Videoda bahsi geçen kitaplar : Evrenin Sonundaki Restoran - Douglas Adams Otostopçunun Galaksi Rehberi - Douglas Adams 50 Soruda Maddenin Evrimi - Kerem Cankoçak İlk Üç Dakika - Steven Weinberg Higgs: Evrenin Sonundaki Parçacık - Sean Carroll Bilinçsiz Kuantum - Victor J. Stenger Başarısız Hipotez Tanrı - Victor J.Stenger Kozmik Manzara - Leonard Susskind Hiç Yoktan Bir Evren - Lawrence M. Krauss Neredeyse Bir Balina - Steve Jones Bilinç Açıklanıyor - Daniel C. Dennett
Neredeyse her cevaptan sonra kütüphanenize uzanıp konuyla ilgili kitap seçip önermeniz muhteşem. Bunu nefes alıp verir gibi bir doğallıkla yapmanıza hayran kaldım.
Televizyon yerine akşamları sizi açıp dinliyoruz hocam, her videonuzdan ayrı bir zevk almakla beraber yeni bilgiler öğrenip, kitap tavsiyelerinizi elimizden geldiği kadar temin etmeye çalışıyoruz. Emeğinize çok teşekkürler.
Gorur gormez hocamizi hatirladim. Cok kalender bir insan diye aninda abone olup bilim 2020 oynatma listemin en basina ekledim. Var olsun, bu gibi insanlarin artmasi dilegiyle.
Hocam bizimle paylaştığınız bilgiler için çok teşekkür ederim daha çok video bekliyoruz kemik kitle olarak bilgiye açız hocam besleyin bizi :) severek takipteyim.
İnanılmaz bir insansınız. 15 yaşımdayım ve bu zamana kadar sizi keşfedememiş olmam çok büyük bir kayıp maalesef. Diyecek söz bulamıyorum gerçekten harikasınız üstelik ağzınızdan çıkan ve Türk kimliğinizi açıklamaya yarayan her Türkçe kelime, ülkeye olan inancımı arttırıyor. Ülke için hazine değerinde olduğunuzu düşünüyorum. Nerede yaşıyorsunuz, henüz sizi yeni tanıdığım için bilmesem de; ülkemizin, aydın kesime karşı adeta "kışkırtıcı" denilebilecek düzeydeki tutumları yüzünden (ve ayrıca kesinlikle kabul edilmesi gereken bazı zorunlu koşul farklılıkları yüzünden) Türkiye'de yaşamadığınızı düşünmem için fazla fazla sebebim olmuş oluyor. Bunu bir kenara bırakırsam; Türkçe içerik üretiyorsunuz ve bu çok değerli bir şey. Yüzlerce defa teşekkür ederim; bana, kendinizden bir şeyler öğrenmem adına olanak sağladığınız için.
asla yetınmeyıp daha fazla öğrenme arzusuna sahip olmalıyız. Belkide bu arzumuza yenık düşmek bizi bir yerlere getirebilir. size olan saygım çok büyük hocam. editorlüğünü yaptıgınız kitabın kapağında adınızı gördükten sonra kitaplarınızı da okumaya başladım. bu sayede fizik bölümünü seçip bir şeyleri severek yapma yolunda en büyük adımı attım. her video için ve her şey için teşekkürler.
hocam sizi yeni tesadüf gördüm sizin gibi değerli hocaları bulmak çok zor okadar kafa karıştırıcı programlar varki zaten çok zor evreni anlamak umarım bilgilerinizden bende yararlanırım .
Bir tane böyle konuşma göster dünya da trend olmuş ayrıca Türkiye de sanki evrime müslümanlar karşı cahil gibi yorumlar yapılıyor Yahudiler ve Hıristiyanlık icindede oldukça fazla inanmayanlar var ve bu yüzden deizm agnostikler yayılmaya başladı
Teke tek bilimden geldim kıymetli hocamın tüm videolarını izleyeceğim çok keyif aldım hocam programdan agzınıza sağlık iyi ki sizin gibi hocalarımız var
Hocam, evrenin toplam enerjisinin sıfır olduğunu nasıl anlıyoruz? Kısa bir cevabı yoksa, Lawrence Krauss'un, "hiç yoktan bir evren" kitabını mı tavsiye edersiniz?
