Fizyka jest prosta - Dylatacja czasu 

Czego Pan oczekuje od społeczeństwa gdy nawet noblistka z literatury twierdzi, że publiczne lżenie oponentów jest usprawiedliwione. Pana głos jest wyjątkiem w morzu wulgarności w jakim taplają się obecne elity społeczne.

Dziękujemy, ale to nie jest oczywiście nasz pomysł. Tak jak zresztą mówimy w filmie. Cieszymy się, że przemówiło do wyobraźni. Taki był cel.

ale krindż 2ch dziadersów smuci i to ma kogoś zachęcić do poznania fizyki?

Mnie zachęciło, ale chętnie obejrzę Twój lepszy film na ten temat ;)

Ten sposób wyprowadzenia wzoru był już pokazywany w podręcznikach do fizyki 70 lat temu. Wykład ciekawy.

@@magnetek5171 oczywiście. Przecież mówię na filmie że to pomysł który mnie przekonał do stw gdy byłem w szkole podstawowej. A mam już niedaleko do emerytury...

Fizyka to oczywiście nasza pasja. Ale film wprowadza nas dodatkowo w krainę czarów. To dlatego nam się chce robić te filmy. Czujemy się jakbyśmy byli Magami, którzy potrafią zabrać widzów w odległe krańce Wszechświata.

ale krindż 2ch dziadersów smuci i to ma kogoś zachęcić do poznania fizyki?

są lepsze filmiki w necie - ten jest niekompletnie wyjaśniony i wprowadza w błąd. ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-h8GqaAp3cGs.html i ten nastepny ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-vFNgd3pitAI.html

Zachęcamy. Może trzeba obejrzeć więcej niż raz? Wszystkie użyte przez nas pojęcia to poziom szkoły, ale ich nagromadzenie oraz oderwanie od codziennej intuicji może przytłaczać. Może trzeba krok po kroku?

ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-h8GqaAp3cGs.html - tutaj masz lepszy filmik.

Samo wolniejsze chodzenie zegarów świetlnych istotnie tego nie dowodzi. Dopiero gdy połączymy je z zasadą względności. Ta zasada mówi, że ruch jest względny - nie da się zmierzyć absolutnego ruchu a jedynie ruch względny. A to oznacza, że nie można zbudować "absolutnego prędkościomierza". Gdyby zegar np. mechaniczny chodził inaczej niż świetlny, to różnicę ich wskazań moglibyśmy użyć w tym celu. Ponieważ jest to niemożliwe, to wnioskujemy, że każdy zegar będzie chodził wolniej. Ta zasada wynika tak z naszego codziennego doświadczenia jak i z dokładnych pomiarów. Leży ona u podstaw mechaniki. Można myśleć o jej podważaniu, ale trzeba mieć po temu jakieś przesłanki. Takich przesłanek brak, a to, że nie jest nam wygodnie z płynącymi stąd wnioskami, nie jest w nauce taką przesłanką. Orientacja zegarów ma znaczenie jedynie dla łatwości analizy doświadczenia. Zegar "poziomy" też chodzi wolniej, tylko że tym razem jest to skutek skrócenia długości. Można z nim przeprowadzić podobną do wspomnianej analizę i otrzymać książkowy wzór opisujący ten efekt. W filmie nie było czasu na przedstawienie całej teorii względności - to jest jednak materiał na spory podręcznik.

@@pjochym Dziękuję za odpowiedzi. Co do pierwszej części, to nie do końca jestem przekonany. Ale to pewnie z tego powodu, że trzeba by zagłębić się w szczegóły. W komentarzu można jedynie przywołać parę ogólnych stwierdzeń, którym można dać wiarę, bądź nie (przynajmniej na tym etapie). Oczywiście nie ignoruję fizyki. Byłem na mat-fiz, zdawałem maturę z fizyki i jestem po studiach technicznych, jednakże teoria względności jest dla mnie nie do końca przyswajalna. Pewnie za mało wiem na ten temat. Mnie się wydaje, że spowolnienie czasu w drugim statku zaobserwowane z punktu widzenia pierwszego statku jest jedynie pewnym złudzeniem wynikającym z faktu, że obserwacja może docierać do nas wyłącznie z prędkością c (nie szybciej i nie wolniej). Po zatrzymaniu obu statków i porównaniu czasu, zegary powinny być zsynchronizowane (tak mi się przynajmniej wydaje). Z drugiej strony widzę pewną niekonsekwencję w narracji popularno-naukowej ze strony fizyków. Z jednej strony światło podróżuje *zawsze i wyłącznie* z prędkością "c" w próżni (niezależnie czy źródło światła i obserwator się poruszają); Z drugiej strony, często rysuje się wykresy przekonujące, że jakaś informacja świetlna do nas nie dotrze, bo jesteśmy poza jej zasięgiem. Podobnie zresztą z horyzontem obserwowalnego wszechświata - tu prędkość rozszerzania się wszechświata "nagle" składa się z prędkością światła, powodując że nie dostrzeżemy nigdy światła od pewnych gwiazd. Tymczasem w innych eksperymentach myślowych pokazuje się nam, że nie ważne z jaką prędkością statek się oddala, czy przybliża, bo światło z niego wyemitowane *zawsze dociera do naszego oka z prędkością c.* Pozdrawiam i dziękuję za trud próby wyjaśniania 🙂

@@Tomasz_Kowalski Teoria względności rzeczywiście nie przyjmuje się łatwo. Tak jak mówimy w filmie. Moja rada: przyjąć fundamentalną zasadę względności za dobrą monetę (ona akurat jest intuicyjna, doświadczamy jej na każdym kroku) oraz zaakceptować fakt eksperymentalny stałości prędkości światła (z faktami trudno dyskutować). Cała reszta jest wnioskiem. Mnie to ułatwiło. Może i innym ułatwi?

ale krindż 2ch dziadersów smuci i to ma kogoś zachęcić do poznania fizyki?

@@bartomiejtudryk5649 Sama prezentacja wydłużenia teasy biegu światła jest b. Ciekawa i sporo wyjaśnia... ale wyjaśnia nie tak, jak ględzą starsi panowie dwaj, kt9rzy boją się ostracyzmu środowiskowego. Być naukowcem to znaczy też być człowiekiem odważnym i gotowym na wystąpienie przeciwko nauce "wierzącej"...

ale krindż 2ch dziadersów smuci i to ma kogoś zachęcić do poznania fizyki?

Cieszymy się, że się podobało. Trajektoria "zygzakiem" powstaje na skutek złożenia ruchu pojazdu (poziomo) z ruchem światła (pionowo). Nie jest zależna od tego czy się zbliżamy, czy oddalamy (nic się nie zmienia między czasem przed spotkaniem i po spotkaniu jak widać na animacji). Gdybyśmy stanęli pomiędzy pojazdami tak, że oba będą się poruszać, to naturalnie spowolnienie czasu wystąpi dla obydwu (oba promienie będą biec zygzakiem). Użyliśmy dwu pojazdów, aby zilustrować symetrię tej sytuacji. "Paradoks" bliźniąt naturalnie jest powiązany z tematem filmu, ale jest nieco bardziej złożony, ponieważ zawiera koncepcję zawracania w trakcie pomiaru i inne subtelności. W efekcie całość jest mniej przejrzysta. Dlatego nie włączyliśmy go do filmu - i tak wyszedł troszkę zbyt długi.

@@pjochym Dziękuję za odpowiedź, chodziło mi o aspekt obserwacji z drugiego pojazdu. W przypadku poruszania się po tej samej prostej drugi obserwator nie dostrzegł by ruchu promienia światła zygzakiem. Myślę, że porównanie obserwacji dwóch ruchów pojazdów - tego z filmu i tego o którym wspomniałem byłoby bardzo ciekawe, w moim przypadku mamy jedynie informację pochodzącą z efektu Dopplera.

@@l8609z proszę się przyjrzeć co się dzieje po tym gdy Antoni zwraca uwagę na symetrię sytuacji (pod koniec filmu). Gdy się przesiądziemy do drugiego pojazdu, to jego zegar stanie się nieruchomy, a nasz zacznie się poruszać. Warto ponownie obejrzeć te animacje. One są dosyć starannie obliczone i dopasowane do podanych prędkości. Te relacje na nich widać.

@@l8609z moim zdaniem cała ta sytuacja nie ma sensu, bo gdyby na przykład zawrócić jeden z pojazdów i jechać równolegle do siebie to co zobaczyli byśmy w samolocie Tomasza ?...przeciez tak samo zygzakowatą trajektorię względem na przykład stałego eteru, stałego układu odniesienia....czy jak ?

@@chillyshotorbitus5152 z tego co wiem to zawsze analizujemy względem obserwatora.

A więc, Tomku, jesteś fizykiem! Pochwała z Twojej strony ma szczególną wartość. Dziękujemy!

