دکتر شریف‌زاده در ابتدای سخنان خود با تأکید بر آشنایی با میراث فرهنگی و آن‌چه که داریم، گفت: میراث فرهنگی عالم دیگری دارد و تا با آن ارتباط نگیرید عیان نمی‌شود و در طول سالیان گذشته تاکنون هنرمندان تفکرات و اعتقادات خود را با نقش، نگاره و رنگ‌ها بیان کردند و از این‌رو، یکی از مهم‌ترین وجوه هنرهای سنتی، نمادین و سمبلیک بودن آن است. هنرهای سنتی، هنرهای رمزی و نمادین است که در همه اقوام به‌خصوص اقوام شرقی و باستانی وجود دارد.
این استاد دانش‌پژوه با اشاره به مبانی نظری و بصری در هنرهای سنتی، از چیستی هنر، سنت، حكمت و زيبايي‌شناسي مطالبی را بیان کرد.
ایشان در ادامه از اصولی ثابت و فروعی متغیر در زيبايي‌شناسي در حوزه عملي از جمله: تجريدي بودن نقوش: سواستيكا، روايت‌گري در موضوع: گرفت و گير، اسطوره‌پردازي، قرينه‌سازي و تكرار نقوش، نقش دايره در طراحي، طبيعت‌گرا نبودن: عدم‌وجود پرسپكتيو و سايه‌روشن، تيپ‌سازي، بهترين حالت تصويري، توجه به جزیيات و ريزه‌كاري، بزرگ‌تربودن موضوع اصلي و تكرار يک نقش، تأثيرپذيري از ادبيات، طراحي خطي و تند و كند خط، تلفيق خط و نقش و هم‌چنین ديدگاه ماورايي نام برد.
رئیس پژوهش‌کده هنرهای سنتی، خاطرنشان کرد: هنر سنتي، سنتي است نه به‌دليل جستار مايه آن، بلكه به دليل سازگاري و هماهنگي‌اش با قوانين كيهاني صور، با قوانين رمزپردازي، با اصالت صوري آن جهان معنوي ويژه‌اي كه در آن خلق شده است و نيز به‌دليل روش كاهنانه اين هنر، سازگاري و هماهنگي آن با طبيعت مواد اوليه مورد استفاده و سرانجام با حقيقت در آن ساحت ويژه واقعيت كه به آن اهتمام دارد. حال اگر چنين هنري به موضوعات ديني بپردازد و چنين خدمتي را وظيفه خود كند، «هنر قدسي» است. هر چند در فن و اجراي هنري به‌كمال مهارت برسد اثرش چيزي جز حديث نفس كه مايه ملالت و گاه مايه اعجاب و حيرت زودگذر است نخواهد بود:
چند مي‌گويي كه دست نيک دارم در هنر
با چنين دستي چو دست‌آموز شيطاني چه سود
آن‌كه بر پرده عشاق دلش زنگله نيست
پرده شور و عراقي و سپاهان چه كند
این استادیار دانشگاه، افزود: امروزه «هنر» به‌معناي خاص، نوعي صناعت و ابداع دست هنرمند است و مولانا آن‌را در يک مرتبه بالای معنوي به‌کار برده است، به‌اين معني که هنر و هنرمندي تکمیل‌کننده كمالات انساني است، جايي‌كه انسان «سير از خلق به حق» مي‌كند.
خلاقیت هنري چيزي نيست، مگر استعدادي كه خداوند در آدمي نهاده است تا او را در سلوك در راهي كه به‌خدا مي‌رسد ياري كند. دکتر شریف‌زاده با بیان این جمله، اشاره‌ای نیز به سنت کرد كه هر جا يک سنت كامل پیدا شود، وجود منبع الهام، برکتی الهی، روشی برای تحقق و تجسم سنت لازم می‌شود. هنرمند حقيقي و سنتي هر اثري كه دارد خود يک نشانه، رمز و تمثيل از يک حقيقت وجودي متعالي است كه به تعبير قرآن: «ولله المثل الاعلی» مثل اعلای آن خدا است. بنابراين چنين اثري، تجلي يک حقيقت الهي است.
این دانش‌آموخته رشته پژوهش هنر، با برشمردن مباحثی مانند: حُسن، جمال، جلال، تجلي و عشق در مباني نظري زيبايي‌شناسي در تفكر عرفاني اسلامی، خاطرنشان کرد که زيبايي و هنر را فقط در آثار عرفاني و حكماي
اهل عرفان مي‌توان پيدا كرد چرا که درك زيبايي در عالم اسلام تابع نوعي نگرش عرفاني بوده است و عرفا بودند كه مسئله زيبايي را در عالم اسلام طرح كردند.
نویسنده مقاله نمادشناسی و گونه‌شناسی شیرسنگی‌های ایران، بیان کرد: با ورود عقايد تجددطلبانه و غرب‌گرايانه ناشي از رنسانس در اروپا و پيامدهاي بعدي آن مانند انسان‌گرايي (اومانیسم) به ايران و تبليغات وسيع دولت‌های استعمارگر براي اين قبيل تفكرات، رونق ارادت به مكاتب فكري سنتي كم‌رنگ و شالوده آن در بین مردم ایران سست شد و اندك‌اندك، رشته ارتباط فرهنگي نسل‌ها از يك‌ديگر گسست و فرزندان و شاگردان استادان بزرگ هنرهاي سنتي از اطراف آن‌ها پراكنده شدند و اغلب استادان، اين گنج‌هاي الهي خود را بي آن‌كه شاگردي قابل يافته باشند با خود به جهان ديگر بردند و بدين‌شكل بسياري از ميراث معنوي و فرهنگي هنري ايران‌زمین از يادها رفت.
18 июл 2022
