Avukatlık sözleşmesi, avukat ve iş sahibi arasında hükme bağlanan, karşılıklı edim içeren , tam iki tarafa borç yükleyen ve sonuç garanti etmeyen bir iş görme sözleşmesidir. İş sahibi, avukata bir ücret ödemeyi taahhüt ederken avukat, iş sahibine belli bir hukuki yardımda bulunma, hukuki destek sağlama gibi bir iş görme edimini üstlenir. Bu hukuki yardım belli hukuki ilişkilerin düzenlenmesi, hukuki sorun ve uyuşmazlıkların çözülmesi şeklinde gerçekleşir.
Avukatlık sözleşmesi, ücret mukabilinde yapılan, ivazlı bir sözleşmedir. Avukatlık Kanunu, verilen hukuki hizmet karşılığında belli bir ücret alınmasını zorunlu görmektedir. Ücret alınmaz veya yasada belirlenen alt sınırın altında bir ücret belirlenirse sözleşme geçerli olmaya devam eder fakat avukat hakkında disiplin soruşturması veya başkaca yaptırımlar gündeme gelebilir.
Avukatlık sözleşmesi, kendine özgü nitelikleri olan bir sözleşme olması dolayısıyla Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiş olan hizmet ve vekalet sözleşmesine ilişkin hükümler, avukatlığın devlet garantili bir hizmet olması nedeniyle avukatlık sözleşmesinde tam olarak uygulama alanı bulamaz. Yasa koyucu, avukatlık sözleşmesinin kendine özgü niteliklerini dikkate almış ve ayrıca Avukatlık Kanunu'nda düzenleme gereksinimi duymuştur. Avukatlık kanununda yer alan avukatlık sözleşmesine ilişkin düzenlemeler, yeni ve gelişmekte olan hükümler olduğundan uyuşmazlık halinde, Avukatlık Kanunu'nda uygulanacak herhangi bir hüküm bulunamaz ise vekalet veya hizmet sözleşmesinin hükümleri kıyasen uygulanabilir.
Avukatlık sözleşmesinin bir tarafının mutlaka baro levhasına kayıtlı bir avukat veya Baro Avukatlık Ortaklığı Siciline kayıtlı bir avukatlık ortaklığı olması gerekmektedir. Avukat olmayan veya avukatlıktan yasaklanmış birisi avukatlık sözleşmesine taraf olamaz. Eğer taraf olmuşsa bu sözleşme, avukatlık sözleşmesi değil, sözleşmenin içeriğine göre vekalet veya hizmet sözleşmesi olarak nitelenebilir.
Avukatlık sözleşmesi, hiçbir geçerlilik şartına tabi değildir. İş sahibi tarafından avukata verilmiş olan vekaletname diğer adıyla temsil belgesi, avukatlık sözleşmesinin varlığına bir karine teşkil eder. Burada vekaletname ve avukatlık sözleşmesini birbirine karıştırmamak gerekir. Avukatlık sözleşmesi, karşılıklı birbirine uygun irade beyanıyla kurulurken vekaletname, HMK'da da belirtildiği gibi TBK'da düzenlenen temsil hükümlerine tabidir ve tek taraflı, ulaşması gerekli irade beyanıyla kurulur. Vekaletname olmaksızın avukatlık sözleşmesi ile tek başına dava açılması veya yargılamayla ilgili herhangi bir işlem yapılması olanaklı değildir.
Avukatlık sözleşmesi bir özel hukuk sözleşmesi olmasına rağmen, sözleşme serbestisi ilkesi sınırlı bir biçimde uygulama alanı bulur. İşe alıp almama, ücret belirleme, istifa, azil konularında taraflara belirli bir serbesti tanınmıştır. Bunun dışında kalan hususlar, avukatlık hizmetinin bir kamu hizmeti olması ve avukatlık sözleşmesinin devlet garantili bir sözleşme olması dolayısıyla kanun, meslek ve etik kuralları ile sınırlandırılmıştır. Avukatlık sözleşmesinin kendine özgü yapısı sebebiyle avukat, sözleşme sona erene kadar üst düzey bir özen gösterme yükümlülüğü altındadır.
6 сен 2024
