Felsefe Seminerleri Dizisi
Bülent Gözkan
"Kant ve Aydınlanma"
16.02.2017
Kant’ın yaşadığı dönem (1724-1804), Batı dünyasında yaşanan çok önemli değişikliklerin meydana geldiği dönemdir aynı zamanda; ve bugün yaşamakta olduğumuz dünyanın temelleri büyük ölçüde o dönemde atılmıştır. O temellerin felsefi tarafında da Kant’ın çok önemli bir yeri vardır. Kant’ın Saf Aklın Eleştirisi kitabı tüm zamanların en önemli felsefi metinlerinden biri olarak, kendisinden önce gelen bütün bir felsefe anlayışını dönüştürmekle kalmamış, kendisinden sonraki felsefe anlayışının da sürekli referans noktası olmayı sürdürmüştür. Bu konuşma ile Kant’ın felsefe tarihi içindeki konumuna ve onun Aydınlanma Hareketi ile olan bağlantısına temas edildi, ayrıca Kant’ın kısa ancak çok önemli bir makalesi olan “Aydınlanma Nedir?” yazısını ele alındı. Bu yazıdaki temel mesele “artık bir makineden fazlası olan insana yararlılık temelinde yaklaşma düşüncesi, insan onuruna uygun bir davranışa” dönüşürken, özgürlüğün hem kamu düzenini muhafaza edecek şekilde, hem de daha iyi bir hayatı mümkün kılacak hukukî ve siyasî düzenlemelere imkân verilmesini sağlayacak şekilde kullanılmasının nasıl mümkün olabileceği meselesidir. Başka bir deyişle mesele, ahlâk ile siyasetin uyumunun tesis edilebilmesini sağlayacak ilkeyi tespit etme meselesidir. Kant'ın bu yazısı, Hegel’den başlayarak, Foucault ve Habermas’a kadar sayısız incelemenin ve başvurunun da konusu oldu.
Prof. Dr. H. Bülent Gözkân 1957 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Saint Joseph Lisesi’nde, lisans eğitimini ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü’nde tamamladı. 1992’de ODTÜ Felsefe Bölümü’nden Geometride Uzlaşımsalcılık başlıklı teziyle yüksek lisans, 2000’de Boğaziçi Üniversitesi Felsefe Bölümü’nden Kant’ta Ben’in ve Aklın Kuruluşu başlıklı teziyle doktora derecesi aldı. Yeditepe, MSGSÜ, İTÜ, Galatasaray ve Boğaziçi Üniversitelerinde felsefe dersleri verdi. A.B.D. Clark Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde misafir araştırmacı olarak bulundu. Kant, Frege, Wittgenstein ve Heidegger’in eserleri, ayrıca matematiksel mantık üzerinde çalıştığı başlıca alanlardır. Halen Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Felsefe Bölümü başkanıdır.
1 окт 2024
