Allah rəhmət etsin ! Tofik Bayram 20 əsr Azərbaycan poeziyaslnln layiqli nùmayəndələrindən biridir. O bòyùk şair , bòyùk vətəndaş idi , qanl ilə, canl ilə bu torpaqa baqll insan idi . Qəbri nurla dolsun .
Valokardin - Tofiq Bayram Döş cibimdə valokardin Gəzdirirəm valokardin. Anam məndən hey soruşur: "Axı nədir, bala dərdin? Axı sənin nə yaşın var, Bükülürsən yumaq kimi? Səni görmək istəyirəm Əyilməyən bir dağ kimi. Ürəyindən ağrı qopur, Sinəm olur para-para. Söylə xəstə ürək hara, Mən böyüdən oğul hara? Qurban olum, at biryolluq O zəhrimar papirosu. Qurban olum, o masanın Üstündəki yazı-pozu Qoy yarımçıq qalsın. Mənə gərək deyil adın-sanın. Sən gərəksən mənə, oğul. Ağrımasın təki canın" Ağrımasın! Kim istəyər Öz canından gileylənə. Yazıq anam ilhamı da Qənim sayır indi mənə. O, nə bilsin ürəyimi Nə ağrıdır, nə göynədir. Sevincimdən xəbəri var, Xəbəri yox dərdim nədir? Dərdim nədir? Qoy özüm də Cavab verim bu suala Neştər olub sancır məni. Dərd ürəkdə qala-qala: Mənə ləkə vuran olsa, Ürək dözər. Mənə tələ quran olsa, Ürək dözər. Ürəyimi qıran olsa, Ürək dözər. Öz atamın silləsinə, Bir dostun söz gülləsinə Gərib sinə, Ürək dözər. Qaranəfəs ucalsam da Şeirin çətin pilləsinə, Ürək dözər. Bir dostumun məzarını qucaqlasam, Ürək dözər. Ürəyimdə gizli-gizli Mən ağlasam, Ürək dözər. Ürək dözər! Bu ağrıya Valokardin gərək deyil. Bir ürək ki, əzab çəkmir, Ürək deyil, ürək deyil! Ürək dözmür, nadan sənə Alim kimi dərs deyəndə. Öz işinin xatirinə Susub onu dinləyəndə. Ürək dözmür bilə-bilə İkiləyib özünü sən Evdə bir cür danışasan, İşdə bir cür Ürək dözmür. Ən müqəddəs duyğuların Ürəyindən çıxıb köçür. Ürək dözmür hiylələrə, Ürək dözmür yalanlara. Ürək dözmür həm sənətkar, Həm diplomat olanlara. Sən ürəyi aldadırsan, Ürək səndən acıq alır, Ürəyində sağalmayan Ağrı qalır, acı qalır. İnləyirsən, bükülürsən, Sübhə kimi keşiyində Ana qalır, bacı qalır. Deyir:- Nədir, bala, dərdin? -Valokardin verin mənə, Valokardin! -Gəl nəbzimi yoxla, ana! -Oğul, nəbzin yaxşı vurur. -Yuxla, ana, yuxla ana, Dincəl barı. Bəlkə mənim öz cəzamdır!- Bu ağrıya, Bu əzaba gərək düşəm. Mən dilimlə ürəyimin Arasına sədd çəkmişəm. Dodağımdan çıxmasa da, Ürəyimi üzə-üzə Gizli qalan cəsarətim Ağrı olub çıxır üzə. İtirsə idim vicdanımı, Bu ağrılar heç olmazdı. Mən ürəksiz yaşasa idim, Ürək belə sarsılmazdı. Hər ürəyim ağrıyanda Demə, nədir, bala, dərdin. Valokardin gətir, ana, Valokardin!