Zegary można zsynchronizować nie tylko w pustym kosmosie. Wystarczy, że są nieruchome względem siebie. Jest na to prosty sposób. Ustawiamy zegar w początku układu (O) na 0, a wszystkie inne na godzinę równą d/c (d - odległość od początku układu). Każdy zegar ma wyzwalacz reagujący na błysk światła. Teraz włączamy zegar w O i wysyłamy z niego błysk światła we wszystkie strony. Po chwili wszystkie zegary będą zsynchronizowane. Ale to zadziała tylko, gdy są nieruchome. To właśnie chcemy powiedzieć twierdząc, że każdy ma swój czas. Dokładniej to każdy układ odniesienia ma swój czas i nie ma jakiegoś jednego wyróżnionego czasu - bo nie ma wyróżnionego ("nieruchomego") układu odniesienia. Dlatego właśnie nie ma czasu "kosmicznego". Z pytaniami zapraszamy do naszej "Knapy Fizyków": kanapafizykow@ifj.edu.pl w ten sposób inni mają szansę także usłyszeć odpowiedzi.

@@pjochym Mając kompletną symetrię dwóch inercjalnych układów odniesienia, 0.6c względną prędkość i zsynchronizowane zegary we własnych układach odniesienia, wysyłamy po 5s w każdym układzie odniesienia sygnały zatrzymujące jeden najbliższy zegar w układzie partnera. Będzie sprzeczność??? Bo ja powiem, że skoro u mnie t=1,25t' to dla mojego partnera "prim" zegar zatrzyma się wskazując 4 sekundy, przynajmniej ja tak będę twierdził/postrzegał to. Dla "prima" ten stojący zegar będzie pokazywał taki czas czy też inny? Jego zegar z jego perspekty to t'=1,25t , czyli wskazywać będzie 6,25 sekundy? Obai będziemy widzieli u siebie 6,25s a partnera 4s na zegarach? Dla mnie to oznacza, że są dwie prędkości upływu czasu t' . Jeden t' z mojej perspektywy i drugi t' z jego perspektywy. To chyba komplikuje pomiar prędkości światła w układzie "prim". Przecież koncept t' jest wprowadzamy dlatego, bo układ "prim" też mierzy prędkość c o takiej samej wartości. Coś tu dla mnie jest nie tak. Skoro bierzemy fakt pomiaru prędkości swiatła z układu "prim" to dlaczego już bierzemy prędkość upływu czasu w t' ale z naszej perspektywy?

Bo fizyka jest prosta ;)

Oj zna, zna. Odległość jest własnością (czaso)przestrzeni, zwaną w żargonie matematyczno-fizycznym metryką. W mechanice kwantowej akurat jest to prosta metryka kartezjańska (nasze zwykłe odległości) albo pochodząca ze szczególnej teorii względności (czyli Lorentza - w relatywistycznej mechanice kwantowej).

Nie przychodzi mi do głowy, jaka byłaby jego konstrukcja, ale sądzimy, że tak. Gdyby było inaczej to pierwszy, który by to wykazał, miałby nobla w kieszeni.

dobry pomysł - widać główka pracuje u Ciebie dobrze

są lepsze filmiki w necie - ten jest niekompletnie wyjaśniony i wprowadza w błąd

ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-h8GqaAp3cGs.html

ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-vFNgd3pitAI.html

@@delysidus925 podaj linki, chętnie obejrzę

Dzięki Charles! w imieniu całej naszej ekipy!

Dzięki, Michale!

W ostatnich latach zmieniliśmy definicję metra i sekundy tak, aby oprzeć je na stałych fizycznych, które możemy zmierzyć znacznie dokładniej niż kawałek metalowej belki. Ma to tylko pośredni związek ze stałością prędkości światła (dobrze jest opierać jednostki na czymś stałym !) - było możliwe właśnie *dzięki* stałości prędkości światła! Istotnie taki układ jednostek prowadzi do faktu, że prędkość światła w m/s jest konkretną stałą liczbą, na którą się umówiliśmy. Mogłoby to być 1, tak się często umawiają fizycy. Ale wtedy 1s to prawie dystans do Księżyca więc raczej mało wygodna jednostka! Nie ma to jednak najmniejszego wpływu na *eksperymentalny fakt* stałości prędkości światła niezależnie od ruchu źródła i obserwatora. Co do eksperymentu M-M to istotnie nie mierzył on bezpośrednio prędkości światła - jedynie weryfikował konsekwencje hipotezy, że jest ona zależna od ruchu, źródła, obserwatora, a nawet hipotetycznego ośrodka, w którym rozchodzi się światło. Nie stwierdził ani jednego z przewidywanych efektów czym sfalsyfikował wymienione hipotezy. Był też jedynie jednym z pierwszych i pierwszym tak dokładnym eksperymentem tego rodzaju. Dużo dokładniejsze eksperymenty sprawdzające hipotezę o stałości prędkości światła każdy z nas przeprowadza codziennie, używając nawigacji w telefonie. Gdyby STW była błędna, cały system GPS nie działałby tak jak działa.

@@pjochym Może lepiej skupmy się na sednie, zamiast rozwadniać znaczenie w zbytecznych opisach. Jeśli dobrze rozumiem, Twoją wypowiedź można streścić wnioskami: Tak, ustaliliśmy definicję sekundy w odniesieniu do prędkości światła i choć nie ma bezpośredniego dowodu, że prędkość światła jest stała, pośrednio wnioskujemy to z eksperymentów, które pokazują, że prędkość światła nie zależy od ruchu źródła i obserwatora. Na tych faktach opiera się system GPS i jego skuteczność dowodzi poprawności tych wniosków. Coś pominąłem, przeinaczyłem? Co jeśli prędkość światła zależy od innych czynników niż prędkość obserwatora i źródła (i jak przypuszczam ośrodka w którym się porusza, bo to chyba jest wiadome)? System GPS dowodzie tego, że nie zależy od innych czynników? W jaki sposób? Poza tym, nie jest tajemnicą , że GPS jest niedokładny, często niedokładny, zwłaszcza jeśli nie poruszamy się po drogach zaznaczonych na mapach. Skąd te błędy?

@@lew_wloczega No niestety trochę tak. To jakie jednostki sobie ustalimy, nie ma *żadnego* związku z wartością prędkości światła uzyskaną w pomiarach! Nawet od strony praktycznej. Mamy jakiś skalibrowany sprzęt pomiarowy i nim wykonujemy pomiary. Czy poważnie sądzisz, że metrolodzy i fizycy, którzy się tym zajmują, nie zdają sobie sprawy, że ustalenie jednostek nie ma wpływu na wartość fizycznych wielkości, które mierzą? To naprawdę nie jest banda idiotów. A GPS jest zadziwiająco dokładny. Zapytaj praktykujących geodetów. Geodezyjny odbiornik GPS daje dokładności liczone w milimetrach. Stacji GPS używa się do pomiaru dryfu kontynentów i ruchów górotworu. To, co mamy w telefonach to jest najniższy stopień bardzo długich schodów. Co to znaczy, że nie ma bezpośredniego dowodu? Po pierwsze dowody są jedynie w matematyce. W naukach eksperymentalnych (jak fizyka czy chemia) są jedynie hipotezy, wnioski z nich i eksperymenty, które mogą im zaprzeczyć (sfalsyfikować) lub nie. Mamy więc jedynie hipotezę o stałości prędkości światła która, mimo usilnych prób, nie została obalona przez ostatnie 150 lat. Jak masz pomysł jak to zrobić, to zapraszamy do jego przedstawienia w recenzowanym piśmie. Ale biletów do Sztokholmu jeszcze bym nie rezerwował... Co jeśli obecna hipoteza okaże się błędna? Po pierwsze będzie *bardzo* ciekawie. Po drugie może to być prawdą jedynie w bardzo subtelny sposób, ponieważ pozostają prawdą wszystkie dotychczasowe pomiary, które twierdzą inaczej. Ale zanim zaczniemy takie spekulacje, należy postawić dobrze zdefiniowaną hipotezę odmienną oraz przedstawić jej testy eksperymentalne. Takie testy muszą jednocześnie wykluczać obecny stan wiedzy. Dopiero wtedy można taką hipotezę traktować poważnie. A zastanawiać się "Co wtedy?" warto dopiero gdy przeprowadzi się eksperymenty, które sfalsyfikują obecnie obowiązującą hipotezę, jednocześnie nie zaprzeczając nowej. Inaczej to strata czasu i snucie rozważań co by było gdyby "chmury były ze śmietankowego kremu?".

​@@pjochym Ludzie generalnie często popełniają głupie błędy, niezależnie jaką profesję wykonują (bynajmniej nie jestem wyjątkiem). Poza tym, bez wątpienia trudno czegokolwiek się nauczyć. Jak widzę, po prostu rozbiajmy się o to, że modus operandi jest takie, że brak dowodu jest dowodem braku. O to całe nieporozumienie. Natomiast, żeby odpowiedzieć na pytanie co do jest dowód. Dowód to zbiór przesłanek, z których można w logiczny sposób wywnioskować regułę. Tyle, że co to znaczy to już zależy od przyjętych standardów wnioskowania. Nie odniosleś się do głównej kwestii. Próby pomiarów predkości światła zdają się nie być reprodukowalne. Zatem na jakiej zasadzie mamy twierdzić, że ta wartość jest stała? To, że GPS działa dowodzi, że na ziemii nie ma nic co mogłoby ją zmienic w wykrywalnym dla nas stopniu, ale zakłdanie, że w ogóle nic nie może jej zmienić to już dosyć odważne twierdzenie. Tym barzdiej jeśli mówimy o skali kosmicznej, gdzie skala jest zupełnie inna. Ostatecznie, nie chodzi mi w ogóle o potwirdzenie czy obalenie tej tezy, że prędkość światła jest stała. To nieistotne. Bardziej interesuje mnie, sposób myślenia z którego ona wynika. Może fizycy mają jakieś przydatne sztuczki, żeby sobie poradzić z problemem skali. Chociaż póki co wydaje się, że magicznym rozwiązaniem jest ignorancja.

