Dlaczego kwadrofonia zniknęła? [Reduktor Szumu]  

@Martin M najbardziej owocny okres :D A wiadomo, że wtedy kwadrofonią lubili się bawić np. Pink Floyd :)

Niestety sama fizyka i chemia nie wystarczą, o czym dobitnie się przekonałem. Niestety potrzebna jest bardziej matematyka dla opisu pomysłu niż jedynie zrozumienie problemu. A przynajmniej tak uważają nauczyciele akademiccy na pierwszych latach studiów politechnicznych. Tak jakby każdy miał zostać wielkim naukowcem. ;)

Do tego potrzebna jest wiedza, a do tego pasja.

Rafał Jędrzejczak e tam, przyznaj sie zes sie lenil ;)

I zapewne gdy byś bardziej się przykładał... ;)

Zapewne transmitowano z podwrocławskiej Żurawiny ?

@@piotrekn.7159 Radiostacja zbudowana w Żurawinie nadawała na falach średnich ( o ile mnie pamięć nie zawodzi była to częstotliwość 1367kHz), a programy kwadrofoniczne były nadawane tylko na UKF.

@@piotrekn.7159 Żórawiny

@@jantoporowski9568 z Poznania nie ściągnę 😬

jest to najlepszy kanał gdy chcesz się czegoś dowiedzieć, wypowiedz zawsze wyczerpująca

Ja na teoretycznie dwukanałowej karcie na Windows 7 bez problemu miałem cztery kanały. Zintegrowana karta z Realteka. Miała możliwość równoczesnego wykorzystania tylnego złącza, jak i przedniego. Przełomowym momentem było dla mnie przetestowanie czy bawiąc się w konfiguracji dekodera audio mogę równocześnie puścić dwa różne źródła na "słuchawki" (tj. przednie wyjście) i "głośniki" (tj. tylne) - bez problemu się dało. Następnie pozostało stworzenie grafu dla dekodera dźwięku, żeby mapował odpowiednio kanały na dwa wyjścia i już były 4 kanały z jednego. Ale jak Ci bardzo zależy na wirtualnym surround, to przecież to kwestia sterowników, nie Windowsa, bo wirtualny surround działa ponad sprzętem i jądrem systemu. Dalej mam Win7 i dalej mam opcję włączenia CMSS3D, który nic nie rozszerza, a jedynie niszczy oryginalną ścieżkę dźwiękową - tak z zasady działania wynika.

Masta blasta 😆😆😆

@@KrzysiuNet Pod windows7 cmss3d nie działa poprawnie, mam komputer pod windows xp dla starych gier oraz pod w7 lub w10 testowałem to przetwarzanie i niestety pod nowszymi systemami nie było takiego efektu jak pod windows xp, możliwe że za sprawą softu creative'a w którym cmss3d jest przetwarzany w trybie software na nowszych systemach a nie na hardware, w dodatku same sterowniki pod nowymi systemami są spartolone niestety żeby włączyć przetwarzanie 7.1 do 2.1 trzeba było ustawić w sofcie creative na 2.1 i dodatkowo systemowo w panelu windows na 7.1 - sterownik rozumiał że ma downmiksować kanały z 7.1 do 2.1 i wtedy cmss3d działał poprawnie ale i tak nie z tym samym efektem co pod winxp, raz działało a raz nie - czasami systemowo jak się ustawiało 7.1 to w sofcie ustawiało również na 7.1 trzeba było wtedy ustawić w sofcie 2.1, zrestartować komputer i po resecie systemowo ustawić 7.1. Co do samego algorytmu przetwarzania cmss3D można by było powiedzieć że to jest zwykły crossfeed tylko że nie wiadomo dokładnie w jakich częstotliwościach ustawiony i uwypuklony w stereofonii, chociaż na forum creative które już nie istnieje kiedyś czytałem że to jest bardziej złożony algorytm, teraz żałuję że nie zapisałem strony bo jeden z programistów wypowiadał się na temat działania tego algorytmu. Szkoda bo i tak porównując cmss3d w grach do dzisiejszych rozwiązań to jednak ta stara technologia wygrywała. Też co do niszczenia ścieżki dźwiękowej zgodzę się jeśli to mp3 128kbps, w dobie dzisiejszych czasów i bezstratnych plików praktycznie nie zaszkodziłoby zbytnio.

