PRZEWRÓT W FILOZOFII | KANT wyjaśniony 

Koniecznie daj znać jak poszło

@@zygfrydfilozofia1949 zdane!

@@zygfrydfilozofia1949zdane!

Bardzo dziękuje, stawiam na przystępność przede wszystkim by każdy mógł wchodzić w filozofię, bo póki co jest to dziedzina często niedoceniania i równie niezrozumiana

Mój również - dziękuje za dobre słowo

Bardzo mi miło, dziękuje!

Bardzo dziękuje

kanta nie kantar😂

Mało kto daje radę do końca! Powodzenia!

Bardzo mi miło, już na warsztacie następny duży film 💪

Bardzo dziękuje :)

Bardzo dziękuje! Będzie więcej. Pozdrawiam

Szanuje za upór i dziękuje!

Bardzo dziękuje!

Nie ma sprawy

Bardzo mi miło, dziękuje za dobre słowo

Bardzo mi miło, dziękuje!

Bardzo dziękuje!

Ja jestem wdzięczny za komentarz i jestem ciekawy jak pójdzie prezentacja i czy wszystko aby na pewno dobrze przedstawiłem Daj znać! Pozdrawiam

@@zygfrydfilozofia1949 Prezentacja dostała pochwałę na forum grupy i ocenę celującą 😁 Jeszcze raz dziękuję za takie solidne omówienie!

Niestety, nie wiem do którego momentu się odnosisz z tym kotem tak więc ciężko mi się odnieść, ale jak będzie potrzeba to mogę coś doprecyzować. Jednak nie przesadzałbym z tym, że jest „całym sobą” (chyba że jako podmiot), bo jego ugruntowane w przestrzeni i czasie futerko, łapki, pyszczek czy ogon okazują się czymś wyłącznie fenomenalnym, zjawiskowym a nie kotem samym-w-sobie. W tej chwili trwa montaż materiału o jednym samozwańczym kontynuatorze myśli Kanta, Arturze Schopenhauerze, który na bazie kantowskiej myśli dojdzie do wniosku, że kot poza iluzją zjawisk wcale nie istnieje

@@zygfrydfilozofia1949 Heheh ja ci powiem nie do końca rozumiem jak można patrzyć na coś z daleka i być pewnym że jest to 3D skoro jak na dłoni widać że jest to 2D i nie jest bryłą. Doświadczalnie jeśli filozof uwzględnił by że może to złudzenie- fatamorgana , na pustyni - on ulega wierze .. tylko swojemu umysłowi. I z tym ciepłem też zaszalałeś na tablicy jak powiedziałeś że czujesz zimno. Coś mi się wydaje że utrata ciepła przez rękę , czyli uciekające atomy z wyższym potencjałem w stroną mniejszego potencjału nie mogą być odczuwalne jako zimno tylko nasze zmysły wyczuwają utratę energii cieplnej i na tej podstawie określają zmianę. To nie tablica jest zimna, to ty jesteś cieplejszy i nosisz więcej energii cieplnej. Więc wprowadzanie pojęć że niby my coś czujemy plus tłumaczenie innych z książki jest trudne i podlega bujanie myśli typu czy on mnie manipuluje skoro jest inaczej. A co tak naprawdę jego ręka czuła i jak to przebiega w interpretacji naszego mózgu i już byłem daleko poza tematem. Tak jak wprowadzasz już czyiś umysł w stan rozważania robi się młyn :) . Ale słucham dalej :)

Tak, z pewnością marksizm zasługuje na porządne opracowanie jednak chciałbym się nim zająć po omówieniu idealizmu niemieckiego i Hegla

Cieszę się, że nawiązanie zostało przez kogoś odkryte 😉 Niestety, tylko część, ale wydaje mi się najistotniejsza

Kamień milowy w karierze, dzięki za zaczepkę - fajne uczucie

@@zygfrydfilozofia1949 zapomniałem o symbolicznym zdjęciu, pierwsze miało by duże znaczenie

Pewnie by mi bardziej zależało na takim zdjęciu niż osobie która je robi xd poczekamy, w końcu może się uda

Przede wszystkim chciał odeprzeć sceptyzm Hume co do przyczynowości, który odebrałby filozoficzne podstawy nauce - jak chodzi o rozum praktyczny i postulaty to tu już się tak Kanta rzeczywiście nie ceni. A jak chodzi o "Historie Filozofii" Tatarkiewicza to jest dobry, popularny początek - sam tak zaczynałem wchodzić w filozofie, więc na pewno nie zniechęci. Jak chodzi o różnorakie "Historie" to polecam "Historie Filozofii" Coplestone'a - tomów jest więcej, więc ogarnięcie całej filozofii z Coplestonem może być trudne, ale gość świetnie i czytelnie opracowuje filozofów i daje ciekawe, krytyczne komentarze; jak interesuje Cię jakiś konkretny okres to Coplestone imo będzie lepszy. A jak pytanie jest ogólniejsze od rozpoczęcia przygody z filozofią - to polecam niczego się nie bać i czytać od razu to co interesuje lub autora, który się podoba; czasem może czegoś się nie zrozumie, ale jest wynagradzająca cały ten trud satysfakcja Pozdrawiam

