Merhabalar;
Bu içerikte, hem yurt dışında hem yurt içindeki tekne kullancıları tarafından oldukça çok tartışılan bir konuyu ele almak istedim.
İçten takma motora sahip yelkenlilerde kullanılan şanzıman sistemlerinden bahsetmek istiyorum. Bildiğiniz gibi klasik tip olarak tanımlayabilceğimiz şaft tipi şanzıman tipi var ve buna alternatif sail-drive denen şanzımanlar var. Şaftlı sistemde, şanzımanın tamamı teknenin içinde bulunuyor ve sadece şaft suyun dışına çıkıyor. Şaft, belli bir açı ile suyun dışına çıkıyor, pervaneye güç veriyor. Sail-drive’da ise şanzımanın bir kısmı suyun içinde kalıyor. Ancak pervane gövdeye tamamen paralel olabiliyor, açılı durmuyor. Bu her sisteminde kendi içlerinde avantaj ve dezavantajları var. Daha önceki içeriklerimde yaptığım gibi, gene puan vererek, bu iki sistemi karşılaştıracağım.
Konuya girmeden önce küçük bir not eklemek istiyorum. Piyasada sail-drive şanzıman konusunda Yanmar ve Volvo Penta motorlar öne çıkıyorlar. Piyasanın hakimi bu iki marka diyebiliriz. Büyük beygirli motorlar için henüz saol-drive şanzıman üretilmiyor. Volvo’da 75 beygire kadar Yanmar’da ise 80 beygire kadar sail-drive bulunailiyor, yanılmıyorsam.
1- SAIL DRIVE İÇİNE SU GİRMESİ
Büyük gemilerde kullanılan 360 derece dönebilen Z tipi şanzımana, sail-drive çok benziyor. Şekli Z gibi ama onlar gibi dönemiyor, sabittir. Sail-drive şanzımanların en büyük sorunu, deniz suyunun içinde olmalarıdır. Bu durum, sail-dirve’ların en büyük dezvantajıdır. Neden diyeceksiniz. Seyir halinde pervaneye halat dolanması, balıkçı misinası dolanması veya şanzıman yağının fazla olması nedeniyle basınç yapması sonucu, su geçirmez keçenin zarar görmesi sonucu sail-drive’ın içine deniz suyu girişi olur. Eğer sail-drive’ın yağı kontrol edilmiyorsa ve uzun süre bu şekilde kullanılırsa, çok ciddi masrafa yol açabilir. O yüzden eğer bir sail-drive tekneniz varsa, daima bir gözünün şanzıman yağında olmalıdır. Eğer yağın renginde değişme görüyorsanız hemen aksiyon almalısınız. Maalesef bu tamirat, keçe değişimi ve yağ deşimi karada yapılıyor. Yani bir masraf daha çıktı. O yüzden puanı Şaft’a veriyor. Onda böyle sorunlar yok, şanzımanı teknenin içine. ŞAFT-1
2- SAIL-DRIVE CONTASI
Sail-drive’ın su geçirmez contasının arlıklar ile değişmesi gerekir. Üreticiler 5-6 yılda bir değişmesi gerekir diye belirTse de 10 yıl kullanan dostlarım var. Ama dikkat edilmelidir, masraflıdır. Şaft sisteminde bu derece bir masraf yoktur. En fazla şaft sökülür ve su geçirmez şanzıman körüğü değişir. Daha masrafsız bir operasyondur ve karaya alınmadan bu körüğü değiştirebilen ustalarımız var. ŞAFT-2
3- KOROZYON RİsKİ
Eğer teknenizde bir elektrik kaçağı olursa veya tutyalarınız biterse, tutyalarınız sağlıklı çalışmazsa, sail-drive, suyun altındaki elektriksel korozyona açık olacaktır. Eğer bir marinada sahilden elektrik alıyorsanız sürekli bir şekilde, yan teknenin tutyaları bitse bile, aynı topraklama hattına bağlı olduğunuz için sizin tutyanızı kullanacaktır. Bu bile bir risktir. Bu konu çok ayrıntılı, ileri işleyeceğim. Eğer sail-drive sistemi korozyon olursa çok ciddi değişim maaliyeti çıkacaktır, şanzımanı değiştirin daha iyi. ŞAFT-3
4- ŞAFT SİSTEMİNİN SU ALMASI
Şaft sistemindeki su geçirmez körük zamanla kuıllanıma bağlı olarak eskime yapar ve su geçirmeye başlayabilir. Halat dolanırsa, misina kaçarsa da su girişi olabilir. Bu her yıl da olabilir, 2-3 yılda bir de olabilir. Sail-drive’da bu bakım süresi daha uzundur, böyle bir derdiniz yoktur. Dediğim gibi 10 yıl bu su geçirmez körüğü kullananlar var. SAIL-DRIVE -1
5 - ŞANZIMAN PERVANE DOĞRUSAL HAT AYARI
Şanzıman ile pervane arasında hattın çok düzgün olması gerekir. Aksi halde vibrasyon oluşur. Biz buna Line ayarı deriz ve çok ince bir ayardır. Bunun ustasını bulmak da zordur. Milimetrik çalışmak gerekir. İyi tekne üreticileri lazer ile Line ayarı yaparlar. O yüzden motor takozları değiştiğinde veya zamanla bu lina ayarı bozulursa, vibrasyon başlar. Saol -drive da böyle bir sorun yoktur. SAIL-DRIVE-2
6 - KARAYA ALMA OPERASYONU
Teknelerimizi karaya alırken, lift operatörünün çok dikkat etmesi gerekir. Eğer sail-drive üzerinden tekne kaldırırsa, çok ciddi şanzıman masrafı çıkabilir. Şaftta en fazla şaft değişir. Bu bir risktir. Benim başıma gelmez demeyin, ben defalarca uyarmama rağmen bir keresinde lift operatörü inadı yüzünden kaldırmaması gereken yerden kaldırmıştı ve tamir ücretini marinadan almıştım. Bu risk şatta yoktur. ŞAFT- 4
iyi seyirler dilerim;
16 окт 2024