Proszę o tym napisać

Dawne czasy, mało pamiętam - chyba 1979 rok. W ZRK był zorganizowany showroom, gdzie zgromadzono wiele nowoczesnego, jak na owe czasy, sprzętu audio. Był tam też działający zestaw kwadro (magnetofon, wzmacniacz i kolumny) - chyba jakiś prototyp ZRK, ale najprawdopodobniej coś zachodniego. Na środku salki kanapa dla słuchacza. Odsłuch przebiegał w całkowitej ciemności co potęgowało wrażenia. W pewnym momencie usłyszałem jak bardzo blisko mnie ktoś przypala zapałką papierosa. Efekt był piorunująco realistyczny - zwyczajnie się przestraszyłem. To tyle moich wspomnień sprzed 40-tu lat.

Od niedawna jestem szczęśliwym posiadaczem sansuj qrx 7001. Ma funkcję kwadrofonii ale ja słucham stereo (z braku żródeł kwadro) na 4 kolumnach. Ma też funkcję surround gdzie wewnętrzny procesor przetwarza stereo na dźwięk przestrzenny. Dźwięk stereo na 4 kolumnach jest boski zwłaszcza z gramofonu. Surround czasami się gubi ale i tak wrażenie jest super kiedy w przednich kolumnach słychać wokal a w tylnych instrumenty. \zapewne nowe systemy robią to wszystko lepiej. Ale ja lubię te stare grające klamoty :)

@@solo1953 Panie uczciwe dobre stereo też to potrafi a nawet więcej. Warunek uczciwe a nie tanie zabawki do łupania

Tylne głośniki odtwarzały tzw. dźwięk różnicowy, czyli były zasilane parą "plusów" z lewego i prawego. Nie było układu opóźniającego, regulacja dotyczyła proporcji głośności.

Nie. W systemie CD-4 1=lewy przedni, 2=lewy tylny, 3=prawy przedni, 4=prawy tylny. Czyli 1+2 to jest "normalny" kanał lewy, a 3+4 - prawy.

Pan Cerowany Na Machine Head sa dodatkowo 2 czy 3 utwory zmiksowane w 5:1 oraz mily bonus When A Blind Man Cries. Miks kwadro takze ciekawy! Choc ubozszy od dzisiejszego surround. Steven Wilson klasa, mam plyty surround King Crimson. Dobrze tez zrobili Genesis, w pudelku jest i dvd- audio i sacd. Mam znakomite Avalon Roxy Music oraz Ferryego, i wiele innych. Troche przez lata pozbieralem ;) nieporozumieniem jest miks 5:1 Perfect Alibi Claire Martin- zero efektow nawet nie ma glebi, to w zasadzie stereo! Ambra- nie znam, poslucham, dziekuje!

Pan Cerowany niestety bywa iz wytwornie wydaja tez miksy 5:1 polegajace tylko na dodaniu poglosu z tylu albo nawet bez tego! Mozna sie tu kierowac rodzajem muzyki, jazz np raczej nie nadaje sie do tworzenia efektow. Myslalem o FEAR dziekuje za ostrzezenie! Bo mogloby sie wydawac ze tego typu muzyka bedzie dobrze opracowana przestrzennie. Mam tez Ever zespolu IQ i tu surround tez nie powala w dodatku po co dodano dodatkowa cala plyte z wersjami demo i nagraniami z prob? Ja zatrzymalem sie na 4:1 tzn nie mam subwoofera i nie bede robil z salonu sklepu z glosnikami. Co gorsza dzwiek idzie analogowo przez kable rca, a jak widze teraz amplitunery maja hdmi. Odtwarzacz wieloformatowy ktory czyta dvd audio i sacd to tez albo rzecz niezwykle kosztowna albo jakies tanie Sony. Producenci postanowili wydoic milosnikow muzyki surround wiec mam nadzieje ze moj sprzet bedzie dzialal ;) ciekawe jednak to co piszesz o innych konfiguracjach glosnikow!..