Dziękuje za dobre słowo! Jak chodzi o polecanie lektur na początek to jest to zawsze dla mnie problematyczna kwestia, bo zapoznawałem się z tego typu lekturami względnie późno, moje początkowe poznawanie filozofii było bardzo niesystematyczne oraz chaotyczne, dlatego nie wiem w jaki sposób ktoś pierwszy raz stykający się z filozofią zareaguje na te książki. Dobry, klasyczny wstęp to "Świat Zofii" - książka skierowana dla młodzieży, dlatego miejscami infantylna, ale ogólnie w przystępny sposób opracowuje najważniejsze postacie w historii filozofii, wprowadzająca i lekka. Z bardziej mętnych i ścisłych to klasyk Olimpiad filozoficznych, "Historia filozofii" W. Tatarkiewicza w której to już jest bardziej szczegółowo omawiana cała myśl filozoficzna i jej reprezentanci. Jak chodzi o lekture bezpośrednio filozoficzne to moi osobiści faworyci to: "Powołanie człowieka" Fichtego, drobna lektura, mniej wprowadzająca, za to bardzo pobudzająca intelektualnie i inspirująca - Fichte wchodzi tam głęboko w analizę realności świata oraz naszego doświadczenia przy okazji rozpatrując różne perspektywy. "Świat jako wola i przedstawienie" Schopenhauera - książka dosyć duża, ale w niej to dosyć swobodnym językiem Schopenhauer formułuje cały swój system filozoficzny, równocześnie odnosząc się do swoich przeciwników politycznych, więc poprzez te prace Schopenhauera można względnie wygodnie wchodzić już w obszerną problematykę filozoficzną i sposoby jej rozwiązania. Książek jest wiele i to są tylko moje sugestie jednak jeśli interesuję cię ten temat to moim mottem by było "niczego się nie bać" i czytać tych myślicieli oraz te problemy, które cię interesują - by nie zabić zainteresowania filozofią podręcznikami i wykuwaniem starożytności. Jeśli np interesuję Cię Nietzsche to przejdź bezpośrednio do niego, bo mimo że przegapisz pewne nawiązania czy głębie pewnych myśli to będziesz odczuwał satysfakcję z realnego obcowania z interesującym cię tematem a jeśli ta satysfakcja z filozofowania nie zniknie to sam będziesz sprawdzał czego jeszcze nie rozumiesz, jakiego myśliciela musisz nadrobić itd. Mam nadzieję, że jakkolwiek pomogłem i życzę powodzenia w zagłębianiu się w te bardzo szeroką i wchodzącą w najważniejsze problemy dziedzinę :)

Wątpię, że jakkolwiek da się przygotować na Hegla - ale w sumie zrozumienie kantowskiego rozróżnienia na fenomen i noumen wystarczy by zacząć wchodzić w niemiecki idealizm.

Kant nie wyklucza tego, że istnieje to o czym mówi problematyka metafizyczna czyli np początek świata, Bóg lub byt poza-zmysłowy - mówi tylko o tym, że nie posiadamy środków do rozstrzygania tych kwestii metafizycznych a więc, że metafizyka jako dziedzina jest niepraktyczna. "Noumen" z kolei jest różnie definiowany, nieraz jako pojęcie graniczne, czyli rzecz o której nie należy rozprawiać, ponieważ jest poza granicą naszego poznania. Czy jest to jakaś metafizyka? W moim osobistym mniemaniu jest to naturalne, logiczne założenie, że istnienie fenomenu implikuje istnienie jakiegoś noumenu - można oczywiście pójść inną drogą np takiego Fichtego, który twierdzi właśnie, że założenie istnienia noumenu jest już założeniem metafizycznym, niemożliwym do weryfikacji oraz niekonsekwencją Kanta. Podobną tezę do twojej, z tego co pamiętam, wysunął Heidegger; jakoby Kant w jakiś sposób odrestaurował Europejską metafizykę. Pole interpretacji jest szerokie i są osobne pracę poświęcone walce Kanta z metafizyką; Kant sam nie uważał swojej filozofii za założenie "nowej metafizyki" i uważał noumen za pojęcie obowiązkowe, niemożliwe do wykluczenia (oznaczałoby to powrót jego systemu do idealizmu pokroju Berkeleya czy solipsyzmu)

Nawet skarbonka Marksa :D Te dostałem akurat w prezencie, ale z tego co widziałem to jest dostępna na amazonie czy na innych stronach w całkiem dobrej cenie

Nie znam twórczości tego pana za dobrze

Z jednej strony tak, jednak z drugiej strony; nie jesteśmy zdolni niczego widzieć bez umiejscowienia tego w czasie i przestrzeni

@@zygfrydfilozofia1949 Właśnie w tym rzecz, że bez formy czasu i przestrzeni, informacje dostarczane nam z zewnątrz były by czegoś rodzaju chaosem. Zgadza się to z Parafrazą Kanta; Z samym Intelektem bez zmysłów jesteśmy ślepi, z samymi zmysłami bez intelektu widzimy iluzje. Może zbyt dosłownie potraktowalem ten cytat

Dobra, chyba rozumiem tutaj swój błąd, ale mam pewien pomysł, którym możne z tego wyjść

Wszystko rozumie

Póki co nie mam i oby nie było potrzeby założyć. Czas pokaże. I bardzo dziękuje!

@@zygfrydfilozofia1949 zatem niech Ci Bóg w poznaniu fenomenów i noumenów wynagrodzi 😊

Kant obalony! (zobacz jak -->) Również pozdrawiam!

