z oszukiwaniem na grubości książek i cenach z głowy. Żeby nie było tylko tak krytykująco, to jako przykład sprawiedliwie złożonej książki mogę podać kryminalną serię Rowling. Książki grubiutkie, ale nie puszyste :) Te pomimo dostępu do Legimi i tak kupuję, bo nie czuję się oszukana :)

Mniejszych książek zmieści się więcej na półce 😊

Zauważyłam ten problem, kiedy jeszcze skrupulatnie spisywałam przeczytane książki. Chciałam wiedzieć ile stron rocznie czytam, ale doszłam do wniosku, że żeby to miało sens, musiałabym dodatkowo to przeliczać na jakąś z góry ustaloną "standardową stronę" z określonym stężeniem słów na stronę. Dałam sobie spokój XD

Dzięki za poruszenie tematu

Wiem, że nie do końca moje wtrącenie będzie pasowało do tematu, ale przypomniała mi się podstawówka i ten standardowy dialog na temat lektur: -Ej, nie wiesz, ile to ma stron? -Wiesz, coś około 400, ale dużym tekstem. -To chociaż tyle...

Nie jestem za dużymi marginesami i nie mam potrzeby czytać na pierwszy rzut oka grubych książek. Na pewno wydawnictwa decydują się na to świadomie. Z drugiej strony jeśli jest dużo „światła” na stronie, a czcionka nie jest mała, czyta mi się wygodniej i szybciej. Jestem za dwoma wersjami książek. Wtedy każdy wybierze, jakie woli, i nie poczuje się oszukany 😁

Zaczyna się od paradoksu "-jest problem z papierem więc musimy podnieść cenę, kryzys się kończy, -cena papieru to tylko mała część kosztów". Jeśli spojrzymy na książki Pratchetta czy wczesną Fabrykę słów to ciężko nie odnieść wrażenia, że w ostatnich latach przy rosnących wciąż cenach pisarze dostali wytyczne aby książka miała tyle i tyle słów aby objętością usprawiedliwić cenę. 20 lat temu książka zazwyczaj mieściła się w 350 stronach teraz rzadko ma mniej niż 400. A cena sobie rośnie, winę zwala się na benzynę, papier, plamy na słońcu i klątwę piramid i jakoś nikt nie mówi o tym jak pośrednicy biorą 50-60% ceny okładkowej, czy o tym jak sztucznie pompuje się ceny ebooków(kto wie czy za jakiś czas nie okaże się że było to takie samo pomopwanie jak płyt cd w latach 90)

Zwracam uwagę na odstępy między wersami i marginesy tylko, że zdecydowanie wolę kiedy są one większe. Jestem w stanie zapłacić więcej (nawet przepłacić) za wydanie, które umożliwi mi przyjemne czytanie, kiedy odstępy i marginesy są mniejsze, gubią mi się linijki, a oczy szybko zaczynają mnie boleć i nie jestem w stanie dalej czytać. Ale nie każdy ma takie problemy i może w czasach, w których żyjemy warto byłoby zastanowić się nad kilkoma wydaniami tej samej książki, np. „standardowej” i nazwijmy to bardziej budżetowej formie, tak aby każdy miał możliwość zapoznawania się z daną lekturą

Bardzo potrzebny filmik. Dzięki, Czytaczu!

W ogóle spotkałam się kiedyś z książką (absolutnie nie pamiętam tytułu czy autora), która miała tylko coś koło 170 stron (może trochę więcej ale na pewno nie przekroczyła 200) i nie dość że była w formacie małym to w środku przerwy wyglądały niemal identycznie jak te pokazane w ,,A kiedy zniknie pustynia". A czcionka była jeszcze większa (może coś koło 15 wersów na stronę i to na tej która akurat trafiła się bez przerwy). A to była książka typu fantasy (bo ja tylko do takich półek w księgarniach podchodzę). Absolutnie jej nie kupiłam (i nie zerknęłam na cenę) ale i tak mnie załamała. To już historie, które sama piszę (do szuflady) mają więcej słów (bo na jednej stronie mam +/- 30 wierszy, a to historie na 100/200 stron), a i tak uważam że są zbyt krótkie bo tak z połowa wątków nie zostaje wyjaśniona (wiem to bo po skończeniu pisania czytam historię tak z kilka razy i zadaję sobie pytania, na które nie ma odpowiedzi - przeważnie wychodzi ich kilkanaście).