Kerem hocam merhaba, sizce sanat yapıtları fiziksel evrende ne gibi/nasıl bir ontolojik özelliğe sahiptir? (sanat yapıtını şöyle değerlendirmenizi isterim: önce zihnimizde belirip, örneğin bir senaryoyu sinema filmine çekmek ya da bir şeyi resimleştirmek, fotografik bir sahne kurma yönelimi ya da bir roman yazmak, heykel yapmak eylemi, görünen objeleri bizce yorumlama eylemi vs) beynimizde canlanan o anı nasıl değerlendirirsiniz (beynimizde beliren imgeleri fiziksel dünyaya bırakma eylemi ki beynimizde beliren imgeler de fiziksel belki), mental imgelerin yaratıcılıkta rol oynadığı söyleniyor(hayalgücü yerine)..fizik ve sanatı nasıl bir araya getiririz acaba? fiziksel materyal dünyada sanat nasıl değerlendiriliyor acaba, yada sizin kişisel bir düşünceniz bir yorumunuz var mı merak ediyorum. Örneğin bir şeyler belirliyse ya da değilse, sanat yaratım anı nasıl değerlendirilebilir ve o eserin ortaya çıktığı an, beyinde bedende belirip materyale dönüşmeye başladığı süre?
videoyu daha bitirmedim henüz 1.30dayım bilmiyorum hocam bahsetti mi fakat big bang, paralel evrenler, evrenin genişlemesi gibi konularla ilgili size önerebileceğim Paralel Dünyalar isimli Michio Kaku tarafından yazılmış bir kitap var. Michio Kaku gerek sempatikliğiyle gerekse anlatım tarzıyla bu tarz konularda gerçekten çok yardımcı ve son derece açıklayıcı bir isim. youtubedaki videolardan da takip edebilirsiniz. kitapta ise big bang teorisinin oluşumu, gelişimi, kabul görme süreci, karşıt görüşlerini kronolojik olarak ve net bir biçimde anlatılmakta. ayrıca paralel evrenler, einstein'ın en büyük "yanılgısı", omega katsayısı, büyük donmaya mı büyük çökmeye mi gidiyoruz gibi sorular tartışılmakta.
Seneler once o kadar abuk sabuk adamlarin icinde bilimi gercegi anlatmaya calisan bir adam vardi Kerem Cankocak,ne kadar videosu varsa defalarca izlemistim,sonra bana gore gec olsa da bu gun karsima cikti,cok sevindim,daha izleyemedigim videolariniz icin tesekkur ediyorum,hocam saglikla varolun.
2 tur kitap okumak var. Biri Roman gibi duz okur gecersin. Ama Bilim kitaplarI Eger temelbkavramlarla ilgiliyse Fizik kimya mat gibi o zaman okumak degilde ders calismaya donuyorki 1 sayfa 3 saat alabilir
Hocam merhabalar, Büyük patlama modeli ile ilgili kafamda oturtamadığım bir nokta var. "Evren'in genişlediğini biliyoruz çünkü galaksiler birbirinden uzaklaşıyor" dediniz. Genişleyen evreni şişen bir balona, galaksileri de bu balon üzerine işaretlenmiş noktalar olarak tasarladığımızda, genişleme fikri oturuyor. Ancak evreni durağan, galaksileri ise hareketli düşününce, o zaman galaksilerin birbirinden uzaklaşması evrenin genişlediği düşüncesine katkı sağlamıyor. Ya da ben bir noktada ciddi bir düşünce hatası yapıyorum. Sormak istediğim şey şu: evrenin genişlediğini sadece galaksi hareketlerinden yola çıkarak mı düşünüyoruz, yoksa bunu destekleyen başka bulgularımız var mı? Eğer galaksi hareketleriyle bu sonuca varıyorsak, aslında evren genişlemiyor da, galaksiler ilk oluştukları bölgelerden "dışa" doğru bir harekette bulunuyor olabilirler mi? Çünkü şişen balon örneğini kabul edersek, Andromeda ve Samanyolu da birbirinden uzaklaşması gerekmez miydi? Saygılar, teşekkürler
Kerem Bey, merhaba çok teşekkür ederim aydınlatıcı bilgileriniz için, kafama takılan bir soru var . Kuantum Fiziğine göre ışık gözlemlenilmedigi zaman dalga gibi, gözlenildigi zaman ise; parçacık gibi davranıyor. Bunun sebebini ben kendimce şu şekilde düşünüyorum ışık esasında hep dalga şeklinde hareket ediyor ve saniyede 300.000 km hıza sahip olduğundan dolayı bizim ışığı parçacık gibi algılıyoruz yani algiladigimiz anda dalganın sadece bir kısmını goruyoruz. Aynı fotoğraf makinesi ile bir fotoğraf çektiğimizde zamanın çok küçük bir kısmını durağan hale getirip algılamamiz gibi. Bu yaklaşım doğru bir yaklaşım mıdır?