​@@zygfrydfilozofia1949 Pewne rzeczy trudno pojąć, ale są też te proste. Na przykład... rozkład liczby 666. 666=432+144+90. Istnieje matematyczny dowód na to, że lepszego podziału nie ma. 432 i 144? Wygląda znajomo? 216 i 216, 72 i 72. Rozwinięcie pozwala wskazać ten sam punkt, o którym pisałem. A czymże jest 90? To wartość kąta prostego. Cyrkiel (wskazówki zegara) i węgielnica (kąt prosty). Zazdroszczę wiedzy filozoficznej :)

Mam wrażenie że ignorujesz +, czyli funkcję symetryczną dwuargumentową. Czyli utworzenie i zdefiniowanie tej funkcji musiało być a priori, ale całkiem możliwe że pierdolę

@@sroka_ Przypominam, że bez cyfry 0 dało się długo żyć , więc nie widzę powodu by bez + było inaczej. To tylko symbole- zdania nie zmieniam.

@@sceen7675 bez większości rzeczy dało się żyć

Wydaje mi się, że Artur Schopenhauer należy do jednego z „najłatwiejszych” - jego system jest tak pełny i jasny, że uformowanie się jego „szkoły” było bardzo trudne (ponieważ brakowało miejsca już na filozofowanie i rozmyślanie w ramach tego systemu) oraz jest tak prosty, że nieraz można się spotkać z koncepcją że bliżej mu do pisarza niż filozofa (dopatrując się w jego sukcesie głównie umiejętności prezentowania myśli). Oczywiście, jest pewna komplikacja, że studiowanie Schopenhauera wymaga jakiejś minimalnej znajomości Kanta - ale to ten filozof przychodzi mi jako pierwszy na myśl jak chodzi o „najłatwiejszego” w wyżej wymienionych kryteriach filozofa

@@zygfrydfilozofia1949 dzięki :) pozdro i szczęśliwego nowego roku!

@panukasz9899 Proszę bardzo i wzajemnie, szczęśliwego!

Nie zaprzeczam

A swoją drogą, to wielkie dzięki za ten materiał, zgrabna synteza myśli Kanta sprawiła, że jakoś bardziej poruszyła mnie jego myśl, udzielił mi się Twój podziw do tegoż jegomościa z Królewca.Niech się to trzyma, dobry przekaz leci

Ostrzegam, że forma raczej wykładu niż fajerwerek

@@zygfrydfilozofia1949 Czyli idealnie

Chciałbym, ale youtuber to stabilniejszy zawód

Zgodzę się co do mechaniki kwantowej i jej niezgodności z teorią Kanta. Przykładów w fizyce można by było wyliczyć więcej m.in. postrzeganie przez Kanta przestrzeni i czasu jako odrębnych (gdy teraz mówimy o czasoprzestrzeni) czy też o podmiotowym charakterze tegoż czasu oraz przestrzeni (gdy teoria względności udowadnia, że czasoprzestrzeń nie tyle istnieje niezależne od podmiotu, ale też potrafi się zakrzywiać warunkując w ten sposób wiele zjawisk). Niestety, ale wszystkie wybitne umysły są ostatecznie produktem swoich czasów i tak Kant jak i nawet Einstein - nie byli w stanie przewidzieć zawiłości jakie zaoferują nam nauki przyrodnicze. Co do natomiast sądów syntetycznych a priori to nie mogę się zgodzić. Kant faktycznie uważał, że potencjał do operowania arytmetyką mamy w sobie wbudowany jednak oferował pewną argumentację a nie opierał się wyłącznie na wierze. Przestrzenność nie jest czymś czego się wyuczyliśmy, ani czymś czego możemy się pozbyć - jest to jeden z warunków poznania; tak więc geometria jako dziedzina zajmująca się przestrzenią znajduje swoje źródło w naszych apriorycznych warunkach poznania (jednak by te warunki mogły się okazać to musimy czegoś doświadczać). Jak chodzi z kolei o naoczność to Kant nie uważa, że konkretnie musimy doświadczyć rachunku 5+7 by móc go wytworzyć czy rozwiązać - Kant uważa, że sama przestrzenność może zostać uzmysłowiona wyłącznie z pomocą naoczności, podobnie jak czas. By móc poznawać potrzebujemy przestrzeni oraz czasu i nie wyobrazimy sobie nawet niczego bez czasu oraz przestrzeni, jest to pewien warunek, który uzmysławiam sobie w momencie, gdy z niego zacznę korzystać. Nie ma tu pierwszeństwa ani aprioryczne uwarunkowania, ani doświadczenie - to są dwie współpracujące "siły". Sądy syntetyczne a priori prowadzą nas do wniosku, że możemy docierać do wiedzy nie wymagającej danych naocznych jak wyżej wspomniane 5+7 - potrafię z pomocą tej prostej operacji dotrzeć do wniosku jaki się we mnie wcześniej nie znajdował, ani jakiego wcześniej nie doświadczyłem, a więc rozszerzyłem swoją wiedzę w sposób aprioryczny. Oczywiście, możemy powiedzieć, że ja znam liczbę 12 i ten rachunek mógł być wyuczony, jednak gdybyśmy w tym prostym dodawaniu zamienili liczby np. na 5342321 + 32131231 to na pierwszy rzut oka nie znam odpowiedzi i z pewnością nie zaczerpie jej z naoczności, dopiero jak będę rachunkował w głowie to znajdę odpowiedź. Tak więc w rozumowaniu Kanta przeprowadziłem sąd syntetyczny a priori, rozszerzyłem wiedzę bez uczestnictwa doświadczenia. Tak więc nie możemy w zgodzie z intencją kantowską powiedzieć, że nasza wiedza wynika z naoczności, wtedy bowiem nie operujemy niczym apriorycznym, nie jesteśmy zdolni do formułowania sądów syntetycznych a priori a przez to i pewnych uniwersalnych prawd - bez założenia aprioryczności cały ten system traci swój sens oraz istotę.