@@lew_wloczega Dowód, z grubsza, to ciąg prawdziwych zdań logicznych, na początku którego znajdują się założenia i aksjomaty a na końcu twierdzenie. Taki ciąg można skonstruować jedynie w matematyce. W naukach przyrodniczych nie ma aksjomatów, są jedynie pewne fundamentalne obserwacje (np. symetria ze względu na translację w czasie, z której wynika zachowanie energii). Bazowy proces nauk przyrodniczych to: obserwacja -> hipoteza na jej temat -> przewidywanie możliwych testów doświadczalnych hipotezy -> weryfikacja, czyli: *falsyfikacja* lub *jej brak*. Nigdzie nie ma i nie może być tutaj dowodu. Put up or shut up: podaj proszę opublikowane w recenzowanej prasie wyniki demonstrujące niereprodukowalność pomiaru prędkości światła, czyli wielkości, którą znamy z dokładnością co najmniej 9 miejsc znaczących. Mówienie, że stałość prędkości światła to nieistotny detal świadczy o braku zrozumienia zagadnienia niestety. Stałość prędkości światła jest bezpośrednim wnioskiem z równań Maxwella, które są fundamentem znacznej części fizyki oraz technologii, oraz są zweryfikowane w szerokim zakresie okoliczności. Myślę, że zanim się oskarży o ignorancję całe środowisko fizyków lepiej jednak pochylić się nad samym sobą i dobrze zapoznać się z krytykowaną dziedziną - bo tu niestety wygląda to bardzo blado....

Zabrakło talentu ;). Gdy nie podajemy napisanego tekstu, jesteśmy bardziej naturalni. Można sprawdzić w odcinkach "kanapy". Cieszymy się, że choć treść się podobała. Dziękujemy!

@@pjochym To ja dziękuję. Za lekcję i odpowiedź. Podobało się bardzo, dlatego mówię co uwierało. Pozdrawiam serdecznie i proszę o więcej.

🤣...Mulder i Sculy

Bez przesady, ale inspiracja jest raczej oczywista.

Raczej niesmieszna wersja Statler i Waldorf z The Muppet Show 🙄🤔

Już starożytni tworzyli naukę o przyrodzie. Dziś wiemy, jaka była naiwna (4 żywioły itp.). Ale do dziś cenimy ich nie za to CO myśleli, ale JAK myśleli. Już wtedy była to najcenniejsza rzecz, jaką stworzyli dla nas. Pozdrawiam Cię, Bajan, doceniając poziom Twojej refleksyjności. I cieszy nas to, że do takich refleksji zainspirował Cię nasz film.

Z pamięci to my nawet własnych tekstów nie bardzo ;) A poważniej: to owszem, ogarniamy, ale nie dlatego, że mamy jakąś lepszą wyobraźnię. Po prostu w toku uczenia się fizyki (dawno, dawno temu) poznając te zagadnienia i robiąc odpowiednio dużo zadań/obliczeń nabraliśmy stosownego doświadczenia i intuicji. I to jest cała tajemnica. Zrozumienie tego rodzaju zagadnień nie wymaga jakichś nadzwyczajnych talentów. Wymaga jedynie przyjęcia do wiadomości potwierdzonych faktów eksperymentalnych, choćby były nieoczekiwane, oraz przyswojenia teorii, która przedstawia ich spójną interpretację i poprawnie przewiduje wyniki pomiarów. Tylko fakty są bezwzględne, teorie są tymczasowe - do czasu pojawienia się lepszych. Tak działa nauka.

Ładnie ? Akcent leży na łopatki 😂😂😂

To też jest proste, tylko już nie takie intuicyjne ;). To zależy od tego gdzie się spotkamy i jak tam dotrzemy. Jeśli będziemy się poruszać całkowicie symetrycznie i wrócimy symetrycznymi trasami na "lotnisko" to nasze zegary ponownie się zsynchronizują, ale oba będą wskazywać wcześniejszy czas niż zegar "lotniskowy".

@@pjochym To, że sytuacja jest symetryczna jest akurat bardzo intuicyjne. Ciekawe jest natomiast coś innego. Jeśli jednak gość A widzi, że zegar gościa B zwalnia bo gość B przemieszcza się z jakąś prędkością względem gościa A a z kolei gość B widzi, że zegar gościa A spowalnia bo gość A przemieszcza się z jakąś prędkością względem gościa B to w jaki sposób w momencie spotkania się obu gości ich zegary mają wskazywać tę samą godzinę?

@@mototroter Przyczyna jest bardzo prosta. Obaj muszą zwolnić, zawrócić, przyśpieszyć i ponownie zwolnić. Wszystkie te procesy spowodują, że obaj będą mieli ten sam czas względem zegara "na lotnisku". Ale to będzie całkiem inny czas niż ten na lotnisku. Najprościej jest to sobie narysować na diagramie czasoprzestrzennym. Tylko trzeba uważać na położenie płaszczyzn równoczesności ruchomych obserwatorów.

@@pjochym Wytłumaczenie to jest bardzo ogólnikowe i intuicyjnie oczywiste, ja jednak pytam dość wyraźnie o konkrety. Jak w poszczególnych fazach ruchu będą się zachowywały zegary dla poszczególnych obserwatorów, że na koniec wszystko się wyrówna? Mówiąc jeszcze bardziej łopatologicznie. Mamy 3 zegary (3 obserwatorów). Co w kolejnych fazach ruchu widzi każdy z nich i dlaczego, począwszy od startu, poprzez przyspieszenie, lot, spowolnienie, przyspieszenie w stronę powrotną i spowolnienie aż do ponownego spotkania kiedy to wszystkie 3 zegary ponownie staną obok siebie.

@@mototroter dla ustalenia uwagi: w filmie mamy tylko *dwa* zegary i *dwóch* obserwatorów. Rozumiem, że chcemy rozszerzyć eksperyment o zegar na "lotnisku", dodatkowo rozważamy *cały* ruch od startu do ponownego lądowania. Tu przechodzimy do zupełnie innego eksperymentu zwanego (pozornym) paradoksem bliźniąt. Nasz film o tym nie odpowiada, ponieważ to jest inne zagadnienie - nieco bardziej złożone. Obejmuje nie tylko dylatację czasu we względnym ruchu jednostajnym, ale także upływ czasu w nieinercjalnych układach odniesienia. W skrócie: czerwony i niebieski są symetryczni względem lotniska, więc zajmijmy się jedynie jednym z nich. W miarę przyśpieszania jego zegar będzie chodził coraz wolniej oglądany z lotniska, przy zawracaniu tempo jego chodu wzrośnie, a potem ponownie zmaleje gdy wróci do punktu startowego. Doskonale pokazuje to rysunek z wikipedii (art. o paradoksie bliźniąt: commons.wikimedia.org/wiki/File:TwinParadoxProperAcceleration.svg) - tylko trzeba pamiętać, że kreski łączące na nim tory obserwatorów to *powierzchnie jednczesności* , a *nie to co widzi dany obserwator* . Obraz *oglądany* z lotniska będzie wyglądał *inaczej* . Powiedzmy, że podróżnik transmituje obraz swojego zegara na lotnisko i tam go oglądamy. Ponieważ gdy podróżnik się oddala, światło ma do pokonania coraz dłuższą drogę, a gdy zbliża coraz krótszą, odstępy czasu widziane z lotniska będą różne. Jest to po prostu znany nam efekt Dopplera. W konsekwencji najpierw zegar będzie wyglądał, jakby chodził jeszcze wolniej, niż wskazuje na to sama dylatacja czasu (bo mamy dwa efekty - dylatację+przesunięcie ku czerwieni). W drodze powrotnej sytuacja się odwróci i zobaczymy przyśpieszenie biegu zegara w rakiecie (dylatacja + przesunięcie ku fioletowi). Doskonale to ilustruje (w skrajnym przypadku bardzo dużej prędkości) inny rysunek z tego artykułu commons.wikimedia.org/wiki/File:Rstd4.gif . Im bliżej prędkości światła tym efekt jest silniejszy. Na tej ilustracji v=0.8c. Fakt, że w drodze powrotnej widzimy *przyśpieszenie* zegara podróżnika, wynika z efektu Dopplera. Fala świetlna to nic innego jak szybko chodzący zegar, więc przesunięcie ku czerwieni to spowolnienie a ku fioletowi przyśpieszenie.

przecież nic nie zrozumiałeś amebo

@@bartomiejtudryk5649 ty nic nie zrozumiałeś ale to nie znaczy że inni nie zrozumieli

Generalnie dobrze. Do momentu gdy nie zaczynamy się rozpędzać/zwalniać/zawracać itp. Przyczyną jest zasada względności, mówiąca, że ruch jest jedynie względny. Czyli, że nie można powiedzieć który układ jest "nieruchomy". Można jedynie wskazać układy inercjalne. Tka jak w filmie: A widzi wolniej chodzący zegar B, a B wolniej chodzący zegar A.