@Pan Cerowany no pieknie............................... generalnie to widze ze milosnicy dvd-audio i sacd 5:1 moga zostac z bezuzytecznymi kolekcjami plyt gdy popsuja sie nam odtwarzacze, bo wzmacniacze raczej beda dzialaly.............. ja akurat mam od wielu lat Denon 1920 oraz amplituner Technics SA-DA 8. Zlacze HDMI w tym odtwarzaczu ma tylko mozliwosc przesylu obrazu a dzwiek przestrzenny idzie analogami RCA no chyba ze plyta ma mix DTS ktory moze isc swiatlowodem. W zupelnosci mi to wystarcza, ani mysle rozwijac sie w jakims BluRay. Coz, dvd-audio i sacd istnieja nadal rownolegle bo zaden system nie wygral a co gorsza plyty i sprzet do odtwarzania surround nie zawojowal rynku tak jak oczekiwali tego pazerni producenci. Ludzie dzis cofneli sie do mono bo nawet stereo trzeba sluchac siedzac pomiedzy glosnikami, owszem mozna sluchac 'na kompie' ale dla mnie Muzyki (nie dysko- Olo czy hip sropu) nie da sie sluchac jako podkladu do surfowania w necie itp. BTW Marillion bez Fisha, podobnie jak QUEEN bez Freddiego uwazam za jedno wielkie nieporozumienie ;)

Bo płyty CD są dzisiaj coraz mniej popularne a SACD to tylko część rynku płyt audio. Dzisiaj stawia się raczej na format bezstratny np FLAC i słuchasz z jakością SACD.

Ok. Tyle to wiem że moda na tzw. Pliki muzyczne, sam mam tego sporo, ale nie poto mam 2 odtw. Sony'ego Sacd aby z plików lecieć. A dźwièk z tych odtwarzaczy bajka. Ale dzièki za odpowiedź. Abe Mrok.

Wykonawcy sami decydują na czym wydać album i często obok cd masz możliwość ściągnięcia sobie w pliku audio 24bit/48Hz. Brak płyt zawdzięczamy właśnie internetowi.

SACD w sklepie? Nie wiem czy kiedykolwiek widziałem SACD czy DVD-Audio w jakimś fizycznym sklepie. Wszystko co kupiłem to ze sklepów internetowych, albo aukcji. Z tego co widzę to i tak te dwa formaty wypiera blu-ray audio

@@marianniekonieczny1092 SACD,DCC,MINIDISC, to wszystko było swego czasu dostępne w sklepach (mała ilość pozycji/wykonawców), ale to się nie przyjęło, to samo tyczy się blu-ray audio, to zniknie szybciej niż myślisz, bodajże LG lub Samsung już zrezygnował z produkcji urządzeń Blue Ray.

A jest o SACD...?

jacekm22 tak jest widziałem juz

@@JERZ69G sprawa jest ciut nawet wieksza...w Eropie juz nic z elektroniki powszechnego uzytku sie nie produkuje....nie ma tez fabryk podzespolow jak scalaki, ekrany itp. moze z drobnymi wyjatkami

Nemazaco!

W zasadzie to czasami (opera) masz całkiem spory wycinek półsfery: orkiestra w kanale, śpiewacy wyżej na scenie (albo hasają po scenografii, czasami na linkach unoszeni są w górę). W niektórych kościołach chóry słychać dookólnie, bo budowa wnętrza jest bardzo specyficzna i była tworzona po to, by zrobić odpowiedni efekt echa. Aczkolwiek po prostu bardzo trudno stworzyć warunki dla nagrania wielokanałowego z odsłuchem dookólnym (nawet taka rzecz, o której mało kto myśli, jak synchronizacja muzyków - normalnie patrzą oni na dyrygenta jak cielę w malowane wrota, jakby ich rozstawić po kątach, to jego ruchy byłyby mało widoczne, a transmisja wideo wprowadziłaby niepożądane opóźnienia).