@@zygfrydfilozofia1949 Cytat z Kanta: "Pojęcia dwunastu wcale jeszcze nie pomyślałem przez to, że mam na myśli tylko owo połączenie siedmiu i pięciu; i choćbym nie wiem jak długo rozkładał swe pojęcie takiej możliwej sumy, to jednak dwunastki tam nie znajdę. Musi się wyjść poza te pojęcia, przywołując na pomoc naoczność, odpowiadającą jednemu z nich, np. swoje pięć palców lub (...) pięć punktów i dołączając do pojęcia siedmiu kolejno po sobie dane w naoczności jednostki piątki" I ma w tym rację. Nie istnieje możliwość matematycznego wyprowadzenia 7+5=12. To musimy zawsze zliczyć doświadczalnie. (oczywiście tabliczkę dodawania i mnożenia znamy od dziecka, ale jako rzecz, którą trzeba było wykuć, a nie wyrozumować) Do 10 wszystko podlega doświadczeniu. Dalej matematyka już podlega myśleniu analitycznemu. Każdą liczbę da się rozłożyć na jednostki, dziesiątki, dziesiątki dziesiątek itd. Każdą liczbę można podzielić na jednostki, dziesiątki, dziesiątki dziesiątek itd. Itd. Każdą liczbę da się pomnożyć wielokrotnie (spotęgować), więc i odwrotnie (spierwiastkować) itd. itd. Od kiedy mamy tabliczkę dodawania i mnożenia (rodem z doświadczenia), możemy dokonywać dalszych analitycznych operacji (zachowując reguły działań, na które się umówiliśmy). Ważnym argumentem za tym, że nie czujemy w sobie matematyki jest fakt, że intuicyjnie ogarniamy liczby ledwie do 5. Dalej już musimy zliczać. Kiedy spytam: Ile osób było na spotkaniu? - Z łatwością ogarniamy 3, 4... Ale gdy było więcej, to na palcach zliczamy: Jurek, Heniek z dziewczyną, jola... itd. Kiedy spytam: Ile drzew tam rośnie? Do 3,4 wiem bez problemu... powyżej mówię już: kilka, kilkanaście. Nie ogarniamy więcej niż 5! Tworzenie syntetycznych modeli i rozwijanie ich analitycznie jest super umiejętnością człowieka, ale Kant w sposób nieuprawniony dopatruje się tu wrodzonych/danych przymiotów. Jasne, że nie umiemy myśleć o świecie bez czasu i przestrzeni - bo tylko taki świat znamy. Nie umieliśmy też bez przyczynowo-skutkowego myślenia - ale z mechaniką kwantową jakoś powoli to zaczynamy ogarniać - chociaż wciąż szokuje fluktuacja próżni, superpozycje cząstek, splątanie, tunelowanie cząstek. Nie nazywałbym ograniczenia (z przyzwyczajenia do takiego świata) formą czystej zmysłowości czy jakiejś przydanej intucji - nie umiemy inaczej, dopóki się nie nauczymy.

Oj tam, oj tam Może i same kategorie logiczne wziął (tak jak większość w tamtym czasie) za wyczerpane już przez Arystotelesa, ale w dalszym ciągu ich umiejscowienie i zastosowanie jest wyjątkowe. Może i Kant nie wymyślił wszystkiego na nowo (w tym nowych dziedzin filozoficznych, nowych pojęć logicznych czy też nowego przyrodoznawstwa), ale sama esencja jego myśli jest niepowtarzalna a mówienie o jej nieoryginalności to „kardynał”.

Chyba rzeczywiście potrzebne będzie doprecyzowanie o co chodzi w „innych światach”, bo jak sam wspomniałeś - wielu pod takie pojęcie podchodzi. Jeśli chodzi o zanegowanie rzeczywistości to chyba najbardziej skrajny był Berkeley, który twierdził, że przedmioty istnieją tylko o tyle jeśli są oglądane. Jak chodzi o skupienie się na „innych światach”, że tak powiem, „ponadfizycznych” to raczej nikt nie odleciał tak by nie odnosić się w tych innych światach do naszego świata, ale ogólnie najlepiej chyba tutaj sięgać do różnych metafizyków, którzy odkrywają światy niemożliwe do doświadczenia. Chyba filozofia hinduska np adwajta jest bardzo odklejona od naszej rzeczywistości i postrzega ją wyłącznie jako iluzje „ego” czy też Boga/Brahmana. A jak chodzi o systemy najbardziej odklejone od narracji jaka jest teraz to chyba Hegel ubierający cały świat w „ruch Ducha” jest bardzo skrajnym przykładem ubarwienia rzeczywistości w taki sposób, że jawi się nam jak nowy kosmos. Jeśli nie o to chodzi to potrzebuje wspomnianego doprecyzowania

@@zygfrydfilozofia1949 Z tych kilku sugestii (które są super) odniósłbym się w sumie najbardziej do tego związanego z metafizykami. Żeby nieco doprecyzować, chodzi mi mniej więcej o taką myśl: jestem tutaj, funkcjonuję w rzeczywistym, otaczającym mnie świecie, który uznaję za prawdziwy, odbieram go zmysłami, przyjmuję jego bodźce i jego mechanikę (fizykę działania). A co jeśli (równolegle) istnieje druga warstwa tego świata, która nie ugina się pod powszechnie obowiązującym konceptem rzeczywistości, ale nas sposób postrzegania nie może (ale z nieznanych nam oczywiście powodów) odbierać tej innej "rzeczywistości"? Brzmi trochę jak fantastyka, ale gdyby sięgnąć do niektórych teorii z fizyki (jak chociażby teoria multiwersum, popularna zresztą z komiksów) to nie można wykluczyć takiego równoległego działania wszechświata i tego, że po części te nieodbieralne "rzeczywistości" mogą mieszać się z naszymi. Stąd taka moja (może głupia, może nie) myśl o tym, że nie można za obiektywny uznać przedstawiony świat, ponieważ koncepcja rzeczywistości jest względna, jeśli przyjąć powyższe założenia. O coś takiego mniej więcej mi chodziło :D mam nadzieję, że coś z sensem dodałem.

