Bugünkü mövzumuz öskürəkdir. Nədir öskürək? Öskürək bir qoruyucu, müdafiə sistemidir. Yaxşı bir şeydirmi? - Deyildir, əsla. Biz öskürək olan kimi həmin dəqiqə kəsmək istəyirik. “Nə ilə kəsə bilərik? Öskürək sirobu verəkmi?” - sualı yaranır. Öskürək siroplarının 2 yaş altındakı uşaqlara verilməsinə icazə verilmir. Hətta Amerikan Pediatrik Dərnəyi belə 5 yaş altındakı uşaqların sirop qəbul etməsinə icazə vermir.
İlk öncə niyə icazə verilməz deyə düşünək. Öskürək əlamətdir, simptomdur. Öskürək xəstəliyin bir simptomudur. Hansı xəstəliklərdə ola bilər? Reflüks, qrip, soyuqdəymə, qulaq infeksiyası, burun infeksiyası, ağciyər infeksiyası, ağciyərə su toplanırsa, ağciyərdə emboli olursa, ürəkdə bir problem olarsa, psixoloji problemlər olarsa və ya ailədə siqaret çəkən biri varsa (siqaret çəkənin mütləq yanında olmaq vacib deyil, siqaretin qoxusu belə allergik təsir edib uşağı öksürdə bilər).
Buna görə, səbəbini bilmədən öskürək kəsilməz. Nə etməyimiz lazımdır? Təbii ki, pediatrın müayinəsinə getmək lazımdır, ya həkim müayinəsinə getmək lazımdır. Həkim də təbii ki, müayinə edir. Reflüksdürsə, reflüksü önləyir, qulaq infeksiyası varsa, burun infeksiyası varsa, başqa bir infeksiya varsa və ya da sinuzit varsa, arxaya doğru axıntısı varsa, onu önləmək üçün müalicə üsulları seçir. Poliklinikalarımıza şikayətlə bağlı valideynlərimiz: “Bir aydır, öskürəyi var, iki aydır, öskürəyi var. Öskürəyi keçmir, uzun zamandır öskürəkdən şikayəti var, hətta antibiotiklərdən də istifadə elədim, keçmədi”, - kimi şikayətlərlə gəlirlər. Sanki antibiotik öskürəyin ən son müalicə üsuludur: “Verdim, bitdi, kəsiləcək”, - deyə düşünürlər. Belə bir şey yoxdur.
Dünya Səhiyyə Təşkilatlarının belə bir kriteriyası vardır: Mark Ayzenberg kriteriyası - antibiotiki nə zaman verək?
38 dərəcə temperaturun üstündə qızdırma varsa;
müayinə olunarsa. bura diqqət edin, yəni həkim müayinəsinə gedilməsi lazımdır, antibiotiki də həkimin təyin etməsi lazımdır. Müayinə olunandan sonra tonsinlər üzərində ithaf varsa;
müayinədə ağrılı limfa düyünləri varsa. 3-14 yaş arası olması lazım və öskürəyin olmaması lazımdır. O zaman antibiotikin təyini üçün düşünə bilərik. Bunu düşünə bilərik, yüz də yüz keçərli deyildir. Həkim müayinəsi önəmlidir.
Nə zaman öskürək təhlükəlidir? Nə zaman həkimə təcili olaraq getməyimiz lazımdır?
Cavab - özəlliklə körpələr tez-tez nəfəs alarsa, dəqiqəyə 40 dəfə üzərində nəfəs alıb-verirsə, tez-tez nəfəs alıb və qidalanmırsa, öskürək temperaturu yüksək temperatura bərabərdisə və bir şey deyim, mənim uşağım belədir dediyin anda təcili olaraq həkimə gedilməsi lazımdı.
Ailələr evdə öskürək olduğu halda nə edə bilər?
Bu da önəmlidir.Təbii ki, evdə temperaturu 22-23 dərəcə tutmağımız lazımdır, quru olmaması lazımdır, nəmlik 40-50% arasında olması lazımdır. Bu anda ata nə edə bilər, ana nə edə bilər? Təmiz havaya çıxartıb təmiz hava aldıra, bol-bol su verə bilər ki, bəlğəmi ya başqa bir şeyi varsa, rahatlasın.
Başqa, evdə bizim ana kitabımız Nelsonda belə öskürəyi önləmək üçün öskürəyə faydalı ola biləcək bal önərilir. Pediatrların bəzilərinin önərisi ilə limon da tövsiyə edilir. Bərabər qarışdırıb vermək öskürəyi önləyir. Amma burda bir istisna hal var ki, 1 yaş altı uşaqlara bal verilmir. Özəlliklə bala qarşı allergiyası varsa, qətiyyən verilməz, bu limona da aiddir. Limona qarşı allergiyası olan şəxsə verilməməlidir. Ümumilikdə, balla limon qarışığı önərilir, bütün pediatrlar valideynlərə önərir.
:
____________
Ege Hospital
egehospital.az
ZƏNG EDİN
1117
(+994) 12 599 1117
(+994) 50 299 1117
ÜNVAN
Akad. Həsən Əliyev küç. 38, Bakı, Azərbaycan, AZ1078
6 окт 2024