Hayır yanlış gözlem yoksa dalga gözlem varsa parçacık şeklinde. Gözlem yapılınca bir dalga çökmesi yaşanıyor. Ama bunun nedeni ışığın bir anlık gözlemi değil bahsettiğin gibi. Gözlem yapmak için kullandığın ışık dalga çökmeye neden oluyor. Çift yarık deneyini daha ayrıntılı incele üzerine düşün.
Hocam son zamanlardaki RU-vid aktifliğiniz için teşekkür ederim. Acaba GİGTV'de bir sohbete katılır mısınız ? Sizler gibi teist olmayan ve işinin uzmanı insanların GİGTV abonelerine de katacakları çok şeyler vardır diye düşünüyorum. Teşekkürler.
Gig tv mi? Güldürme beni. Köylü ateist topluluğu başka bir şey değil. Tamam tarihi, kutsal kitapları çok iyi biliyorlarda, ne felsefeden ne bilimden anlıyorlar. Kerem hoca ne anlatsın ki onlara çok cahiller.
@@berkaycelikguitar nasıl cahil yaftasi yapıştırıyorsunuz. Felsefe fizik bilmeyen cahil mi belki adam sinema TV yi çok iyi biliyor felsefe hiç bilmiyor bu adam cahil mi. İnanç tartışması özellikle Kur'an konusunda gayet bilgili insanlar
Hocam, Evren neyin içinde genisliyor? Ya da bir seyin icinde genisledigine dair akıl yurutmeler, arastirmalar nelerdir? Biliyorum, cevaplanmamis, aciklanamamis seyler ama en azindan hipotezler neler merak ediyorum. Sizden duyarsam mesud olurum.
Entropiyi çok iyi anlıyorum ama Hala kaos'u anlamakta zorlanıyorum.En son ve hala John GRIBBEN in derin basitlik kitabını okuyorum ama zorlanıyorum.Sadece Kaos hakkında bir video yaparsanız sevinirim.En içten saygılarımla
Hocam Einstein kütle çekimini cismin uzayı bükmesi ile açıklıyor ama Newton'a göre kütle çekimi yoksa ağırlıkta yoktur. Yani kütle çekimi olmazsa Güneş ve Dünya'nın kütleleri farklı ancak ağırlıkları ''0'' olması ve uzay/zaman üzerinde kütle ve hacimleri dışında bir etkilerinin olmaması gerekir. Ayrıca uzay/zamanda aşağı-yukarı veya sağ-sol gibi yön kavramı da oladığına göre Einstein'in bu teorisi biraz havada kalmıyor mu? Sir Arthur Eddigton'ın gözlemiyle pekiştirdiğini biliyorum ama bu cismin hacminin uzay/zamanı genleştirmesi ile açıklanamaz mı? Başka bir videonuzda değinirseniz sevinirim. Saygılarımla...