Jeśli przyjmiemy za Kantem, że rzeczywistość jest warunkowana przez nasze formy i kategorie to przyjmujemy też, że rzeczywiście w świecie fenomenalnym działa przyczynowość; czyli też możliwa jest nauka. Jest to jeden z bardziej przekonujących argumentów w tamtym czasie by odrzucić krytykę przyczynowości Hume’a.

@@zygfrydfilozofia1949 No tak, w świecie fenomenalnym, czyli pomijamy ten Noumen, rajt? Pewnie Hume by powiedział, że jeśli postulujemy do życia taki twór jak ten świat fenomenalny, to tam zaiste mogą działać takie prawa, ale to nie przekłada się na to jak rzeczy działają tak naprawdę. I np przyczynowość zawsze będzie w tym świecie fenomenalnym, ale to jest trochę inny sposób powiedzenia tego samego co Hume. Więc Hume powiedział mniej więcej, że tak sobie odczuwamy, że jest przyczynowość, a Kant powiedział mniej więcej, że jeśli ograniczyć się do tego co postrzegamy i jak postrzegamy (fenomeny), to tam musi być przyczynowość, zgadza się? Dla mnie brzmi na koniec dnia trochę jak to samo.

Jest to dosyć subtelna różnica, ale musimy konsekwentnie rozwinąć Hume’a: tj. zaprzeczenia istnienia przyczynowości u Hume’a prowadzi do zanegowania sensu nauki: nawet na płaszczyznie fenomenalnej, którą dopiero rozróżni Kant. U Hume’a „świat doświadczany” nie podlega przyczynowości, to wyłącznie podmiotowa iluzja - u Kanta „świat doświadczany” podlega przyczynowości, mimo że jest wtórny wobec podmiotu. Jaka jest różnica? Np taka, że w koncepcji Hume’a nauka jako empiryczne badanie pewnych zależności jest nieprawomocna, natomiast u Kanta nauka jest już możliwa i filozoficznie uzasadniona, bo przyczynowość faktycznie znajduje się w świecie doświadczanym. Są to subtelne różnice i oczywiście Kant nie udowodnił, że przyczynowość znajduje się w istocie świata (wręcz temu zaprzeczył!), ale na płaszczyznie filozofii Kanta taka fizyka Newtona jest możliwa, gdy przy Humeowskim modelu jest to filozoficznie nieakceptowalne.

@@zygfrydfilozofia1949 hmm, to ciekawe. Dzięki bardzo! Wątpliwość, która mi pozostaje przy samym temacie nauki to to, że nawet ograniczając się do tego świata fenomenów, zarzut Hume'a pozostaje w mocy, bo mimo tysięcy eksperymentów nie wiemy, co zaobserwujemy za 4262im razem (może łyżka zrzucona ze stołu tym razem nie upadnie czy coś). Czy Kant faktycznie jakoś adresował ten problem indukcji, uznając naukę za uzasadnioną? I czy to była jakaś motywacja Kanta dla stworzenia całego swojego systemu, by właśnie odnaleźć uzasadnienie filozoficzne nauki? Jeśli tak, to trochę podejrzane, że szuka argumentów na potrzeby wniosku, który już z góry przyjął :) I na marginesie trochę: Hume chyba by nie podważał praktycznej użyteczności nauki? Raczej by powiedział, że to zbiór rzeczy, które nam się wydają i w praktyce bardzo dobrze się sprawdzały i nadal sprawdzają, ale nie ma co stąd wnioskować, ze to zaraz jakaś prawda (czy wręcz Prawda) o świecie. Przyznaję się bez bicia, że moje intuicje idą raczej w kierunku Hume'a, pewnie nie jestem tu jakoś z większością i też rozumiem, że nadmierny sceptycyzm może się kojarzyć z jakąś destrukcyjnością. No ale nie poradzę, że pytania nasuwają się same :)