Quasi Quadro - to się nazywało

@@jachofilm tak było napisane na sprzęcie. Mówiło się o tym pseudo kwadrofonia.

@@60nexus Zgadza się. Tyle, że Radmor dał dupy wraz z Diorą w Merkurym. W jednym i drugim przypadku wyodrębni tylko trzy kanały, a w prosty sposób można było zrobić cztery. Takie rozwiązanie wprowadziła we zwykłym wzmacniaczu stereo firma Dynaco już 1969 roku. Ja korzystam z tego rozwiązania do dziś wszędzie tam gdzie się tylko da. Na 4 kolumnach jest zdecydowanie lepiej. Słychać wyraźnie dźwięki, których niezauważalne są w zwykłej stereofonii. Jest przestrzeń! Ten format nazywa się DQ 2:2:4. Tani i zachwyca ucho.

Czy to rozwiazanie nie uszkodzi wzmacniacza?

Marek Kusiak Szczerze to szkoda mi wzmacniacza by sprawdzić ale wydaje mi się, że albo wcale nie zagra albo upali wzmacniacz, ewentualnie włączy się zabezpieczenie przed zwarciem. Jak ktoś testował to ciekaw jestem wrażeń :)

andrzejp1979 wcale nie, ja mam tak podłączony subwoofer w domu i odwróconą fazę o 180 stopni i dzięki temu wydaje się, że bas dochodzi z małych NHT Zero

sneeerr odwrócona faza o 180 stopni to zamiana plusa z minusem (podłączenie odwrotnie). Tu gość podaje, że podłącza plus z lewego głośnika i plus z prawego. I o ile plus z lewego i minus z prawego powinno zagrać (na tym polega chociażby mostkowanie we wzmacniaczach car audio) o tyle dwa plusy na jeden głośnik mnie nie przekonuje. Ale zaznaczam, że nigdy nie wpadłem na pomysł takiego podłączenia bo wydawał mi się absurdalny.

To działa. Wymyślił to podłączenie i robił pod to dedykowaną muzykę Brian Eno. Różnica potencjałów na plusach lewego i prawego kanału daje dźwięk w dodatkowym tylnym. Gdy puścisz nagranie w pełni monofoniczne, tylny głośnik będzie milczał.

Po pierwsze, nie ten kanał, raczej RSElektronika. Pozatym, to w swojej zasadzie działania stosunkowo proste. Mikroaparat wykonuje zdjęcie palca i wyszukuje podobnej ilości charakterystycznych znaków i korelacji między nimi. Te znaki to minucje. Jeśli ich ilość będzie zgodna ze wzorem, to urządzenie zostaje odblokowane.

@@adekmenti Nie do końca. Jest wiele ich wiele. Optyczne, pojemnościowe, termiczne ultradźwiękowe :) Pewnie są jeszcze jakieś :) Też jestem ciekawy ich ewolucji na przestrzeni lat itp :)

@@glazikx To prawda, zorientowałem się po czasie. Jednak wszystko sprowadza się nadal do matrycy czy to mikro kondensatorów czy też elementów światłoczułych. A fakt, ich przemiany byłyby interesujące.

Dlaczego nikt? Ja stosuję. Mam wzmacniacz, który przetwarza sygnał stereo na podwójne stereo. Z 4 kolumnami brzmi pięknie.

Laelz Dunk Dokładnie! Po co 7.1 i inne podobne, skoro nie umie się wykorzystać 2 kanałów?

@@lanceortega1 Obawiam się, że obecnie muzyka jest gwałcona dla potrzeb przygłuchy słuchaczy - w szczególności kastrowana jest dynamika, by się dobrze w samochodzie słuchało...

Dzięki za bardzo ciekawy komentarz. Czy podzielisz się informacją jakie dokładnie masz systemy? Najbardziej interesują mnie kolumny i wzmacniacze.

A już produkują systemy Dolby Atmos gdzie mogą być nawet 24 gośniki w układzie 22.2 na 3 poziomach wysokości.