Niepotrzebny sarkazm i ironia. Wiemy doskonale jaka jest nasza "gra aktorska" i że, delikatnie mówiąc, nie jest to silna strona naszego filmu... Sonda i Kurek z Kamińskim były oczywiście naszą inspiracją, zważywszy nasz wiek, niemal musiały być. Nie sądzę, by inspiracja dobrymi wzorami była czymś złym. A przechodząc do rzeczy: nie ma tutaj nic "niewidzialnego". Wszystkie te efekty są jak najbardziej mierzalne, a ich konsekwencje można czasem stwierdzić nawet gołym okiem - np. ślady cząstek w komorze mgłowej. Spowolnienie biegu czasu zostało wielokrotnie zmierzone i okazało się całkowicie zgodne z przewidywaniami teorii względności.

​@@pjochym absolutnie to nie sarkarzm ani ironia ....poprostu jestescie Panowie znakomici....wy do tego macie (aktorstwo prawdziwe, teatralne) dryg i talent, nie tylko ogromna wiedze ...jest wielka sztuka i odwaga ..."wyjsc na scene" przed publike i odegrac role!. Ja osobiscie jestem waszymi filmami, kanalem, tym co i jak powstaje, pomyslem, wykonaniem naprawde oczarowany ...bo tez tu kazdy moze latwo, NA SPOKOJNIE, klarownie, wyraznie, prosto (prawdziwa nauka to idea a ta jest uproszczeniem) zrozumiec.... i w koncu ktos (Antoni - rola "szkielka i oka") zadaje pytanie o ktore sam od dawna zapytuje : gdzie sa te wszystkie niewidzialne stwory matematyczne (bytujace zawsze "na skraju wykrywalnosci z niewykrywalnoscia") i do czego wiecej maja sluzyc, niz wylacznie ciaglego rozpisywania nowych ich wersji, wirtualnej spekulacji wylacznie na papierze ...a przede wszystkim GDZIE SIE PODZIALA KLASYCZNA METODA EMPIRYCZNA ..zasada ery oswiecenia : "patrze, widze (wiec) rozumiem" ...poprostu w nauce romantyzmu nie ma

Fizyka bywa egzotyczna, ale nadal jest prosta. Bambus jest egzotyczny ale prosty ;)

@@pjochym 😂😂😂

wrzuciłem komentarz w "najnowszych'

A dlaczego akurat ten zegar pośrodku miałby mierzyć czas bezwzględny? Przecież ten zegar też zwolni dla każdego układu poruszającego się względem niego.

Zegar "lotniskowy" nie jest w niczym wyróżniony. Równie dobrze, choć trudniej, można by porównywać z zegarem poruszającym się jednostajnie w górę z prędkością np. 0.9c. Wnioski będą analogiczne.

Patrzenie to uproszczenie. Jeśli jakiś układ porusza się względem ciebie, to wszystkie procesy zachodzące w tym układzie, względem twojego układu zachodzą wolniej. Obserwacja nie ma tu nic do rzeczy - układ może być dla ciebie zupełnie niewidoczny.

O którą aplikację pytasz?

Kamera. W praktyce nie różni się tak bardzo od detektorów krzemowych używanych w eksperymentach fizyki cząstek. Tylko że jest mała.

Mijamy się ze względną prędkością 0.6 c, naturalnie nie z prędkością światła. Z prędkością c porusza się na filmie jedynie światło, naturalnie. Czyli jeśli Tomasz zmierzy prędkość Antoniego to otrzyma 0.6 c. Wszystko, co się dzieje, pokazane jest na zwolnionym zbliżeniu. Nic się nie zatrzymuje, po prostu jeden leci w lewo drugi zaś w prawo.

No bo mieliśmy scenariusz i listę dialogową, tylko przeceniliśmy swoje możliwości aktorskie. Tylko że to nie o to chodziło... Chyba nikt nie ma wątpliwości, że nie ubiegamy się o oscara?

@@pjochym wywalić scenariusze, wywalić dialogi, bazować tylko na liście wątków i niuansów do przedstawienia. Taka moja mała rada jako widza wielu popularnonaukowych kanałów. Pewnie i tak doskonale wiecie o czym mówicie więc wielkim złem jest robić to sztucznie.

Tylko co to wszystko *znaczy*? Jak przekłada się na przewidywanie wyników doświadczeń, które możemy przeprowadzić? Napisać można wszystko, papier jest cierpliwy, ekran jeszcze bardziej...

Oczywiście, że się da. Fala deformacji będzie się poruszać z prędkością dźwięku w materiale wskazówki, czyli *znacznie* wolniej od prędkości światła. Nawet jak to będzie zegar ze świetlnymi wskazówkami, to zmiana ich położenia rozprzestrzenia się jedynie z prędkością światła.

prędkość nie sprawia że kij jest krzywy, odchylony od bycia prostym obserwatro ma problem z prawidłoym określeniem

Masz rację. Zobacz ten przykład (ustawiłem odpowiedni fragment) ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-PeIprWcETD8.html Pan Profesor nie myli się co do stwierdzenia, że z punktu widzenia obserwatora poruszającego się ( "czerwonego") jego czas w porównaniu z czasem "na stacji" się późni, ale nie ma racji, że mamy wzajemność obserwacyjną, czyli z punktu widzenia obserwatora na stacji to jego czas się późni Efekt przyspieszenia wskazań kolejnych zegarów (ze wskazówkami) na stacji obserwowany przez "czerwonego", wynika ze zjawisko skrócenia drogi jaką ma on do pokonania, w porównaniu z oceną długości tej drogi dokonaną przez "zielonego". Czyli czerwony nie wie, że w jego u.o. słupy "zbliżają się" do siebie (skrócenie odległości między nimi) ale zegary ze wskazówkami pokazują ten sam czas. Czerwony widzi, że jego zegar chodzi wolniej. Jednak "zielony" patrząc na wskazania zegarów ze wskazówkami w pociągu, nie zobaczy żadnej zmiany wskazań, bo z jego punktu widzenia u "czerwonego" nie ma skrócenia relatywistycznego jego drogi, ale czas widziany płynie wolniej (właśnie dlatego, że nie ma skrócenia drogi, tak jak w przypadku obserwacji czerwonego). Zobacz jeszcze mój komentarz w sortuj "od najnowszych"

Foton ma stałą prędkość względem wszystkich układów inercjalnych - nie zależy więc od prędkości źródła, z którego został wyemitowany. Jeśli np. foton pokonuje drogę góra-dół w jakimś czasie (w jednym układzie), to nie może w tym samym czasie pokonać dłuższej drogi (w drugim układzie). Z punktu widzenia układu poruszającego się względem takiego zegara świetlnego, foton przebywa dłuższą drogę (bo leci po skosie), a ponieważ porusza się z taką samą prędkością, to czas jaki potrzebuje na przebycie tej dłuższej drogi też musi się zwiększyć.

@@pawegawe4887 Załóżmy że ze stacji kosmicznej wystrzeliliśmy najpierw jedną, a godzinę później drugą rakietę, obie z prędkościami 0,87 c (żeby dodatkowo nie kombinować i nie zajmować się wpływem przyspieszenia, załóżmy, że osiągnęliśmy tę prędkość natychmiastowo). Po 10 godzinach obserwator ze stacji ocenia, że pierwsza rakieta jest w odległości 8,7 godz. św. a druga 7,83 godz. św. A zatem odległość między nimi wynosi 0,87 godz. św. i jest zachowana (stała) w dalszej "podróży". Mamy taki "pociąg z dwiema latarniami": na początku i na końcu. Zauważmy jednak, że w u.o rakiet odległość oraz czas jaki upłynął, ulega dwukrotnemu skróceniu. W pierwszej rakiecie upływa zatem nie 10 tylko 5 lat a drugiej nie 9 ale 4,5. Również pokonane w tym u.o. odległości są o połowę krótsze. Czyli 4,35 i 3,915 godz. św. Ale najważniejsze że skraca się również o połowę odległość między nimi, czyli DŁUGOŚĆ POCIĄGU (zamiast 0,87 mamy 0,435 godz. św.) A zatem nie ma znaczenia czy 2 obiekty (może być dowolna ich liczba) poruszają się prędkością własną 0,87 c każdy w próżni, czy są "w spoczynku" na jakiejś platformie (wagonie) poruszającej się z prędkością 0,87 c.Jeśli bowiem przód pociągu porusza się z prędkością 0,87 i obserwator w środku wagonu - poruszający się z tą samą prędkością - wystrzeli światło w kierunku przodu wagonu, to światło w próżni nie będzie poruszać się ze "zwykłą" sumą prędkości, czyli 1,87 c ale dalej tylko z prędkością c? To oznacza, że musi "doganiać" uciekający z zawrotną prędkością 0,87 c przód wagonu? Chyba nie. Z rozważania tego nie wynika, że obaj obserwatorzy zarówno ten w u.o. z zewnątrz JAK i ten WEWNĄTRZ WAGONU widzą to samo (najpierw otwierają się drzwi tylne). Czyli Einstein się nie myli.

