1. Oppland - Valdres
Opptak frå Landskappleiken, Vågå 1996, meisterkonserten.
Ingar Ranheim og Ellen Persvold dansar springar. Marit Karlberg Mattisgard hullar. Slått: Grimelien.
Om dansen
Denne springaren høyrer til bygdene i nørre Valdres der takta er asymmetrisk, i søre Valdres er bygdedansen noko annleis, han har m.a. symmetrisk takt. Valdresspringaren kom tidleg fram på kappleik og vart lagt merke til fordi han var dramatisk og kraftfull. Han har i hovudsak 2 sviktar i takta, har vendingsdel med berre eihandstak, og samdansdelen har eitaktssnu. I eitaktssnuen slepper dansarane kvarandre medan guten er i ytre bane, og jenta dansar framom guten til ytre bane att før dei tek saman til ny vendingsdel. Eitt motiv som går att, er at jenta snur ein gong motsols og så fleire gonger medsols under armen. I Valdres sviv jenta så raskt under armen rundt at ho kjem heilt rundt på omlag 2 taktslag.
Om musikken
Slåtten skal vera oppkalla etter spelmannen Guttorm Grimelid frå Krødsherad (Hardingfeleverket Bd. VII nr. 549). I folketeljinga for 1801 finn vi under garden Søndre Bjøre i Krødsherad Gutorm Olsen 44 år. Han er gift og har 6 born, og som yrke er oppgitt “Selveier av en plads, skræder og spillemand”. Dette er sannsynlegvis vår Guttorm Grimelid. Det finst elles jamvel ein annan slått med namnet Grimeliden. I Telemark kallar dei gjerne slåtten Myllarspringar, Markensmåndagen, Urgjen eller Springar etter Hans Fykerud. Marit K. Mattisgard har lært låtten etter lydbandopptak med Torleiv Bolstad (1915 -1979). Når ein ikkje hadde spelar til dansen, vart det stundom hulla. Å framføre slåttar med stemma har hatt ulike namn rundt omkring i landet. I Valdres seier dei å hulle, i Hallingdal å låte på kjafte, i Telemark o.fl.st. å tulle, på Sunnmøre å trale osv. Det finst ein del opptak utgitt med låttehulling (CD: Lea de'), (CD: Lått & Leven).
1 ноя 2022