Ale stereo się przyjęło

Robi się takie pierdoły by wyciągać od baranków kasę :D

Kompletna bzdura. Płyta brzmiała wtenczas bardzo dobrze, a nawet dzisiaj znajdują się jej zwolennicy. Gorzej było z taśmą, nie mówiąc później o kasecie. Kaseta miała jedną zaletę; pozwoliła ona na urządzenia przenośne, choć jakość nie zachwycała.

5.1 i 7.1 to już coś innego - zapis sygnału jest cyfrowy (do tego zazwyczaj kompresowany, jak np. mp3) - w kwadro, o którym traktuje film, o zapisie cyfrowym nie było mowy, gdyż coś takiego najzwyczajniej nie istniało (a nawet jeśli, to było pieruńsko, pieruńsko drogie i niedostępne). Można powiedzieć, że kwadro było analogowym prekursorem dzisiejszych systemów wielogłośnikowych, który z racji skomplikowania, wykorzystania i kosztów w swoich czasach się nie przyjął.

@@Piqus3 Nie do końca. Coś innego, fakt - to systemy, które powstały przede wszystkim na potrzeby kinowe i filmowe. 5.1 to przede wszystkim 6 osobnych kanałów, z czego jeden to sub, a niekoniecznie zapis cyfrowy. Pierwsze 5.1 powstało również o ile się nie mylę w latach '70 i zdaję się, że pierwsze filmy tak zrealizowane to pierwszy Star Wars i Czas Apokalipsy - przynajmniej jeśli chodzi o prekursorów współczesnych formatów - bo był to format Dolby Stereo, czyli analogowy prekursor późniejszego Dolby Surround, czy Dolby Prologic. Sam film był miksowany do 6 oddzielnych kanałów (czyli 5.1), natomiast do dystrybucji następowało kodowanie do "stereo" (tzw. LtRt = Left total , Right total) - na taśmie 35mm był jednak spory problem upchnął 6 kanałów dźwiękowych. I stąd w ogóle powstała potrzeba kodowania 5.1 do dystrybucji, a czego dodatkowym atutem była kompatybilność z kinami z systemami stereo. Natomiast różnego rodzaju romanse kina z dźwiękiem przestrzennym trwają od lat 30, pierwszym filmem była Fantasia Disneya - i to był w zasadzie prekursor współczesnych formatów dźwięku przestrzennego. Fantasia ostatecznie miała chyba 4 ścieżkowy soundtrack z czego uzyskiwano sygnały do kilku głośników L, R, C, i Surround (jeden tylni). Większość rzeczy surround jakie trafia do konsumenta jest zakodowana i skompresowana ze względu na standardy i wymogi transmisji, czy streamingu - dla telewizji to dodatkowy bandwidth do transmisji, więc transmitowanie 6 wavów PCM by po prostu nie przeszło, więc łatwiej jest wysłać stereo i dekodować po stronie konsumenta. Tak samo streaming - łatwiej streamować dane z dźwiękiem stereo i dekodować po stronie konsumenta. Podobnie jest ze standardami technikaliów - super popularne jest HDMI i optyk i te technologie też przesyłają tylko stereo, więc dolby prologic idealnie się wpisuje w rynek konsol i telewizorów. Jeśli masz w kompie zwykłe surround - to możesz podłoczyć tam 6 oddzielnych głośników i grając w gry prawdopodobnie masz szansę mieć 100% nie kodowanego 5.1, czy 7.1.

To też. Ale przede wszystkim - między mono a stereo jest kapitalna różnica. Między stereo a jakimkolwiek systemem przestrzennym - już nie. Dolby surround - hit lat 90. - też już umarł. Myślę, że za parę lat to samo powiemy po kolei o 5.1, 7.1, 8.1 itd. A stereo będzie trwać wiecznie...

@@mdziewietubeStereo będzie trwać wiecznie ale systemy wielokanałowe mają ograniczone grono odbiorców.

Miałem Radmora 5102 TE z tunerem AM. Nie korzystałem nigdy z tylnych głośników więc nie wiem jaki był efekt.Owszem Quasi Quadro w tłumaczeniu to prawie quadro ...