Dużo da się zarzucić Kantowi, tutaj głównie zajęliśmy się opracowaniem, bardziej krytyczny komentarz co do idealizmu transcendentalnego ma miejsce w filmie o Schopenhaurze, gdzie zwracam większą uwagę na np wspomnianą przez ciebie możliwość jaką dał Hartmann, że kategorie mogłyby równie dobrze znajdować się w podmiocie jak i obowiązywać przedmiot. Mało tego, twierdzenie Kanta, że kategorie np przyczynowości nie obowiązują rzeczy samej w sobie prowadzą do jeszcze trudniejszych do przyjęcia wniosków, ponieważ brak przyczynowości prowadzi nas do przekonania, że rzecz sama w sobie nie może być przyczyną fenomenów (znaczyłoby to bowiem, że przyczynowość jednak jest też i poza-fenomenalna). Nie zgodziłbym się, że jest to odtworzenie starego paradygmatu, ponieważ mimo dalszego uznawania istnienia przestrzeni poza-zmysłowej (co osobiście uważam za sensowne) - to Kant punkt ciężkości kładzie na świat fenomenalny i uważa za najrozsądniejsze odrzucenie spekulacji metafizycznych, jest to już znacznie odleglejsze od bardzo abstrakcyjnych rozważań takiego Leibniza, Spinozy itd. Jak chodzi o sądy syntetyczne a priori to to jest już miejsce na długą dyskusje, bo spotkało się to z wielką kontrowersją: mamy wielu skrajnych zwolenników jak i przeciwników zasadności sądów syntetycznych a priori. Jednakże nie zgodzę się z tym by równanie matematyczne uznać za sąd analityczny a nie syntetyczny ze względu na „pierwotnie przyjęte aksjomaty matematyczne”, które determinują wniosek przed samym jego odkryciem. Podobnie moglibyśmy powiedzieć, że wszystkie sądy w systemie kantowskim są nieubłaganą konsekwencją praw przyrody, logiki etc i ich „odkrycie” jest efektem działania nieodwołalnych determinant. Sądy o świecie (przynajmniej jeszcze u Kanta, bo inaczej ma się sprawa u następnych idealistów np Hegla) nie stanowią wartości dodanej do świata oraz nie przyczyniają się do rozwoju świata a są wyłącznie indywidualnym procesem podmiotu - niezależnie od tego czy sądy są już rozpoznane w świadomości masowej, czy są uprzednio już zdeterminowane etc jeśli przyczyniają się do rozwoju wiedzy człowieka o świecie, której wcześniej nie posiadał to jest to sąd syntetyczny, sąd rozwijający i integrujący nową wiedzę. Najlepiej by to zobrazowały, w moim odczuciu, wysiłki profesjonalnych matematyków czy też fizyków matematycznych albo ekonomistów matematycznych, którzy długą pracą intelektualną i dużym trudem rozwiązują różne zagadki matematyczne i obliczenia tworząc wiedzę, która, owszem, była już zdeterminowana w posiadanych przez nich danych, jednak dopiero rozwiązana pozwoliło na utworzenie nowej, przydatnej formuły poszerzającej wiedzę o świecie. Może i mogę mieć wszystkie dane do wzoru na przyspieszenie, ale dopóki nie dostanę równania to de facto nie wiem jakie to przyspieszenie jest. W taki sposób bym argumentował, iż mimo tego, że działanie zawiera w sobie niewysłowione równanie to dopiero jego wyartykułowanie w toku procesu rachunkowania daje nam nową wiedzę, z nowymi własnościami czyli nasza wiedza się rozszerzyła a skoro się rozszerzyła to jest to już sąd syntetyczny.

​@@zygfrydfilozofia1949 Argument z przyczynowością trafiony w punkt. Ideę rzeczy samej w sobie, samobytu, którego to jedną wariacją metafizyczną jest transcendentny bóg, a drugą kantowski noumen. obalali już za pomocą podobnej logiki buddyjscy madhjamikowie w II w. naszej ery. W dużym skrócie i uproszczeniu coś co jest samo w sobie, nie może istnieć w żadnym typie relacji z czymkolwiek. Ani w relacji przestrzennej, ani czasowej (np. właśnie przyczynowo-skutkowej), ani nawet logicznej, ponieważ samo to bycie w relacji z czymś sprawia, że z definicji nie mamy do czynienia z rzeczą samą w sobie, czyli samobytem, a właśnie z bytem współistniejącym jakoś z czymś. Byt współistniejący zawsze jest dookreślany przez to, z czym współistnieje, a więc nigdy nie może być autonomiczny, metafizycznie nadrzędny, metafizycznie wolny. Bóg jest niewolnikiem swojego stworzenia, tak samo jak stworzenie jest niewolnikiem boskim - ujmując rzeczy nieco poetycko. Dlatego właśnie Kanta poruszanie się do przodu jest z tej perspektywy zwykłą iluzją i w istocie kręceniem się w kółko. Natomiast oczywiście jego wielkim osiągnięciem jest świadomość ograniczoności naszych zmagań metafizycznych, którą w przyszłych pokoleniach nieuchronnie zaszczepił. Jeśli chodzi o sądy syntetyczne a priori, to zgoda, jestem w stanie przystać na propozycję, że "za pierwszym razem" odkrywamy coś w matematyce, a później już tylko powtarzamy to, co sobie skonstruowaliśmy wcześniej. Tylko, że wtedy definicje działają w ten sam sposób. "2 jest liczbą" jest dla mnie czymś nowym, gdy mój umysł spaja sobie te dwa pojęcia, zaczynając dopiero rozumieć czym są liczby oraz czym jest "2". Przecież dziecko nie potrafi z całą pewnością od samego początku stwierdzić, że "2 jest liczbą". W procesie zdobywania wiedzy, w pewnym momencie staje się to dla niego oczywiste, ale dopiero w pewnym momencie. I to jest właśnie ten problem spójności u Kanta: rozróżnienie między sądem analitycznym a priori, a syntetycznym a priori. Moim zdaniem jest ono co najmniej nieostre. Pomijając już fakt, że mamy tu do czynienia z kolejnym arbitralnie rozstrzygniętym problemem metafizycznym: matematyka jako konstrukt tworzony przez umysł, a nie jako coś istniejące odwiecznie, odkrywane tylko przez umysł.