@@wiesawnykiel1348 "Zauważmy jednak, że w u.o rakiet odległość oraz czas jaki upłynął, ulega dwukrotnemu skróceniu. " Nie. Nie mieszaj ze sobą układów, bo będą ci wychodziły głupoty. Czas zwalnia w układach względem których się poruszamy (to samo jest ze skróceniem długości obiektów i odległości między nimi - skracają się układy względem których się poruszamy). Czas nie zwalnia dla nas w naszym własnym układzie, ani nie skracamy się sami dla siebie - nasze skrócenie i dylatacja naszego czasu zachodzi tylko w układach względem których się poruszamy. To działa symetrycznie w obie strony - my skracamy się dla nich, a oni skracają się dla nas (to samo jest z dylatacją czasu). W układzie stacji kosmicznej odległość miedzy nimi jest już skrócona i wynosi 0,87 godziny świetlnej (bo przyjąłeś, że nie bierzemy pod uwagę przyspieszenia, więc równie dobrze można przyjąć, że rakiety nie startowały ze stacji tylko mijały ją w odstępie jednej godziny i to mijanie stacji uznajemy za start). W układzie rakiet odległość między nimi jest dwukrotnie większa (bo ich układ nie skraca się dla nich - dla nich skraca się stacja kosmiczna) i wynosi 1,74 godz. świetlnej (co zresztą dokładnie odpowiada odległości w czasie - w układzie rakiet odstęp czasu między minięciem stacji kosmicznej jednej i drugiej rakiety, to 2 godz.). Z punktu widzenia rakiet, na stacji kosmicznej zachodzi dylatacja czasu, więc stwierdzą, że dwie godziny w ich układzie, to jedna godzina mierzona zegarem na stacji kosmicznej. "To oznacza, że musi "doganiać" uciekający z zawrotną prędkością 0,87 c przód wagonu. " Dla obserwatora w wagonie, przód wagonu nie ucieka z żadną prędkością - dla niego cały wagon pozostaje w spoczynku. Przód wagonu próbuje uciec światłu tylko w układzie obserwatora na peronie. "Z rozważania tego wynika ..." Twoje rozważania są błędne, więc i wyniki również. Zupełnie nie rozumiesz STW.

@@pawegawe4887 "Czas zwalnia w układach względem których się poruszamy (to samo jest ze skróceniem długości obiektów i odległości między nimi - skracają się układy względem których się poruszamy). Czas nie zwalnia dla nas w naszym własnym układzie, ani nie skracamy się sami dla siebie - nasze skrócenie i dylatacja naszego czasu zachodzi tylko w układach względem których się poruszamy." Czyli jeśli światło, (lub inny obiekt poruszający się z ogromną prędkością) porusza się względem stacji z której jest wysłane to znaczy, że czas zwalnia na stacji? Czyli jeśli wysyłamy wiązkę laserem w kierunku Słońca czy Wielkiej Andromedy to czas płynie wolniej w naszym u.o? Nie, czas zwalnia (do 0) a droga oraz odległości się skracają (do zera) z naszego punktu widzenia (czy u.o.) tylko w u.o. obiektu poruszającego się, czyli światła (dla innych obiektów poruszających się z v bliskimi c dążą do 0). Jeśli wyślesz dwie wiązki światła z dowolnym opóźnieniem np. roku świetlnego to zakładamy, że w u.o. światła odległości między nimi skracają się do 0. No dobrze a co z zasadą wzajemności. Czy zatem z punktu widzenia światła, to Ziemia porusza się z prędkością światła, odległości ulegają skróceniu a czas na niej zwalnia do 0? Ale obiekty materialne nie mogą poruszać się z prędkością światła. Precyzyjnie mówiąc należałoby powiedzieć: z punktu widzenia obserwatora na stacji kosmicznej, poruszający się w stosunku do niej z prędkością 0,87 c obiekt, ze swojego punktu siedzenia widzi skrócenie odległości i zwolnienie czasu o połowę, w stosunku do tego co zanotuje obserwator na stacji. Natomiast z punktu widzenia Słońca - ponieważ prędkość obiektu w stosunku do niego będzie nieco większa niż w stosunku do stacji - skrócenie odległości i zwolnienie upływu czasu (widziane przez obserwatora w poruszającym się obiekcie) będzie większe. To nieco wychodzi naprzeciw temu co mówisz?

I ma rację, bo to jest efekt równoważności masy i energii. Energia poruszającego się ciała jest sumą mc^2 i energii kinetycznej. Dobrze to nazywa: energia relatywistyczna. Masa jest własnością ciała.

Wszystko się zgadza. Z punktu widzenia obserwatora zewnętrznego układy mogą mieć prędkość większą od prędkości światła (do maksymalnie 2c w przypadku fotonów) i nie stoi to w sprzeczności z STW. Układy nie mogą natomiast poruszać się względem siebie z prędkością większą od prędkości światła (mierzoną w tych układach). Np. jeśli jedna rakieta oddala się od ciebie w lewo z prędkością 0,9c, a druga rakieta oddala się od ciebie w prawo też z prędkością 0.9c, to z twojego punktu widzenia ich prędkość względem siebie wynosi 1,8c. Ale ich prędkość względem siebie, mierzona w układach tych rakiet wynosi w przybliżeniu 0,99c.

@@pawegawe4887 a właściwie dlaczego niby tak się dzieje? Przestrzeń się kurczy?

@@pawegawe4887 Inaczej - a może to błąd pomiaru w poruszających się rakietach? Bo zauważ że zewnętrzny obserwator zadaje kłam takiej tezie. Mierzysz czas i odległość i masz wynik - prędkość tych rakieto wobec siebie to 1,8c.

Ale rakiety mają swoje zegary i swoje linijki, którymi mierzą czas i przestrzeń i według ich pomiarów droga podzielona przez czas wyniesie 0,99c. W teorii względności wszystkie układy są równoprawne i każdy ma prawo robić pomiary swoimi przyrządami.

Owszem, mechanika klasyczna potrafi przyprawić o ból głowy. Każdy student, który musiał zdać egzamin z mechaniki teoretycznej, z entuzjazmem to potwierdzi. A co do reszty: to chyba wszystko nie na temat i komentarz do innego filmu... Może chodzi o prof. Dragana? To trzeba z nim raczej dyskutować. Ale. O ile zrozumiałem, chodzi o pracę (przekaz energii) wykonaną przez foton w przypadku ruch źródła i odbiornika względem siebie. Sprawa jest bardzo prosta. Zmianie ulega częstość światła, a nie jego prędkość. W konsekwencji światło ma większą lub mniejszą energię fotonów (E=h * f) i przekazuje mniejszą lub większą porcję energii zależnie od ruchu źródła i odbiornika. Efekt ten nazywa się zjawiskiem Dopplera i jest między innymi przyczyną poczerwienienia światła galaktyk oraz faktu, że promieniowanie tła wyemitowane jako daleki ultrafiolet obserwujemy obecnie jako mikrofale. Wszystko się zgadza, tylko trzeba przestać myśleć o fotonach jak o ziarenkach piasku - bo nimi nie są.

Fakt, że mierzymy "dwukierunkową" prędkość światła, nie wpływa na wyniki eksperymentów. Zanim się nazwie Einsteina niekompetentnym lepiej chyba zaproponować jakiś *obserwowalny* efekt, który jest związany z "jednokierunkową" prędkością światła. Inaczej to jest rozmowa o niewidzialnym tęczowym smoku w garażu. Generalnie nie zaszkodziłoby odrobinę skromności - człowiek się mniej ośmiesza.

@@pjochym Skoro nie ma eksperymentów, na które wpływa jednokierunkowa prędkość światła, to teorie Einsteina są o "niewidzialnym tęczowym skoku w garażu". No bo, na jakiej podstawie Einstein przyjął sobie, że jednokierunkowa prędkość światła jest stała, skoro nie wynika to z eksperymentów? Poza tym takie założenie jest absurdalne.🧐

@@pjochym Nie rozumiem także, dlaczego krytyka teorii Einsteina miałaby być ośmieszająca.🤔 I kogo ośmiesza taka krytyka, Einsteina, czy osobę krytykującą?🤨

Nadal nie podał pan obserwowalnego efektu różnicy w jednostronnej prędkości światła. Ciskać inwektywami to każdy potrafi.