Üstad merhaba. Alakasız bir kaç sorum var. teveccüh gösterip cevaplarsanız sevinirim. 1- Uzayın şu anki şeklini tam tezahür edemiyorum. Şöyleki, bir tarafa bakınca big bang görülüyorsa teleskopla diğer tarafta yeterince uzağa bakınca başka bir şey görülmesi gerekmez mi. Biz neden her yerde arka plan ışıması görüyoruz. 2- Herkes karadeliklerin muazzam yoğun olmaları ve bu nedenle ışığın bile kaçamayacağı kütle çekimine sahip olmasından bahsediyor ancak bir kara delik elektrik yüküne sahip olabilir mi? Kütle çekim kuvveti güçlü çekirdek kuvvetinin yanında hiç birşey peki bir kara deliğin güçlü çekirdek kuvveti muhtemel etkileri neden hiç mevzu bahis edilmiyor. ilginize teşekkür ederim şimdiden. iyi günler hocam Not: bu sorulardan bir teorem geliştirip nobel filan alırsanız payımı isterim 👉👍😅
Bir tarafa bakınca bigbang görülüyor derken. Böyle bir şey yok sadece arka alan isinimi var. evren başlangıçta çok çok kuck bir noktadan her yöne açıldığı ve genişlediği için bu isinim nerede ise heryerde türdeş aşağı yukarı. Zaten kozmik ufuk denen birşey var ve bunin ötesini goremiyoriz
Bir konuşmanızda Fizikçilerin uzun yıllardır üzerinde tartıştıkları konulardan birisi, laboratuvar ortamında bir evren yaratmanın mümkün olup olmadığından bahsetmiştiniz Çoklu evrenler bu yolla yaratılabilirmi ?
Hocam merhaba.Lise öğrencisiyim.Fizik olimpiyatlarına katılmak istiyorum.Neler yapmamı ve hangi kaynaklardan hazırlanmamı önerirsiniz ? (Eğer tecrübesi olan kişiler varsa bu yorumuma yanıt verirlerse çok memnun olurum.)
Hocam size gelen sorulardan anladigim kadariyla bu arkadaslar FİZİK101 almali once, ayica lise ve uni de fizik okuyan ancak onerdiginiz kitaplari anlayabilir, kitaplar super ama oyle kitap okuyarak vb olacagini sanmam
Hocam galaksiler birbirlerinden uzakşalırken yönlerinin tam zıttına göre bi hareketi varsayarsak evrenin merkezini anlayabilir miyiz veya bigbangin nerede başladığını
Hocam evrende herhangi bir yöne doğru hareket etmeye başlasak en sonunda başladığımız noktaya döneriz. Bununla ilgili bir soru sormuştum ıskalamışsınız.
Evren üç sekilde olabilir yuvarlak düz ve eyer seklinde eğri. Duz evrende video oyunu gibi kenarlar kendi içine kapanıyor ise bir sınırdan çıkıp diğer sınırdan yeniden girileceği tahmin ediliyor. Yuvarlak ve eyer gibi negatif eğri evrende ise başladığınız noktaya dönülür. Bu yüzden düz evren modeli için başladığin noktaya dönmek diye bir şey yoktur. Diger ikisi için söz konusu olabilir.
hocam meraba bi soru sorabilirmiyim . dünyanın 4.5 milyar yaşında olduğunu söylüyorsunuz. dünya ilk oluştuğunda da güneşin etrafında 365 gündemi dönüyordu yoksa daha hızlımı yada yavaşmı ? 4.5 milyar yıl derken günümüzdeki yıl hesabına göremi hesaplanıyor?
Bence determinizm tüm nedenlerin önceden varlığıdır. Ancak bu nedenlerin birbirleri arasında hangisinin hangisiyle ilişki kuracağı belirsizdir. Buna da rastgelelik diyoruz. Yani özgür irade, evrenin yapısı gibi şeyler yapı itibariyle determinist olmakla birlikte zamanla meydana gelecek sonuçlar her zaman indeterministtir. Bildiğimiz fizik bu nedenlerin varlığını açıklarken kuantum mekaniği nedenlerin rastgele sonuçlar ürettiğini açıklar. Kerem hocam bir nebze haklılık payım var mıdır? Teşekkürler.
Hocam bişey soracağım Bing bang ın çapı her ne kadar büyük olsa da sonsuz mekanı dolduramayacağı için yine de bir toz tanesidir. O halde biz insanlar neden bing banga bu kadar takılıp kalıyoruz ?
hocam merhabalar size başarılar dilerim ben sizin anlatığınız büyük patlama ve evrenin oluşumu ile ilgili kuranda şöyle bir ayet gördüm siz nedersiniz. fussilet -11 Aynı zamanda duman halindeki göğe yönelmiş, ona ve yere: “İsteyerek veya istemeyerek emrime girin!” demişti; ikisi de “İsteyerek emrine girdik” diye cevap vermişlerdi. Biz biliyoruz ki daha gezegenler yıldızlar ve galaksiler henüz oluşmamış iken toz bulutu halinde idiler ve kütle çekimi ile yıldızlar gezegenler galaksiler oluştu sizce bu ayet 1400 yıl önce bu durumu haber vermekte değilmi görüşleriniz nedir hocam bilim ile ilahi kitaplar arasında bir bağlantı görüyormusunuz çalışmalarınızda başarılar dilerim :..