Mam go do tej pory. Tata mial to podlaczone na 4 kolumny ale nie mielismy za bardzo zrodla do tego wiec gralo to w stereo.

@@altreichmacher Efekt był raczej taki sobie. To quasi quadro polegało na tym, że w tylnych głośnikach były sygnały różnicy między kanałami stereo - w lewym tylnym głośniku była różnica lewy minus prawy, a w prawym tylnym - prawy minus lewy. Dawało to taki ogólny efekt pozornego "uprzestrzennienia" dźwięku, ale to uprzestrzennienie było bardzo rozmyte, nie było typowej panoramy, tzn. nie można było zlokalizować konkretnego źródła dźwięku z boku czy z tyłu, tak jak w panoramie stereo pomiędzy głośnikami przednimi.

@@acatiilg Nie trzeba było do tego żadnego specjalnego źródła. "Quasi quadro" polegało właśnie na tym, że robiło dźwięk niby-przestrzenny ze zwykłego sygnału stereo.

@@0raj0 tak masz racje- wlasnie zerknalem w schemat i tor jest tylko podwojny.

Plastik w obudowie, plastik w uszach. Ale dla przeciętnego miłośnika MP-3, każde brzmienie jest dobre... :( Np. każdy odbiornik Radmor miał dołączoną indywidualną kartę badań, gdzie np. zniekształcenia harmoniczne były podawane do kilku miejsc po przecinku (i o ile pamiętam, poniżej 0,1%). We współczesnych, popularnych "wieżo-kombajnach", jak jest poniżej 10%, to już jest OK. A tego się słuchać nie da...

Coś w tym jest. Z drugiej strony, porównujemy perełki przeszłości ze współczesną półką ekonomiczną. A perełki i dzisiaj występują. Z drugiej strony, przy dzisiejszych cenach elektroniki użytkowej, nie spodziewajmy się po producencie, że zdecyduje się na obudowę droższą od bebechów...

Dzisiaj kuje się przez Internet a nie przez odsłuch. Urządzenia są konstruowane do muzyki jaką się wytwarza i jak się nią kompresuje. Audio osiągnęło szczyt w latach 90 i od tego czasu jest coraz gorzej. przykładem jest stosowania fatalnie od wzorujących dźwięk dekoderów. Najlepszy sposób R2R poszedł w zapomnienie i jest dostępny tylko u kilku producentów.

@@pwichniarek " przykładem jest stosowania fatalnie od wzorujących dźwięk dekoderów" Co autor miał na myśli bo za cholerę tego zdania nie rozumiem

@Dareios soieraD Przetworniki DAC dzisiaj montowane nawet w urządzeniach Topowych są fatalne. Sygnał który idzie na przedwzmacniacz jest”kwadratowy” i cykający. Zarzucono fantastyczna konstrukcje przetworników R2R. Dźwięk z DAC R2R jest detaliczny szczegółowy a brzmi jak z LP czy CC. Szczegółowość uzyskuje się przez ilość informacji a nie przez sztuczne wyostrzenie dźwięków.

Telewizory 3D już przeszły do historii - o ile filmy nadal są wydawane w wersjach 3D, to w zasadzie chyba już nie można kupić nowych modeli telewizorów 3D od znanych producentów (w wyszukiwarkach widać tylko stare modele z wyprzedaży): kolejna technologia na śmietnik...

I tak nic nie jest w stanie oddać brzmienia koncertu na żywo.

@ziomal2004 Wszyscy nagrywają tylko w 2.0?? A ile jest kanałów na płytach DVD? Mam kilkadziesiąt koncertów na płytach i wszystkie są nagrane w Dolby 5.1 Więc może nie opowiadaj bzdur.

@ziomal2004 Jest mnóstwo wydawnictw w 6.0 - mówię o albumach w systemach DVD Audio, Super Audio CD czy Blue Ray Audio. Oczywiście chodzi mi o albumy studyjne. Przykładem mogą być albumy Stevena Wilsona, Porcupine Tree, Pink Floyd, etc.