@@pjochym To jest oczywiste, że wartość jednokierunkowej prędkości światła (podkreślę jeszcze, że w próżni) ma wpływ na różne eksperymenty. To jest tak oczywiste, że nieświadomość tego jest kolejnym jaskrawym dowodem niekompetencji środowiska fizyków. Odsyłam np. do mojego pisma z postępowania habilitacyjnego, dostępnego na stronie 'Szczególna Teoria Eteru': "Moje odwołanie od uchwały nr 105" (str. 3-4) W piśmie tym pokazałem przykłady aż DWÓCH !!! eksperymentów, których wyniki zależą od jednokierunkowej prędkości światła. Była to moja odpowiedź na zarzuty niekompetentnego w tej sprawie recenzenta, niejakiego Jerzy Kowalski-Glikman. Ten jegomość twierdził w recenzji do mojej habilitacji, że jednokierunkowa prędkość światła jest sprawą konwencji, czyli jest bez znaczenia. A co za tym idzie błędnie twierdził, że modele STW oraz STE są równoważne. Takich mamy pseudo fachowców. Przytoczę tutaj przykłady tych eksperymentów: 1. Pomiar aberracji światła. Kąt aberracji zależy bezpośrednio od jednokierunkowej prędkości światła i nie da się go skompensować synchronizacją zegarów. Każdy, kto ma jakiekolwiek obycie z fizyką powinien o tym wiedzieć. 🙂 2. Pomiar przesunięcia plamki światła w urządzeniu pomiarowym, które przedstawiliśmy w artykule "The concept of a mechanical system for measuring the one-way speed of light" w czasopiśmie Technical Transactions.🙂 Wy bezmyślnie powtarzacie błędnie opinie. Nie wystarczy się z czymś oswoić i zapamiętać, aby to rozumieć. Zresztą w powyższym waszym nagraniu jest kilka subtelnych błędów, nie tylko to, że opieracie się na założeniu niemającym pokrycia w eksperymentach.

Opisuje pan inny eksperyment niż przedstawiony w filmie. To o czym pan mówi to tzw. paradoks bliźniąt. Nie mówimy tutaj o nim. W jego przypadku wynik zależy od szczegółów podróży (np. czas i tempo przyspieszenia). W filmie mówimy jedynie o względności tempa upływu czasu w dwóch układach inercjalnych - co jest jedynie elementem paradoksu bliźniąt. Trzeba dodać, że ten tzw. paradoks wcale nie jest paradoksem. Wydaje się jedynie takim gdy pominiemy kluczowy fakt, że jeden z podróżników znajduje się w układzie nieinercjalnym.

@@pjochym Owszem opisuję inny eksperyment. Ale na filmie obserwator w momencie mijania pojazdu ma prędkość v skierowaną przeciwnie do v prędkości pojazdu. Dlaczego więc do wyprowadzenia równania stosuje się v ? Obserwator nie jest nieruchomy więc jest to inna prędkość względna niż v. Zdaje się że Panowie nieco przekombinowali.

@@marekmatusiak8397 Nieporozumienie. v to prędkość pojazdów *względem siebie* . Nic nie mówimy o prędkości względem np. lotniska. Wyraźnie mówimy o tym, opisując, jak przeprowadzimy eksperyment. Gdzieś w komentarzach podałem jakiej prędkości względem "lotniska" to odpowiada. Jest ona oczywiście mniejsza od v, ale większa od v/2. Obserwatorem jest za każdym razem jeden z podróżników. Jest chyba tylko jedno ujęcie, w którym patrzymy na całość z "lotniska". Wszystkie obserwacje są albo z punktu widzenia Antoniego, albo Tomasza. Nie ma czegoś takiego jak "nieruchomy obserwator". Nieruchomym można być tylko *względem czegoś* .

To co napisałeś, jest całkowicie błędne i to zarówno z punktu widzenia szczególnej teorii względności jak i teorii eteru Lorentza. Żeby zrozumieć dlaczego jest to błędne, musiałbyś zrozumieć, skąd się bierze dylatacja czasu i skrócenie Lorentza. Odnoszę wrażanie, że traktujesz dylatację i skrócenie jako założenia (które nie wiadomo z czego wynikają), a nie wnioski z rozumowania (czym w istocie są). A zatem, żeby zrozumieć istotę rzeczy, musisz odpowiedzieć sobie pytania: Z czego wynika dylatacja czasu i skrócenie Lorentza? Co powoduje, że układy będące w ruchu się skracają, a czas w nich płynie wolniej? Jakie rozumowanie stoi za takimi wnioskami?

@@pawegawe4887 "Co powoduje, że układy będące w ruchu się skracają, a czas w nich płynie wolniej? Jakie rozumowanie stoi za takimi wnioskami?" A z czego wynika niezmienniczość prędkości światła w próżni? Jest po prostu faktem empirycznym. I ja nie dyskutuję z tym faktem. Dylatacja czasu i skrócenie Lorentza, powtórzę:" mamy jedno zjawisko, skrócenie czasoprzestrzenne długości, odległości i czasu w układzie poruszającym się. Moje wątpliwości zasadnicze wynikają jednak z tego, że stwierdza się iż wzrost prędkości powoduje proporcjonalne skrócenie obiektu - obserwowane z naszego "spoczywającego" punktu widzenia - ale nie zgadza się to z obserwacjami! Przykład poniżej Jeszcze raz (bo ani słowem nie odniosłeś się do prostego eksperymentu myślowego). Mamy dwie. rakiety R1 i R2 poruszające się ze stałą prędkością np. 0,6 c. Odległość między nimi wynosi 0,6 c. Odległość ta jest jednocześnie naszym "Pojazdem" o długości 0,6 cl ( dla prędkości c=0,6 c). Jeśli jednak zmienimy jednocześnie prędkość obu rakiet (stałe przyspieszenie obu, tak by cały czas była różnica v obu była 0) np. do 0,75 c powinniśmy DOKONUJĄC POMIARU (lub obliczeń) -z punktu widzenia obserwatora na Ziemi -stwierdzić że długość Pojazdu (czyli odległość R1 od R2) uległa skróceniu. Jednak nic takiego się nie dzieje!! Dalej odległość R1-R2 wynosi 0,6 cl Podobnie nie ma żadnego efektu wydłużenia, gdy zwolnimy prędkość rakiet R1- R2. Ich odległość (czyli DŁUGOŚĆ POJAZDU) nie zmieni się, czyli obserwator z Ziemi nie zmierzy żadnego wydłużenia Pojazdu. Zgodnie z naszą wiedzą to w świecie rakiet dojdzie zarówno do dylatacji czasu jak i zmian długościowych-odległościowych. Czas i przestrzeń w świecie poruszających się rakiet, skracają się w tej samej proporcji i dlatego przyjmujemy że z naszego punktu widzenia obiekty te dolecą wcześniej do punktów docelowych. Podaje się przykład to spowolnienie czasu w poruszającym się Concordzie, ale przecież z punku widzenia pilota w Concordzie to czas na Ziemi powinien zwalniać? I nie ma tu problemu z obiektywnym porównaniem upływu czasu w obu zegarach. Możemy to zrobić sprowadzając zegar samolotu na Ziemię ale równie dobrze sprowadzając zegar z Ziemi do samolotu. A można jeszcze inaczej, w obu naraz, dokonując synchronizacji i pomiarów oddzielnie dla obu czasów w obu "ośrodkach". I wyjdzie, że czas spowalnia tylko w obiekcie poruszającym się w stosunku do czasu obiektu w spoczynku .

@@wiesawnykiel1348 "A z czego wynika niezmienniczość prędkości światła w próżni? Jest po prostu faktem empirycznym." Nie. Nie potrafimy zmierzyć jednokierunkowej prędkości światła. To jest założenie - jedno z dwóch głównych założeń, na których Einstein oparł swoją teorię (drugim założeniem jest zasada względności). Natomiast dylatacja czasu, skrócenie Lorentza i nierównoczesność zdarzeń, to są wnioski wyciągnięte na podstawie tych założeń. Za czasów Einsteina (i jeszcze kilkadziesiąt lat po nim) nie było nawet technicznych możliwości, by chociaż jeden z tych wniosków (dylatację czasu) potwierdzić eksperymentalnie. "mamy jedno zjawisko, skrócenie czasoprzestrzenne długości, odległości i czasu w układzie poruszającym się." Pisałem już, że jeśli skracają się odległości przestrzenne układu, to odległości czasowe ulegają wydłużeniu (czas w układzie poruszającym się, nie skraca się, lecz wydłuża). "Jeszcze raz (bo ani słowem nie odniosłeś się do prostego eksperymentu myślowego). Mamy dwie. rakiety R1 i R2 poruszające się ze stałą prędkością np. 0,6 c. Odległość między nimi wynosi 0,6 c. Odległość ta jest jednocześnie naszym "Pojazdem" o długości 0,6 cl ( dla prędkości c=0,6 c). Jeśli jednak zmienimy jednocześnie prędkość obu rakiet (stałe przyspieszenie obu, tak by cały czas była różnica v obu była 0) np. do 0,75 c powinniśmy DOKONUJĄC POMIARU (lub obliczeń) -z punktu widzenia obserwatora na Ziemi -stwierdzić że długość Pojazdu (czyli odległość R1 od R2) uległa skróceniu. Jednak nic takiego się nie dzieje!!" Dzieje się. Błąd który popełniasz wynika z niezrozumienia eksperymentu z wagonem. W układzie wagonu drzwi otwierają się równocześnie (bo w tym układzie światło wysłane ze środka dociera do obu końców wagonu równocześnie), a w układzie peronu otwierają się nierównocześnie (bo w tym układzie światło nie dociera do obu końców równocześnie). Tę samą sytuację mamy w przypadku twoich rakiet. W układzie rakiet, przyspieszenie (lub hamowanie) obu rakiet jest równoczesne (dlatego w ich układzie odległość między nimi się nie zmienia), a w układzie stacji kosmicznej ich przyspieszenie (lub hamowanie) nie jest równoczesne - najpierw zacznie przyspieszać (lub hamować) rakieta, która leci jako druga (dlatego w układzie stacji, odległość miedzy rakietami się zmieni). Wyobraź sobie, że pośrodku układu tych rakiet jest źródło światła, które wysyła impuls w kierunku obu rakiet z poleceniem, że mają przyspieszać (lub hamować) - w układzie rakiet ten impuls dotrze do obu rakiet równocześnie, a w układzie stacji dotrze nierównocześnie (bo w układzie stacji pierwsza rakieta ucieka przed tym impulsem, a druga leci mu na spotkanie). "Podaje się przykład to spowolnienie czasu w poruszającym się Concordzie, ale przecież z punku widzenia pilota w Concordzie to czas na Ziemi powinien zwalniać?" Tego typu zagadnienia (układy nieinercjalne, dylatację grawitacyjną) zostaw sobie na potem (gdy już zrozumiesz jak się sprawy mają z układami inercjalnymi).