Herşey kendi kendine nasıl oluşuyor hocam? Atomlar, kuarklar varlığı nasıl yapacaklarını, galaksi, yıldız, gezegen, toprak, hava, su, çiçek, böcek, ağaç, kuş olmaları gerektiğini nereden bildiler ve bunu nasıl yaptılar? Hiç aklı, şuuru, zekası, ilmi olmayan atom ve elementler neye göre bir araya geldiler ve bu varlığı oluşturdular?
Peki tanrı nasıl oluştu? Sen diyorsun ki bir kuşa bak bu kadar mükemmel bir yapı kendi kendine nasıl olabilir? Ama öte yandan bir kuştan sonsuz kere kudretli mükemmel tüm kanunları yaratan tanrının kendi kendine olabileceğini söylüyorsun? Daha müklemmel bir yaratan kendine kendine var olabiliyorsa, çok çok çok daha az mükemmel bir çiçek kendi kendine var olamaz mı?
Isı ve enerji gibi şeyler neden var yıldızlar neden ve nasıl ortaya çıktı? Rüzgardan elektrik enerjisi üretiyoruz ve burada elektronlarin davranışı da önemli. Elektrik ve elektronlar bile gizemli durmuyor mu? Moleküler bağlar ve atomlar arası çekim kuvvetleri, elektrik ve kutlecekim kuvvetine bağlı mı?
Hocam, harikasınız. Şu çabanız bile yeter bizler için. Velev ki cevapların hepsi yanlış olsun! Bizler, popüler bilimci kitle daha çok kuşku duyup, daha çok soru sorup, daha çok kitap okuyacağız hiç şüpheniz olmasın hocam(gerçi şüpheniz olur sizin:) Saygılar.
arkadaşlar evrim teorisini çürüten bir şey yoktur ortada olanlarda ne bilimsel ne de elde tutulur dayanağı olan şeyler değil evrimi öğrenmek istiyorsanız richard dawkins gen bencildir gibi kitaplarını okuyabilirsiniz
Bence kesinlikle değil. Keşke olsaydı lakin lise çok yetersiz bir altyapı sağlıyor size. Lisedeki çocuklara bakıyorum daha integralin özel bir konu olmadığını tamamen serileri ifade etmenin diğer yolu olduğundan haberleri yok daha. O integral işareti series in S di zaten dediğimiz zaman aaaaa diye şaşırıyorlar. Tamamen sınava hazırlıktan oluşan bir eğitim birçok lise. O yüzden böyle akademik kitaplar ağır gelecektir.
@@erenylmaz7167 Kesinlikle haklısınız. Lise, artık ayrı bir eğitim kurumu olmaktan çıkıp, üniversite sınavına hazırlık kursuna dönüştürüldü. Ben 12. Sınıfım hayatım boyunca okul müfredatı çalışmamış biriyim (çünkü çalışılacak bir şey yok ortada). Ama beni peşinden sürükleyen merakım yüzünden daha 9. Sınıfta klasik mekaniği 11. Sınıfta logaritmayı, diziyi, limiti, türevi öğrenmiştim. Tabikide hocalara geldikten öğrenmedim. Matematik köyünün ''Pisagor matematik evi'' adında youtube kanalı var belki bilirsiniz. Ali nesin de olmak üzere başarılı akedemisyenlerin ders videoları var. Ayrıca ali nesinin kendi yazdığı bir sürü matematik kitabı da var, sürekli onlardan çalıştığım için derin matematiğe biraz aşinayım. Asıl ilgi alanım astrofizik olduğundan richard feynmanın fizik kitaplarını çok istiyorum, sanırım biraz daha sabretmem gerekecek...
@@berkaycelikguitar James Clerck Maxwell in elektromanyetizma derslerini de öneririm, astrofizikte işine yarar. Günümüz fiziği için de Lawrence Krauss.
@@yoriichiiiii1 krauss cidden büyük fizikçi. maxwellin elektromanyetizma derslerini tam olarak bulamadım. Kitap şeklinde mi yoksa pdf ders şeklindemi? Tavsiyelerin için teşekkürler bu arada.