@@zygfrydfilozofia1949 Argument z przyczynowością trafiony w punkt. Ideę rzeczy samej w sobie, samobytu, którego to jedną wariacją metafizyczną jest transcendentny bóg, a drugą kantowski noumen. obalali już za pomocą podobnej logiki buddyjscy madhjamikowie w II w. naszej ery. W dużym skrócie i uproszczeniu coś co jest samo w sobie, nie może istnieć w żadnym typie relacji z czymkolwiek. Ani w relacji przestrzennej, ani czasowej (np. właśnie przyczynowo-skutkowej), ani nawet logicznej, ponieważ samo to bycie w relacji z czymś sprawia, że z definicji nie mamy do czynienia z rzeczą samą w sobie, czyli samobytem, a właśnie z bytem współistniejącym jakoś z czymś. Byt współistniejący zawsze jest dookreślany przez to, z czym współistnieje, a więc nigdy nie może być autonomiczny, metafizycznie nadrzędny, metafizycznie wolny. Bóg jest niewolnikiem swojego stworzenia, tak samo jak stworzenie jest niewolnikiem boskim - ujmując rzeczy nieco poetycko. Dlatego właśnie Kanta poruszanie się do przodu jest z tej perspektywy zwykłą iluzją i w istocie kręceniem się w kółko. Natomiast oczywiście jego wielkim osiągnięciem jest świadomość ograniczoności naszych zmagań metafizycznych, którą w przyszłych pokoleniach nieuchronnie zaszczepił. Jeśli chodzi o sądy syntetyczne a priori, to zgoda, jestem w stanie przystać na propozycję, że "za pierwszym razem" odkrywamy coś w matematyce, a później już tylko powtarzamy to, co sobie skonstruowaliśmy wcześniej. Tylko, że wtedy definicje działają w ten sam sposób. "2 jest liczbą" jest dla mnie czymś nowym, gdy mój umysł spaja sobie te dwa pojęcia, zaczynając dopiero rozumieć czym są liczby oraz czym jest "2". Przecież dziecko nie potrafi z całą pewnością od samego początku stwierdzić, że "2 jest liczbą". W procesie zdobywania wiedzy, w pewnym momencie staje się to dla niego oczywiste, ale dopiero w pewnym momencie. I to jest właśnie ten problem spójności u Kanta: rozróżnienie między sądem analitycznym a priori, a syntetycznym a priori. Moim zdaniem jest ono co najmniej nieostre. Pomijając już fakt, że mamy tu do czynienia z kolejnym arbitralnie rozstrzygniętym problemem metafizycznym: matematyka jako konstrukt tworzony przez umysł, a nie jako coś istniejące odwiecznie, odkrywane tylko przez umysł.

@@zygfrydfilozofia1949 Argument z przyczynowością trafiony w punkt. Ideę rzeczy samej w sobie, samobytu, którego to jedną wariacją metafizyczną jest transcendentny bóg, a drugą kantowski noumen. obalali już za pomocą podobnej logiki buddyjscy madhjamikowie w II w. naszej ery. W dużym skrócie i uproszczeniu coś co jest samo w sobie, nie może istnieć w żadnym typie relacji z czymkolwiek. Ani w relacji przestrzennej, ani czasowej (np. właśnie przyczynowo-skutkowej), ani nawet logicznej, ponieważ samo to bycie w relacji z czymś sprawia, że z definicji nie mamy do czynienia z rzeczą samą w sobie, czyli samobytem, a właśnie z bytem współistniejącym jakoś z czymś. Byt współistniejący zawsze jest dookreślany przez to, z czym współistnieje, a więc nigdy nie może być autonomiczny, metafizycznie nadrzędny, metafizycznie wolny. Bóg jest niewolnikiem swojego stworzenia, tak samo jak stworzenie jest niewolnikiem boskim - ujmując rzeczy nieco poetycko. Dlatego właśnie Kanta poruszanie się do przodu jest z tej perspektywy zwykłą iluzją i w istocie kręceniem się w kółko. Natomiast oczywiście jego wielkim osiągnięciem jest świadomość ograniczoności naszych zmagań metafizycznych, którą w przyszłych pokoleniach nieuchronnie zaszczepił. Jeśli chodzi o sądy syntetyczne a priori, to zgoda, jestem w stanie przystać na propozycję, że "za pierwszym razem" odkrywamy coś w matematyce, a później już tylko powtarzamy to, co sobie skonstruowaliśmy wcześniej. Tylko, że wtedy definicje działają w ten sam sposób. "2 jest liczbą" jest dla mnie czymś nowym, gdy mój umysł spaja sobie te dwa pojęcia, zaczynając dopiero rozumieć czym są liczby oraz czym jest "2". Przecież dziecko nie potrafi z całą pewnością od samego początku stwierdzić, że "2 jest liczbą". W procesie zdobywania wiedzy, w pewnym momencie staje się to dla niego oczywiste, ale dopiero w pewnym momencie. I to jest właśnie ten problem spójności u Kanta: rozróżnienie między sądem analitycznym a priori, a syntetycznym a priori. Moim zdaniem jest ono co najmniej nieostre. Pomijając już fakt, że mamy tu do czynienia z kolejnym arbitralnie rozstrzygniętym problemem metafizycznym: matematyka jako konstrukt tworzony przez umysł, a nie jako coś istniejące odwiecznie, odkrywane tylko przez umysł.