@@pawegawe4887 Fizycy gdy nie mają argumentów jak wyjaśnić pewne zjawiska STW, słusznie czy niesłusznie nazywane paradoksami, mają zazwyczaj dwie dyżurne odpowiedzi. Jedna, że czegoś nie da się wyjaśnić bo w procesie pojawia się przyspieszenie, w związku z tym za pomocą samej STW nie da się tego wyjaśnić (paradoks bliźniąt), druga, wyciągają eksperyment Einsteina z nierównoczesnością i tak wyjaśniają wszystkie pozostałe: "drabina w stodole", "kij w szczelinie", "pociąg w tunelu", "chód Korzeniowskiego" itd. i twierdzą, że nie ma żadnych paradoksów. Zasadniczy problem polega na tym, że dane zjawisko widziane z różnych u.o. nie może prowadzić do kompletnie różnych sytuacji. O czym mówię?. Zacytuję fragment kluczowy:" W układzie rakiet, przyspieszenie (lub hamowanie) obu rakiet jest równoczesne (dlatego w ich układzie odległość między nimi się nie zmienia), a w układzie stacji kosmicznej ich przyspieszenie (lub hamowanie) nie jest równoczesne - najpierw zacznie przyspieszać (lub hamować) rakieta, która leci jako druga (dlatego w układzie stacji, odległość miedzy rakietami się zmieni" A teraz wyobraźmy sobie, że te dwie części rakiet połączone są jakimś sztywnym ale niezbyt wytrzymałym prętem. W układzie rakiet - ponieważ obie przyspieszają jednocześnie - nie dochodzi do zerwania połączenia, a w u.o. stacji kosmicznej musi do niego dojść (pręt pęka i mamy katastrofę kosmiczną) Dochodzimy do czegoś co zdarzyć się nie może, do dwóch alternatywnych rzeczywistości. "W układzie rakiet, przyspieszenie (lub hamowanie) obu rakiet jest równoczesne (dlatego w ich układzie odległość między nimi się nie zmienia)" Ale to właśnie wg naszej najlepszej wiedzy to w świecie rakiet (w ich czasoprzestrzeni) ich odległości np. do jakiejś planety, czy dowolnego innego punktu docelowego zmieniają się wraz ze zmianą prędkości (choć jednocześnie obserwator w rakiecie NIE MA O TYM POJĘCIA!!). Zwiększenie prędkości powoduje, że odległość jaką mają do pokonania w - stosunku do dowolnego obiektu w przestrzeni oba punkty, zarówno początek jak i koniec rakiety - wg naszej wiedzy - skracają się (gdyż z punktu widzenia rakiet, obiekt pędzi w ich kierunku ze zwiększoną prędkością). Ponieważ jednak skracają się w takiej samej proporcji, zmniejsza się również odległość między początkiem i końcem rakiety. Oczywiście obserwator w rakiecie (na co już wielokrotnie zwracałem uwagę) NIE MA O NICZYM POJĘCIA gdyż nie zauważa żadnych zmian. To cała jego czasoprzestrzeń - odległości i czas uległy - niezauważalnemu dla obserwatora wewnątrz tego układu- proporcjonalnemu skróceniu!! Również w świecie NASZYCH obserwacji nie widzimy żadnych mierzalnych "zmian" związanych z ruchem obiektów. Domyślamy się tylko, że np. musiał zwolnić zegar wewnętrzny mionów bo inaczej nie miałyby szans dolecieć do Ziemi. Być może zatem jedynym mierzalnym wskaźnikami byłby pomiar upływu czasu. Na koniec. Jeśli masz problem z tym nierównoczesnym przyspieszaniem, bo rozumiem ten argument, on ma sens, to przyjmij że mamy sztywną, stosunkowo krótką rakietę z napędem w środku.

@@wiesawnykiel1348 Przyspieszenie nie jest żadnym problemem w STW. Paradoks bliźniąt jest pozornym paradoksem (jak zresztą wszystkie inne tzw. paradoksy STW) - w STW nie ma paradoksów (pozorne paradoksy wynikają z niezrozumienia teorii). Nierównoczesność zdarzeń (podobnie jak dylatacja i skrócenie) to nie jest efekt wyssany z palca - to logiczna konsekwencja przyjętych w STW założeń. To efekty które ty proponujesz są zupełnie wzięte z sufitu - nie stoi za nimi żadne rozumowania, które w logiczny sposób prowadziłoby od przyjętych założeń do wyciągniętych na ich podstawie wniosków. Jeśli jakiś układ porusza się względem nas, to cały ten układ (dla nas) ulega skróceniu. Skraca się wszystko - zarówno obiekty (np. rakiety, pręt łączący rakiety itp.) jak i odległości między obiektami. Rakiety skracają się w układzie stacji dokładnie z tego samego powodu z jakiego skraca się odległość między nimi - rakieta, w układzie stacji, nie przyspiesza cała równomiernie (najpierw przyspiesza tył rakiety). Odmienność "postrzegania" pewnych zjawisk z "punktu widzenia" różnych układów nie prowadzi do żadnych paradoksów, bo wyniki eksperymentów we wszystkich układach dają takie same wyniki. Dyskusja z tobą nie bardzo ma sens, bo nie potrafisz uzasadniać własnych twierdzeń. Wymyśliłeś sobie własną fizykę, która zupełnie nie trzyma się kupy, i z niczego nie wynika. Jeśli twierdzisz że np. układy skracają się same dla siebie, to przedstaw mechanizm, który stoi za takim wnioskiem. Wyobraź sobie rakietę, która porusza się względem galaktyki A z prędkością 0,3c, ale jednocześnie porusza się względem galaktyki B z prędkością 0,6c (bo galaktyki A i B poruszają się względem siebie). Jeśli twierdzisz, że rakieta skróci się sama dla siebie, to policz o ile się skróci. Jaką prędkość podstawisz do wzoru? 0,3c, czy 0,6c? Skąd ta biedna rakieta ma wiedzieć o ile powinna się skrócić, skoro ona ma jednocześnie różne prędkości względem różnych galaktyk? A tych galaktyk jest we Wszechświecie miliardy i względem każdej z nich rakieta ma inną prędkość. Przemyśl to sobie dobrze.

Nie ma ani "pępka kosmosu", ani bezwzględnej osi chronologicznego uporządkowania zdarzeń. Równoczesność i następstwo zdarzeń ma jedynie ograniczone zastosowanie i zależy od relacji układów odniesienia.

Skoro był Wielki wybuch, to jest precyzyjnie określony "Pępek kosmosu", na pytanie gdzie jest odpowiadam, tam gdzie lokalizację wskazał "Bóg". Natomiast twój los jest poukładanym ciągiem w nieskończoności zdarzeń.@@pjochym

Oni poruszają się z v=0.6c *względem siebie* , a nie względem "lotniska". Obraz jaki jest na filmie to zegar jednego pojazdu oglądany z drugiego pojazdu. Nie ma innego układu odniesienia w całym wywodzie. Ale dla obserwatora "na lotnisku" w obu zegarach światło będzie się poruszało zygzakiem i oba zegary będą chodzić wolniej.

@@pjochym Zdumiewające jest to, że Einstein przewidział to za pomocą liczb i wzrów. Gdzie potem w praktyce to powierdziło się podczas budowania systemu GPS. Nie ogarniam tego. Z tym, że nie zgadza mi się również to, że gdy jeden podróżnik szybkich prędkości wróci do drugiej osoby to czas powinien wrócić do normy i ta osoba nie powinna być starsza raczej. Z drugiej zaś strony jeśli nigdzie we Wszechświecie nie ma przsunięcia ku fioletowi a tylko ku czerwieni, to potwierdza to, że nie ma prędkości większej od światła. Wiele rzeczy mi tu nie gra, nie mam czasu dobrze tego przeanalizować, zarobiony jestem.