çembersel hareket yapar onun yerine çünkü uygulanan kuvvet ile hız vektörü birbirine diktir net tork da sıfırdır. açısal momentumun kprunumundan dolayı r yi 0 yapamayacağın için fln mrV =L lise son konusuydu ordan biliyorum
Hocam benim merak ettiğim evrenin genişlemesi ışık hızından fazla olduğu yerleri bizim görebilmemiz mümkünmü acaba? Haliyle ışıktan hızlı giden şeyin ışığını nasıl görecez?
Kozmik ufuk nedir araştır öğrenirsin sorunun cevabini. Kısaca özetlersek kozmik ufkumuz var ve bunun ötesini göremeyiz. Çünkü oranın ışığı bize ulasamiyor.
ysn kylr işte o yüzden evrenin sınırının ne olduğunu zaten anlayamayız. Ufkun ötesinde ne var bilemeyiz diye düşünüyorum. Evren sınırlarını gösteren grafikler yayınlıyor bazı belgeseller, bu Ufuk olayı yüzünden böyle grafiklerin gerçek dışı olduğunu düşünüyorum.
@@alperendd ufkun ötesine dair deneysel gözlemsel kanıt yok hepsi tahmin ama evrendeki simetri kuralları nedeniyle bunlardan biri kesin dogru ya düz bir evren ya eğri yani yuvarlik yada negatif eğri yani içe bükük eyer şeklinde evrenin şekli. . Bunlar gözlem olmasa da bilinen fizik yasaları ile ortaya çıkıyor. Çünkü evrende tüm doğa yasaları bigbang başlangıcı ve kara delik merkezleri hariç her yerde aynı olmalı simetri kuralları bunu gerektiriyor ve fizikçiler bu simetri yasalarına guvenerek bugüne kadar bir çok konu da yanilmadilar. Dolayısıyla bunları bu şekilde kabul etmek mantıklıdır.
@@ahmetselcuk1400 profilinizde 3 tane cinsel içerikli oynatma listesi var. Eğer kuran okumanın gerçekten doğru olduğunu düşünüyorsanız ilk önce siz okumaya ne dersiniz :D açıkcası oynatma listeleri dindar ve şeytan çağırmayan biri tarafından oluşturulmuş gibi gözükmüyor. Ben kuran okudum, hafızım diyorsanız da şunu söylemek istiyorum demek ki sadece kuran okuyarak pek bir yere varılmıyor siz de görüldüğü üzere. Bilimle kalın, okuduğunuz her şeyi sorgulayın. İyi günler.
@@Sencerylmz osmanli oadisahlari evliya idiler yavuz sultan selim misir seferinde hz muhammed yardim etti ve bu insanlarin haremleri vardi cinsellik yasiuorlardi benden faxla sahabenin cariyeleri vardi . Allah cennette huri veriyor yani bunda kotu birseybyok allahin helal kildigini haram kilmak kafirlik biraz dini ogren medrese ye git seyadara abdallara kais
Hocam. Gezegenler nasıl oluşuyor boyut şekil ve yapı olarak. Neden hep yuvarlak. Ve bir de uzayda kafamızın donmayacağını var saysak araba tarzı bir şeyle ilerlerken kafamızı camdan çıkarsak suratımızda rüzgar gibi bir şey hissedermiyiz. Ve son olarak uzay boşluğuna düşme gibi bir şansımız var mı varsa bir keşif aracını boşluğa salarak yakıt tüketmeden ebesinin nikahına kadar yollayabilirmiyiz saygılar.
Toz taş veya gaz molekulleri birbirine carpmaya başlayınca dönmeye başlıyor. Bu şekilde yuvarlak olarak olusuyor. Rüzgar gibi birsey oluşmaz. Çünkü atmosfer oksijen vs yok. Uzay boşluğuna düşme sansimiz dünyada yok ama uzayda var tabiki. Bir keşif araci atmosferden ciktiktan sonra kontagi kapatsan dahi sonsuza kadar ayni hizda gider. Yolunda birşeye carparsa parçalanır.
Hocam neden sadece insan akıllı ve diğer canlılarindan üstün varlık, insan gibi başka bir canlı yok yada olmamiş. Bunu cevaplarsanız sevinirim. Tavsiseyi olan varsa önerebilir.