Jest jeszcze jedna rzecz która mnie wkurza - złocone, świecące grzbiety książek, które się ścierają, brudzą rękę i wyglądają bardzo nieestetycznie na regale 🤦🏼‍♀️

Cześc Czytaczu masz oczywiście rację ale jest zawsze ale .W moim przypadku ze względu na coraz bardziej pogarszającym się wzroku wolę jednak ksiązki z wiekszym drukiem i tym samym są więcej napuszone.

Czyli... za tę samą treść, tyle że w "napuszonej" książce płacimy więcej, żeby wydawnictwo zarobiło więcej, ponieważ papier jest drogi i trzeba na nim oszczędzać. Piękny paradoks. No chyba że w przeliczeniu, jak się zawyży cenę takiej cegły (bo gruba, to musi tyle kosztować), to faktycznie wychodzi stonks 🤔

Choć nie przepadam za małą czcionką to zgadzam to aż zamurował mnie przykład hipokryzji, książki o ekologii, w której czcionka i odstępy między akapitami wyglądają jak w historyjce dla najmłodszych... Jeżeli zaś chodzi o napompowane książki to pierwsze co przyszło mi na myśl to "Dotknij mnie". Mam stare wydanie z 2012 roku o tytule "Dotyk Julii", które ma prawie 200 STRON MNIEJ, a czytało się naprawdę wygodnie, bo nadal jest światło na stronie 😄.

Właśnie dlatego niestety mam i swoje ulubione i znienawidzone wydawnictwo: ulubionym jest You&Ya, gdzie większość książek jest wydana z małą czcionką niezbyt dużymi marginesami i na bardzo cienkim papierze. Rzadko bywają puste strony czy inne zapychacze, książki są dzięki tej czcionce i papierowi raczej cienkie i odpowiednio tańsze, lepiej się też mieszczą na półce. Nie cierpię natomiast Wee Need Ya , bo tam mamy bez sensu wszystko wydane w twardej oprawie, gruby papier, nieporęczne to jak nie wiem i to nawet takie krótkie, lekkie książki które kończę w parę godzin (np Nasze Puste Przysięgi) są strasznie grubaśne. Drogie i ciężko wepchnąć na półkę, do tego absurdalnie duże litery, marginesy oraz odstępy między wersami. Wklejki, obrazki, puste strony "dla estetyki" itp. no po prostu aż mnie cholera bierze 😤 Ps patrzę na gramaturę chipsów, chyba nauczyłam się tego na książkach:P

akurat większe litery są ok dla starszych osób. ale puste strony lub duże marginesy to już przesada

I tu się prosi wymienić plusy Kindla, mogę sobie ustawić najmniejszą czcionkę, bo tak mi się najlepiej czyta (nie lubie ciągle przewracać kartek), marginesy można ustawić, papier sie nie marnuje. Raz czytałam książkę kilka miesięcy i nie mogłam pojąć dlaczego, a potem zobaczyłam w księgarni dwa wielkie 700str tomiska, czytam gdzie się da, w pracy (:D), busie, kawiarni, nie ma szans, żeby takie 700str ze sobą nosić.

Byłam dzisiaj w księgarni i zdębiałam, jak zobaczyłam ceny książek. Kupiłam obyczajówkę za 74 zł (!), a fantastyka, którą byłam zainteresowana, kosztowała 99 zł! Niestety już nie było mnie na nią stać :/ Rozumiem, że pisarz też chce zarobić, ma w końcu cięzką i czasochłonną pracę - jestem w stanie zapłacić 70 zł za książkę, ale niech będzie to wartościowa lektura. Niech jej jakość będzie dobra. Nie chodzi już o ilość stron.

Dodałabym jeszcze kwestię grubości papieru, żeby na pierwszy rzut oka książka wyglądała na obszerniejszą. Niedawno postawiłam na półce egzemplarz wydany za czasów PRL, który miał ok 800 stron obok 400-stronicowego z obecnych czasów. Ta druga wizualnie była dużo grubsza od starszej koleżanki.