@ziomal2004 Formatem do nagrywania muzyki wielościeżkowej jest na przykład DVD Audio czy BD Audio - i można kupić sporo nagrań w tych formatach.

Nie tyle rozwinięcie, a opracowanie zupełnie od nowa. Analogowe kodowanie czterech kanałów było rozwiązaniem całkowicie nieskalowalnym: maksymalnie cztery kanały (by zachować kompatybilność wsteczną), do tego kastrowała jakość, którą można było otrzymać w stereo. Kino domowe z którego wyrosły wielokanałowe formaty pokroju 9.2 bazowało od początku na zapisie cyfrowym (najpierw stratne DD5.1, DTS potem bezstratne typu DTS HD Master Audio czy Dolby TrueHD). Aczkolwiek należy wspomnieć też o prekursorach analogowych typu Dolby Surround Pro Logic (cztery kanały: 3 przednie i tył na taśmach stereo), a potem Pro Logic II i IIx - ale to też osobna historia.

skąd wziął się głośnik basowy, np. 2.1 5.1 7.1? Od strony producenta oszczędność, tylko jeden głośnik basowy, nie 8 głośników basowych. W kamerze która nagrywa dźwięk 5.1 z reguły nie ma 6 mikrofonów, tylko mało. Super sprawa, ale też próby. W Polsce stosowano przełączniki pokryte czystym złotem, które ma wadę- jest miękkie. Brzmienie przestrzenne ma dla mnie płyta 78 RPM na dobrym sprzęcie.

Tubular Bells.

@@januszlepionko Tak,oczywiście. ☺

Nie - to nie to.

Szacun, za WSK 125 w 1975 roku zapłaciłem 8700zl

Jak nie? Jest pełno rozwiązań wielokanałowych. Jest też praktyczne użycie: radia internetowe (i możliwość odtwarzania tego na standardowych, wielokanałowych kartach dźwiękowych), niektóre płyty z muzyką, większość filmów wydawanych w dzisiejszych czasach (i odtwarzane dobrze przez kina, telewizory, ponownie komputery) itd.

Teoretycznie poprawne byłoby stworzenie skrótu "haj-fi" od "high fidelity", ale Amerykanie tego nie wiedzą :D i czytają to "haj-faj". Tak samo jak kaleczą łacińską sentencję "Semper fi(delis)" wymawiając "Semper faj"

@@PiotrPilinko Czyli nasze popularne haj-fi jest jak najbardziej w porządku??? :-D

Czy Suzi Quatro coś nagrywała w quadro, to nie wiem, ale węgierski zespół Omega coś nagrał w quadro, jako chyba jedyny i pierwszy w demoludach

W tym nagraniu nie powiedziano wprost o słuchaniu muzyki poprzez słuchawki, a to było ważne. Poza tym wprowadzenie nagrywania metodą stereofoni "sztucznej głowy" pozwalało uzyskać dźwięk przestrzenny jak w kwadro, ale tylko na słuchawkach...

Nasze dwoje uszu ma znacznie bardziej skomplikowaną budowę niż dwa proste mikrofony z membranami, więc kilka głośników w słuchawkach też bywało stosowane. Albo procesor dźwięku wprowadzający zmiany częstotliwości by uprzestrzennić scenę audio przy użyciu dwóch przetworników.

W słuchawkach to dobrze zrealizowane stereo daje dźwięk dookólny. Zwłaszcza nagranie zrealizowane techniką tzw. binauralną, czyli odwzorowującą właściwości akustyczne ludzkich uszu - kiedyś robiono to poprzez nagrywanie mikrofonami umieszczonymi wewnątrz tzw. "sztucznej głowy", obecnie mozna poprzez cyfrową obróbkę sygnału. Słychac to na niektórych płytach. Na przykład na wstępie płyty Pink Floyd "The Final Cut" jest taki efekt akustyczny pieniędzy wrzucanych na tacę w kościele. Jak się tego słucha na słuchawkach, to wyraźnie słychać jak ta taca przemieszcza się dookoła.