Бәріңізге Ассалау мағалейкум
Сіз Мөде қағанның 45 ұрпағы Осман Түріктерінің арғы атасы Ертұғрыл ғазы жайлы не білесіз?
Жумонг Құрған Когурё мемлекеті Қайылардан не себепті жеіліс тапты?
Шыңғыс хан орта Азия елдерін жаулап алуымен қатар, Мұрагерлеріне Қарсы келетін Қауіпті күшті Анадолы жеріне, өзі апарып орнықтырғаны туралы
не ойлайсыз?
Селжұқ Сұлтаны Алаууддин Кейқуатты Катастрофалық жеңілістен кім аман алып қалды?
Түріктер Өз тарихын не себепті осы адамнан бастағысы келеді?
Сіз үшін бұл сұрақтардың жауабын
БІЛГЕН ДҰРЫС.
Ер Тұғрыл Тарихта Анадолы жеріндегі бауырлас Туркия мемлекетінің Ізашары болған, Осман Империясының Негізін салушы, Сұлтан Осман біріншінің әкесі ретінде аталады
Жәнеде көне Түркі тілінде Тұғрыл
"Сұңқар" деген мағананы білдіреді біздерше айтқанда жігіттің Сұңқары.
Ол 13 ғасырда Оғыздардың Қайы тайпасын биледі.
Ертұғылдың Кімнен тарағанын, Қайылардың кімдер екенін білу үшін Тарихқа терең үңілсек. Жазушы Илмаз Өзтунаның" Туркия мемлекетінің тарихы" атты кітабында Қайыларды Біздің дәуірімізге дейінгі 200 жылдары Оғыз қаған атанған Мөде Түрікше ( Метенің ) кезінде өмір сүрді деп баяндайды, сондайақ бұл кітапта Осман империясының негізін қалаған Османды Мөденің 46 ұрпағы деп жазған. Иә бұл кітапқа шамалы күманмен қарауыңыз мүмкін себебі Мөде мен Ертұғрылдың арасы 1400 жыл яғни 14 ғасыр, Қайылар жайлы басқа тарихшылар не жазды деп іздестіретін болсақ. Махмуд Қашқаридың зерттеулерінде Қайыларды ( Қаңлы) Оғыздың 24 тайпасының ішінде Қынықтардан кейінгі екінші орынға қойғанын көреміз. Атақты Қытай танушы Ча Ванн "Қытайдың Сол түстік көршілері "атты кітәбінда Мөде қаған мұрагерлерінің Сүйеніші, Когурё мемлекетінің Негізін қалаған Жумонгтың кезінен бері Кәрістердің үнемі соғысып жеңілетін, әрі қай күні баса көктеп кірер екен деп қауіптенетін солтүстіктегі көршілеріде Осы Қайылар екенін атап өткен. Ғұндардың Қытаймен ұзақ жылдарға созылған соғыстарынан әлсіреген Қайылар, Солтүстікке шегініп Маңғол үстірті арқылы Ыстық көлге қоныс аударады. Ол жерлерде ұзақ тұрақтамай Сыр бойы арқылы Бүгінгі (Түркістан облысынан ) батысқа жылжи отырып Селжұқ сұлтандығы кезінде Мауренахрды мекен еткен.
1219 жылы 50 000 Қайы Сүлеймен шахтың бастауымен Шыңғыс ханның Хорезмге жорығы кезінде елді қырғынға ұшратып алмас үшін Сирияға Ефрат жағасына жол тартады.
1230 жылы Жағдай бір шама тұрақталғаннан соң, Тайпасын соңына ертіп Түркістанға қайтып келе жатқан жолда Ефрат өзенінен өте бергенде, Сүлеймен шах атымен суға кетіп қайтыс болады және сол жердегі Түрік мазарына жерленген.
Бұл оқиғаны жамандыққа жорыған Сүлеймен шахтың Үлкен ұлы Қайыларды бастап Ахлатқа қарай жүріп кетеді. Енді мәселенің ақ қарасын ажыратсақ Қайылар Түркістан жерін 100 деген жыл мекен етсе бұл туралы Қазақ тарихында жазылмауы мүмкін емес Қайылар дегеніміз Қаңлының Қайы батырдан тараған бір ұрпағы Және Бүгінгі Қазақтың құрамына кірген Қаңлы руының бір бөлігі болғандықтан Түріктердің Күллі Қазақ даласын ата жұртымыз деп білуі орынды болса керек. Енді негізгі тақырыпқа қайта оралсақ.
Ертұғрыл 1191 жылы кей деректе 1198 жылы дүние есігін ашқан, және нақты қай жерде дүниеге келгені белгісіз. Әкесінің кім екеніде ашық мәселе зерттеушілердің бірі, Сүлеймен шахтың ұлы десе Енді бірі Гүндіз батырдың ұлы дейді, қазба жұмыстары кезінде табылған тыйындарда Гүндіз Ертұғрыл, Осман деп жазылған және манета Бурсада көрмеге қойылды, біз осы нұсқамен келісеміз әрине анығы Аллаға аян.
Сүлеймен шах өмірден өткеннен соң ұлдарының арасында билік үшін талас жүріп, кей деректе Дүндар деп аталады тайпа көсемі болып Қаңлыларды Ахлатқа бастап алып кетеді.
Ертұғрыл 39 жасында Анасы Қайм ( Хайме ) мен бірге 440 үйлі Қаңлыны бөліп алып Селжұқ сұлтандығына қарай жол тартады. Жолай Ерзінжан маңында екі ел әскерінің шайқасып жатқанын көзі шалады, Ертұғрыл анасы Қайымнан Қай елдің әскеріне көмек беруі керектігін сұрайды, сонда анасы Тұғрылға жеңіліп жатқан әскерге көмек беру керек деп кеңес айтады. Көп ұзамай 400 атарманын артына ерткен Ертұғрыл жеңіп жатқан әскердің ту сыртынан тиіп соғыс нәтижесінде жеңіліп жатқан әскер жеңімпаз атанады. Бұл шайқасқа тарихшылар екі түрлі баға береді, бірі Селжұқтармен соғысқан Хорезм сұлтаны Жалал аддин десе Енді бірі, Хан Шыңғыстың екінші ұлы Шағатайдың әскері деп топшылайды.
Өз тарапымыздан айтар болсақ екінші нұсқаға тоқтағанды жөн көрер едік, себебі Шыңғыс хан өлерінде Артына қуатты мемлекетті ұрпақтарына аманат еткен болатын және бұл кезде Хорезм мемлекеті жойылудың азақ алдында тұрды. Селжұқ сұлтаны Алауиддин Кейқуат Ертұғрылға разы болып, елінің батысындағы Доманыш пен Сөгүтті иелігіне беріп Үш Бек ретінде тағайындайды. Үш бек дегеніміз Шегара күзетшісіне бекітілетін дәреже, Осылайша Ертұғрыл Селжұқ мемлекетінің батысындағы Византия тарапынан болатын шабуылдарды тойтаруға міндеттелді. Бір күні Ертұғрыл Сұлтан Алауддиннен Вйзантия жеріне жорық жасау үшін рұқсат сұрайды, Сұлтанның рұқсатын алған Тұғрыл Сөгүтті византиялықтардан тартып алады. Толығырақ Видеода....
4 дек 2019