Interesujący materiał

Szczerze mówiąc, nigdy nie patrzę na cenę w stosunku do grubości... Raczej na cenę w stosunku do jakości papieru, cenę w stosunku do nazwiska autora, cenę w stosunku do wydawnictwa... Ale, fakt, irytuje mnie, gdy wydawcy sztucznie pogrubiają książkę przez robienie zdecydowanie za dużych marginesów... Osobiście wolę cieńsze książki ze względu po prostu na brak miejsca w domu na duże tomiszcza XD

Racja! 👍

Ostatnio załamałam się po zajrzeniu do „Reguł na czas chaosu” Stawiszyńskiego. To jest oda na cześć marnowania papieru. Co gorsza, pod względem przekazywania treści jest także rozrzutnie. Słów ogrom, przepięknych, przeintelektualizowanych, przekaz wyłuskany z tego wszystkiego zająłby, uwierzcie, kilka stron.

Większa czcionka, większe odstępy - coś co stosuje na studiach przy wypowiedziach pisemnych, żeby tekst wyglądał na dłuższy optycznie 😏Bardzo mądra treść filmiku - złudzenie zawsze działa

Porównanie ksiązek do czipsów, niezłe realia, ja polecam nowe książki sandersona mają tam rysunki na marginesach .

Miałam tak samo z "Kiedy zniknie pustynia" - zajarałam się tematyką, a jak zobaczyłam te giga czcionkę na półce w empiku, to myślałam, że się załamie :(

Ja w ostatnim czasie zacząłem zbierać wydania kieszonkowe. Nie jest to idealne rozwiązanie, ale cena jest niższa, a tekst bardziej ściśnięty, więc widać, że się da

Ciekawy materiał

Ja jestem książko-snobem. Place na prawde wysokie kwoty za wydania specjalne różnych tytułów, bo bardzo lubię piękne wydania w swojej biblioteczce. Ale pamietam jak wyszedł dość głośny tytuł Maas- księżycowe miasto, gdzie każdy tom został podzielony na dwa. I faktycznie, łatwiej mi się czytało nieco mniejszą objętościowo książkę, ale muszę przyznać, ze czcionka była dość spora. Zdecydownje jestem fanka nieco mniejszej. I pytanie brzmi, czy gdyby zmienieszyc trochę czcionkę oraz marginesy, czy bardzo by przeszkodziło w czytaniu? Myśle ze jeden tom okładkowo kosztowałby 60-80zł. Wiec po promocji zapewne płacilibyśmy 40-50. W tym przypadku gdy są podzielone tytuły cena okladkowa kosztuje 40zl. Wydaje mi się ze możemy tu mówić o wyjściu na rowno. Ale pojawia się drugi problem. Na kolejny tom, czekamy podwójnie. Ponieważ są dwie premiery książki, która powinna być wydana w tym samym czasie. Wiec my czetnicy tracimy, czekając na cos co powinno być wydane od razu.

Ja bym znalazł lepszy przykład - bo osobiście miałem w rękach "Opowieść wigilijną" w sztywnej oprawie z wielością obrazków, która liczyła przeszło 150 stron, gdy normalnie to ma może ze 40. A z drugiej strony z kolei miałem do czynienia z Biblią - pełne wydanie, ponad 70 ksiąg, Stary i Nowy Testament, na super cienkim papierze, dosłownie jak bibułka, czcioniuniunią mikroskopijną. Nie powiem, wam ile miało to stron, ale grubość dosłownie 3-4 cm

Jako osoba szkoląca się w składaniu książek powiem tak: mały stopień pisma jest męczący dla czytelnika, to samo tyczy się odstępów między wierszami (co od razu rzuciło mi się w oczy u Roberta S.), wiadomo, że przesadzanie w obie strony jest złe, ale rozumiem, że wydawnictwa wolą robić książki, które po prostu się wygodniej czyta, jednak rozumiem też, że są osoby, którym to nie robi różnicy, lub są przyzwyczajone do takiego stanu rzeczy i nie przeszkadza im taka kondensacja :)

Ja nie lubię pustych stron. A jeszcze nie lubię jak ostatnia str rozdziału zajmuje 1/3 str a kolejna strona nowy rozdział tekst zaczyna się na wysokości 2/3 strony. Zawsze to liczę i sobie myślę ile striny by oszczędzono

"A kiedy zniknie pustynia" jest o tym, jak ważne są drzewa. 🤦‍♂️

Czy w takim razie wydawca, który zdecyduje się wydawać książki oszczędzając papier nie mógłby chociaż o 2-3 zł zmniejszyć ceny za egzemplarz? Wtedy bardzo chętnie większość ludzi bu po nie sięgała. Książki drożeją, bo papier jest drogi. Czemu więc książki które mają mniej papieru nie kosztują mniej?