Resztę obejrzę w bliżej nieokreślonym czasie po śniadanku

34:00

Gdyby można było tak to streścić to „Krytyka czystego rozumu” miałaby kilka stron. Zacznijmy od tego, że te dwa pojęcia nie wyjaśniłyby sensu jaki kryje się za estetyką transcendentalną; subiektywizm równie dobrze mógłby wyrażać wadliwe przyjmowanie obrazu (jak u Locke’a) a istotą kantowskiego poznania jest aktywne narzucanie pewnych form. Nie mówiąc już o tym, że „subiektywne odbieranie obiektów w obiektywnym świecie” to twierdzenie, które można by było zastosować niemal zawsze, do każdego systemu z osobna, bo zazwyczaj filozofowie akceptują fakt, że każdy z nas odbiera świat na swój subiektywny sposób. Kant przede wszystkim chciał stworzyć system, który daje jakąś pewność - co by obalało sceptycyzm Davida Hume’a oraz jego krytykę przyczynowości. Aprioryczne warunki poznania w estetyce transcendentalnej nie mają na celu zaakcentowania tego, że świat jest subiektywnie odbierany - tylko udowodnienie, że świat fenomenów w jakim się obracamy rządzi się pewnymi uniwersalnymi oraz koniecznymi zasadami za pomocą których można będzie formułować obiektywne tezy oraz prawidłowości.

@@zygfrydfilozofia1949 1. "Gdyby można było tak to streścić to „Krytyka czystego rozumu” miałaby kilka stron" .Wiele ważnych tekstów jest bardzo krótkich. Moja praca doktorska (nauki techniczne) , liczyła 55 stron i została obroniona. 2. "..równie dobrze mógłby wyrażać wadliwe przyjmowanie obrazu (jak u Locke’a) a istotą kantowskiego poznania jest aktywne narzucanie pewnych form. " Zawsze starałem sie formułować mysli uogólniajace, obejmujace maksymalne spektrum problemów zwiazanych z danym tematem. Niech Panowie ci sie kłóca, doceniam ich wysilek, ale nie przekonywuja mnie. 3. "Aprioryczne warunki poznania w estetyce transcendentalnej nie mają na celu zaakcentowania tego, że świat jest subiektywnie odbierany - tylko udowodnienie, że świat fenomenów w jakim się obracamy rządzi się pewnymi uniwersalnymi oraz koniecznymi zasadami za pomocą których można będzie formułować obiektywne tezy oraz prawidłowości." Kocham te "pewne" uniwersalne zasady ! Świat i tak jest subiektywnie odbierany. Newton ogłosił swoje prawa i "nauka sie skończyła", wszystko bylo jasne i w miare poznawania tych praw, proste. Przyszedł Einstein i okozalo sie, że nie jest to tak proste......

Widzę, że ma Pan raczej problem do Kanta a nie do mnie. Ja referuje i staram się najwierniej wyjaśnić to co prezentował Kant - jeśli uważa Pan że pisał za dużo lub wchodził w zbytnie szczegóły, albo że nie zgadza Pan się z jego wnioskami to propozycje korekty polecam kierować pod jego adresem.

@@zygfrydfilozofia1949 Tak, pewnie ma Pan racje, Pan interpretuje świat , ja , wykorzystując swój skromny potencjał i możliwości , chciałbym go zmieniać. Kontakt z Kantem jest utrudniony , granice zamknięte.

Właściwie; gdy mówię, że "zasada tożsamości to A=A" to wyłącznie przedstawiam definicje pewnego twierdzenia logicznego, zajmuje się tautologią, "analizą" - i w takim wypadku logika może być użyta do tworzenia sądu analitycznego a priori. Ale tak esencjalnie logika nie należy do sądów tylko do kategorii; jest przyrodzoną własnością umysłu, która współuczestniczy w projektowaniu świata fenomenów; jest apriorycznym warunkiem możliwości doświadczenia i jako taka nie jest wyłącznie sądem.

@@zygfrydfilozofia1949 tak rozglądając się wokół siebie i sluchajc ludzi mam wątpliwości czy logika ksst przyrodzona kategoria umysłu;)

Z tego co wyczytałem to Kant postrzegał homoseksualizm jako nieetyczny jednak nie zapominajmy, że był to myśliciel w pewnej epoce i mimo wszystko z pewnymi uprzedzeniami, więc można przymknąć oko na różne obyczajowe poglądy Kanta; różne „pikantne” ciekawostki z poglądów Kanta mam też jak chodzi o różnice rasowe czy małżeństwa. Nawet najwybitniejsze i wątpiące umysły jak Hume czy Kant nie wyprzedzają swojego środowiska we wszystkich poglądach. Jak chodzi o sam imperatyw kategoryczny; tutaj powinniśmy rozważyć jak postawić pytanie. Zwykle nie pytamy o to „co by było gdyby wszyscy robili X”, bo wtedy wiele rzeczy byłoby nieetycznych m.in. sen czy określony zawód (bo np wszyscy umarlibyśmy z zimna jakby każdy był rybakiem!) Zadajmy je standardowo: „czy chciałbym by wchodzenie w związki homoseksualne było możliwe dla każdego (było obowiązującym prawem)?” Odpowiedź pozostawiam otwartą, ale zauważę, że w starożytnej Grecji istnienie takiego prawa nie doprowadziło do krzywdy człowieka

W momencie, gdy to mówiłem pojawia się głośny dzwonek i pojawia się na ekranie korekta (4:04) - dlatego sprawdzam co mówię. Było to przejęzyczenie

Piękna sprawa. Również pozdrawiam

Jest niezbędny

Ja jesli ogladam np to tylko dla kota

Powinieneś zrobić o tym film, albo napisać jakiegoś bloga. Szczerze mówiąc już się nie zgadzam z przykładem płatku śniegu, ale jestem ciekawy co dokładnie miałeś na myśli pisząc ten komentarz