Yıl 1914’ün sonu, 1915’in başı. Osmanlı Devleti Balkan savaşında yenik çıkmış, birinci dünya savaşına girmiştir. Savaş hazırlığı yapan Osmanlı Devleti, bütün bölgelerden asker ve vergi ister. Bunlardan biri de Kasımoğlu Aşireti ve Küreciklileri devlet katında temsil eden Kasımoğlu Mamadali Beydir. Mamadali’nin babası varlıklıdır. Genç yaşında aşiretin başına geçmiştir. Korku tanımazdır ki Osmanlı’nın bu isteğini geri çevirir. Ne asker ne de vergi vereceğini söyler. 24 yaşındaki Mamadali Elbistan’ın Alaxast aşiretinden aynı zamanda akrabası olan Hürriye Hanım ile evlidir. Osmanlı’ya karşı duruşunda eşi Hürriye Hanım’ın da etkisi olduğu söylenenir.
Aynı bölgeden bazı aşiret liderleri Mamadali’nın Osmanlı’ya başkaldırısını fırsat bilir; Akçadağ merkezdeki Osmanlı memurları ve ileri gelenleri ile ilişkiye geçerler. Mamadali’nin silahlarının av tüfeği olduğu ve askerlerinin az olduğunu; devlete karşı koyacak gücü olmadığını ihbar ederler Osmanlı’ya. Aynı dönem Osmanlının Hamidiye Alayları Akçadağ bölgesindedir. Devletle işbirliği yapan Tataruşaklı Kör Mahmut’tur. Karagöz çeşmesi önünde çatışma çıkar. Köy halkından olan Alibek Demirel, Halil Çolak ve Ali Mordeniz çıkan çatışmalarda ölür.
Mamadali isyanı Velipaşa isyanından sonraki 2. Kürecik isyanıdır. Köylerin yakıldığı, insanların dağlarda, mağaralarda yaşamak zorunda bırakıldığı isyanlardandır.
Mehmet Ali ise kendi müfrezesi ile beraber Alaxast aşiretinden olan dayılarının yaşadığı Beştepe köyüne sığınır. Bir süre gizlerler Mamadali’yi. Aynı zamanda Mamadali yandaşları yayla ve dağların doruklarına gizlenirler. Ancak Osmanlı askeri Mamadali’nin dayılarına sığındığını öğrenir; baskı yapar. Dayıları da öldürülmeyeceği yönünde teminat aldıklarını söyler, teslim olduğu takdirde Osmanlı tarafından bağışlanacağını söyler. Başka çaresi kalmamıştır Mehmet Ali’nin. Mehmet Ali’yi teslim ederler Osmanlıya.
Körsüleyman’dan Abbas Çölmen’in dede ve nenesi Kolloyi Canıke ile Alte Hanım’da Mamadali ile Harput’ta asılanlardandır. Böylece, Mamadali isyanı ilk Kürt kadın idamına da tanıklık eder. Mamadali isyanı Kürecikli kadınların yaktıkları ağıtlarla bugüne taşınır. Yakılan ağıt bugün “Mamko Mamko Mamadali” türküsüyle belleğimizdedir. Malatyalı Ozan Garip Dost üç kasetinde de bu parçayı okudu. Mamadali’nin öyküsünün bilinmesini istedi. Bilenlere hatırlattı, bilmeyenlere tanıttı.
#mamko #malatya #memedaliağıt #ağıt #mamkomamkomemetali #yas #türkülerimiz #kürtçe #kürt #kürtçemüzik #dem #bağlama #kürecik #kasımuşağı #malatya #elbistan #nurhak #canlıperformans #alevilik #alevi #dinleti
21 сен 2024