Nie mam pojęcia, które wydawnictwo to wydaje, ale w mojej miejskiej bibliotece jest seria książek dla słabowidzących (lub osób starszych) - ksiązki te mają lekko większy format, coś jak "50 twarzy Greya" w oryginalnej anglojęzycznej wersji, i duży font, pewnie z 14. To fajne rozwiązanie dla tych, co potrzebują, a wydają wszystko - obyczajówkę, dramat, romans, thriller:)

Najbardziej w kulki leci Uroboros, którzy książki które za granicą wychodzą w 1 tomie u nas dzielą na pół. Obiecałam sobie ze już więcej nie kupię od nich nowej ksiązki - tylko uzywane

Dobrym przykładem zwyrzania stron książki jest chyłka Remigiusza Mroza która w wydaniu którym ja czytałam było cegło co prawda miało duże litery i szybko sie przez to cztło to moja przyjaciółka ma starsze wydanie i książka jest dużo chudsza, ale litery za to są mniejsze

Większość ludzi niestety jest łapczywa na "wincyj" (nawet jeśli nie pokrywa się, to ze stanem faktycznym) , co jest podle wykorzystywane, nie tylko przy książkach... W przypadku książek, faktycznie jak już ktoś pisał, dobrym pomysłem byłoby podawanie ilości słów. Nie mam nic przeciwko odrobinę większej czcionce, mając na względzie osoby ze słabszym wzrokiem i lepszą estetykę, ale to ładowanie marginesów itp, już podlatuje bezczelnością 😕

mówisz tak o tym pompowaniu książek a ja wstydliwym okiem patrzę na bastion kinga leżący na kupce wstydu który ma ponad 1100 stron czystej drobnicy XDDDDDD

Mnie dziwi jedna rzecz, jak porównuję moją najgrubszą na półce książkę, pisaną względnie małym drukiem, która liczy niebotyczne 1300 stron, której tytół to biografia Hitlera, do Zakonu Feniksa który liczy 950 stron to wyjdzie, że pomimo różnicy ponad 350 stron, to one nie różnią się za bardzo objętościowo, mogłabym stwierdzić, że są prawie tej samej grubości, nie widać większej różnicy, albo wręcz Zakon Feniksa na pierwszy rzut oka nawet jeśli grubszy od książki która ma 1300 stron, co do wagi jest odczuwala ta róznica, gdzie Hitlera to jest trochę ciężko podnieść, to Zakon feniksa jest trochę lżejszy. Cenowo jest duża różnica bo Zakon Feniksa w chudej okładce kosztuje 55 zł, a biografia Hitlera około 100 zł, jednocześnie nie jednaksiążka znacząco chudsza od zakonu Feniksa cenowo jest bardzo przybliżona, chociaż mistrzynią w cenie jest pewna książka, licząca w miarę mało stron, a kosztująca z 80% ceny biografii Hitlera, nazywa się "Samotność strategiczna Polski" którą chcę kupić, ale odrzuca mnie ta cena.

Wydawnictwo Karakter wydało ostatnio reedycję Susan Sontag w "ściśniętej" wersji, w dodatku otwarcie wyjaśnili swoje powody i - szok - czytelnicy kupują, zadowoleni.

Kupując książkę zwracam uwagę na czcionkę ze względu na wzrok. Dla mnie tekst w książce powinien być przejrzysty bez zbędnych przerywników w postaci pustych przestrzeni bo to też jest denerwujace.

Już nie chodzi o cenę, po prostu szkoda drzew ;/

Może i jestem dziwna ale sama wolę ściśnięte strony bez pustych przestrzeni niż takie z dużą czcionką. Wiem niestety że starsze osoby są tu poszkodowane ale jednak mając wybór, uciekam od puszystych wersji książek (a sama jestem okularnicą). Jednak w mangach mam ten problem że wiele tytułów obyczajowych nie jest wydawanych w powiększonym formacie. A takie średnie i skończone serie (takie do 12 tomów) po polsku nie są wydawane w formacie 2 w 1 jak mają wydania anglojęzyczne. A co do porównania do chipsów, Czytaczu tu się mocno mylisz. Paczka chipsów jest napełniona do ok. połowy azotem, który ma za zadanie ochronić zawartość przed zniszczeniem. A mało kto chciałby kupić za pełną cenę istny miał czipsowy. Dlatego producenci drukują oddzielnie gramaturę. Żeby nie było nieporozumień. Kupując chipsy kupuje się gramaturę a nie wizualia paczki. Inną sprawą są chipsy w tubie jak np. Pringlesy, które są produkowane w Polsce na rynek polski (i ościenne) sprzedawane są w formacie 165 g. Gdy te same chipsy ale wyprodukowane w Belgii są na Zachodzie sprzedawane w formacie 200 g. Oczywiście chipsy 165 g są tańsze niż te 200 g ale tu trzeba porównać czy ta "taniość" jest faktycznie tania. Edit. A co do nieekonomiczności wydań, mam Eliksir Miłości (czy Napój, bo nie pamiętam) Schmitta. I to dla mnie była mega nieeekonomiczna książka i to drukowana przez Znak w twardej oprawie za okładkowe 30 zł. Tyle że ten napuchnięty format ma sens, bo to de facto powieść epistolarna, choć bohaterowie piszą do siebie maile. I czasem jedno zdanie, czy kilka słów wręcz jest tak bezczelnie wydrukowane na środku strony. I chociaż takie coś mnie zdenerwowało to jednak w tym konkretnym przypadku miało sens fabularny.

Ja ostatnio kupiłam nową książkę z mojej ulubionej serii. Powiększenie marginesów było widoczne na pierwszy rzut oka. Kupiłabym tę część nawet gdyby miała mniej stron niż poprzednia

Dlatego wolę używać czytnika. Wielkość czcionki wybieram sibie sama.

podobnie jest z e book cena za papierową i elektroniczną wersje sa prawie takie same

Ja czytam mega wolno. Ale bardzo lubię czytać i nie zniechęcam się mimo, że nieraz długo mi się schodzi.

Wydawnictwo Filia praktycznie zawsze ma w okolicy 400 stron książka

Gdyby w Harrym Potterze zmniejszyć czcionkę, na początku rozdziału wyrzucić mini obrazek ksiazki były by krótsze o jakieś 1/4

Z Marie Pavlenko, to być może wydawnictwo po prostu okłamało Czytacza.

wkurzają mnie te książki molochy bo ani to do torebki wziąć ani się wygodnie czyta, wolę stare wydania z mniejszą ale czytelną czcionką a nie jakaś 14

e-booki nie wymagają ton papierów, a przy ukazji czytelnik sam wybierze sobie wielkość fontu, interlinii i marginesów

Fabryka słów książki wydaje w dziwnym, mniejszym formacie, "dzięki" czemu np. cykl demoniczny jest podzielony na dwa tomy, mimo, że możnaby to zmieścić w jednym, zwiększając troszkę format, zmniejszając marginesy i lekko czcionkę. Przy okazji skład inaczej by wyglądał i na pewno 100-200 stron możnaby uszczuplić. Ale nie, lepiej kazać sobie płacić ponad 100 zł za dwie książki, niż wydać jedną za 60. Jestem zwolennikiem wyboru - chcesz mieć dwa tomy - ok, kup dwa. Chcesz mieć na półkę jeden tom - jasne, kupuj.

Trochę jak z grami. Ludzie często nie patrzą na to jak dobra gra faktycznie jest, tylko na jej grafikę i długość. Na co mi dobra grafika i 150 godzin rozgrywki, jeśli ta rozgrywka jest strasznie nudna?

Bardzo dużym przykładem tego tematu jest książka Tippi i ja

Papier można robić też z konopi, rośnie na każdej glebie i bardzo szybko co też wpływa na środowisko, ale kogo to obchodzi

Ale w przypadku Wiedźmina w prawie wszystkich wydaniach jest przesada w drugą stronę. Tam są tak małe marginesy i czcionka że ciężko się czyta.