@@SYN-flood Einstein tego efektu nie przewidział. On go raczej dostrzegł i wyjaśnił skąd i jak wynika. W pewnym sensie przewidział go Maxwell w swojej teorii elektromagnetyzmu, ponieważ to z niej w połączeniu z zasadą względności wynika stałość prędkości światła. Eksperymenty pokazujące ten efekt zostały wykonane wiele lat przed pojawieniem się STW i przynajmniej częściowo były powodem jej powstania. Jednak w mniejszym stopniu niż się powszechnie podaje w książkach. Einstein był teoretykiem z natury i bardziej interesował się spójnością elektrodynamiki Maxwella z całą resztą fizyki niż konkretnymi doświadczeniami. Co do przesunięć ku fioletowi: oczywiście, że istnieją! Np. M31 - Galaktyka w Andromedzie zbliża się do nas a jej światło, w konsekwencji, jest przesunięte ku fioletowi. Tylko *średnio* wszystkie galaktyki się od nas oddalają. Dla bardziej odległych ten efekt przeważa znacząco nad indywidualnymi ruchami pojedynczych galaktyk i widzimy systematyczne przesunięcie ku czerwieni narastające z odległością. Dla bliskich galaktyk rozszerzanie się wszechświata nie ujawnia się tak mocno i ich indywidualne ruchy mogą go przewyższać. A co do potwierdzania graniczności prędkości światła to *każdy* eksperyment fizyki cząstek związany z ich przyśpieszaniem demonstruje ten fakt naocznie. Gdyby nie efekty relatywistyczne (w tym graniczność prędkości światła) akceleratory mieściłyby się na stole, a nie miałyby dziesiątków kilometrów rozmiaru! W takim LHC widzimy *bezpośrednio* że pomimo nadania cząstkom olbrzymiej energii nadal poruszają się z prędkościami v

Scenariusz jest mój i chyba jednak się go trzymamy. Wychodzi, jak wychodzi. "Robim co możem!". Błędów nie popełnie tylko ten, co nic nie robi. A jak wychodzimy w swobodnej rozmowie, można się przekonać, oglądając nasze "kanapy" na tym samym kanale. Nasza najlepsza definicja czasu to: czas to jest to, co mierzą zegary. Nie wiemy o nim wszystkiego, ale to jednak wiemy. Bieg czasu spowalnia w ruchomym układzie odniesienia niezależnie od tego, jakim zegarem mierzymy jego bieg. I to jest fakt stwierdzony eksperymentalnie, a nie nasze (hm, Einsteina) wymysły. A co jeśli Księżyc jest z zielonego sera a Mars z czerstwego chleba? Takie pytania nie mają wielkiego sensu, o ile nie ma jakichś *przesłanek* , by tak sądzić. Pomyśleć można wszystko, nie wszystko jednak ma sens. Wszystkie te pytania można by zadawać gdyby były po temu jakieś eksperymentalne przesłanki. Tymczasem eksperymenty pokazują jednak poprawność przewidywań teorii względności.

@@pjochym Kanapowe dysputy lepiej do was pasuja bo sa spontaniczne i naturalne. Tu z tym scenariuszem nie wazne jakim by on nie byl to odgrywanie mini rol do was niepasuje bo jestescie sztuczni i malowiarygodni. To tak jakby was ubrac w kostiumy teletubisi i kazac grac jakies scenki- nieprzystoi i niepasuje :) Co do Czasu i jego pomiaru to niezrozumiales mnie do konca ale to nie jest wazne- to takie tam moje niczym poparte filozofie. Poprostu mysle ze sam fakt ze wymyslilismy jakies tykadlo ktore cos odmierza i eksperymentalnie zwalnia w pewnych ukladach odniesieniach nie dowodzi ze czas zwalnia. Bo skad niby wiemy ze to tykadlo tak naprawde odmierza czas.My ludzie automatycznie myslimy ze jak cos tyka to to jest czas. A jesli tak nie ma? Jesli jest czastka ktora bedzie podrozowala z stala predkoscia bezwzglednie w jakim ukladzie odniesienia sie znajdzie? Wtedy ta teoria upadnie a sa przeslanki ze takie czastki moga istnies. Z punktu naszego odniesienia taka czastka moze podrozowac dla nas szybciej niz swiatlo lub wrecz cofac sie w czasie- a ona tego nie robi ... ona biegnie stale i liniowo to nasza droga skreca i wije sie wzglede np tej czastki. Ach taka tam tylko filozofia :)

@@e.t.2923 Samo spowolnienie tykania zegara świetlnego to za mało. Trzeba dodać do tego zasadę względności, która mówi, że ruch jest względny i nie ma ruchu absolutnego. Zapewne niewystarczająco to podkreśliliśmy w filmie. W konsekwencji jeśli jeden zegar zwalnia, to muszą tak robić wszystkie, bo inaczej moglibyśmy wykryć absolutny ruch.

@@e.t.2923 Nic mi nie wiadomo o możliwości istnienia nadświetlnych cząstek. Koncepcja użycia nadświetlnych *układów odniesienia* , przedstawiona przez Dragana i Eckarta to jedynie pomysł teoretyczny wskazujący na pomijane dotąd konsekwencje rozważenia takich układów odniesienia. Po pierwsze jest on na bardzo wczesnym etapie (wg. samych autorów), po drugie *nie oznacza* , że proponują oni istnienie takich cząstek.

@@pjochym wydaje mi sie ze zbyt niejasno to opisalem- nie mieszkam w Polsce od kilkudziesieciu lat wiec czasami mam trudnosc z prawidlowym opisem :) Tak to prawda jeszcze nieodkrylismy czastki "szybszej" niz swiatlo. Mam na mysli efekt w ktorym 2 czastki maja dotrzec z punktu A do punktu B dwoma roznymi metodami - po lini prostej i slalomem lub po luku zakladajac ze obydwie czastki beda mialy podobna lub taka sama predkosc. Swiatlo bedzie zawsze zaginane bo taka ma wlasciwosc, wystarczy znalesc czastke ktora biegnie rownie szybko i zawsze w lini prostej wtedy do punktu B szybciej przybiegnie nasza egzotyczna czasteczka niz samo swiatlo ktore to musialo pokonac deczko dluzsza droge.

No więc właśnie nie. Nasza intuicja nie zgadza się z tym co pokazuje doświadczenie. Gdy zmierzymy prędkość światła samochodu z naprzeciwka, dostaniemy dokładnie c, a nie c+50km/h ani c+100km/h. Może nam się to nie podobać, ale wyniki pomiarów są jednoznaczne. Natomiast zaobserwujemy naturalnie efekt Dopplera odpowiadający prędkości 100km/h.

@@pjochym Upraszczając: jeżeli stojąc odbieram prędkość światła, to jeżeli się poruszę w kierunku jego źródła, to zarejestruję zjawisko takie, jak gdyby to światło miało większą prędkość. Bo będę skracał bieg wiązki światła, o przemieszczanie się obserwatora, mnie, o wartość mojego poruszania się.

@@atamazykrawczynski Tak by się mogło wydawać, ale *tak nie jest* . To jest oczywiście zaskakujące i wiele lat minęło nim fizycy zaakceptowali ten *fakt* . Ale to jest fakt eksperymentalny, wielokrotnie potwierdzony dokładnymi pomiarami. Niewiele można z tym zrobić - nawet gdybyśmy chcieli. Całe pokolenie fizyków starało się pokazać, że tak nie jest. Bez skutku. Przyroda mówi: tak jest, pogódź się z tym!

@@pjochym Wystrzelona wiązka światła, płynąca do obserwatora stojącego, oświetli go w tym samym momencie, co osobę która porusza się w kierunku źródła światła? Nieprawda!

Ruch jest względny. Nie ma czegoś takiego jak ruch względem przestrzeni.

@@pawegawe4887 względne są OBSERWACJE ruchów z różnych, dowolnych układów odniesienia, które jednak są pewnego rodzaju "złudzeniem optycznym". Nie powodują one skutków relatywistycznych (realnych zmian upływu czasu). Jeśli chodzi o ruchy mamy LOKALNIE hierarchię rzeczywistych ruchów: Układu Słonecznego wokół centrum Galaktyki, planet, księżyców itd. wokół Słońca, Księżyca i sztucznych satelitów wokół Ziemi itd. Te ruchy "istnieją" (i niosą wymierne skutki dotyczące pomiaru upływu czasu) niezależnie od tego, czy ktoś jest w stanie je zaobserwować czy nie.

@@wiesawnykiel1348 Co to jest "realny upływ czasu" i jak go mierzyć? To samo z "realnym ruchem". Nie ma wielkiego sensu mówić o zjawiskach, których nie możemy zmierzyć cy zaobserwować.

@@pjochym Jeśli mamy 2 bliźniaki i jeden z nich przyspiesza i porusza się z np. v= 0,87c jego czas płynie o połowę wolniej, czyli REALNIE wolniej się starzeje niż jego bliźniak na Ziemi. I nie ma znaczenia czy my będziemy w stanie zmierzyć upływ czasu w jego rakiecie czy nie i czy bliźniaki kiedykolwiek się ze sobą spotkają

@@wiesawnykiel1348 Prawie. Jedynym czasem, jakiemu można przypisać słowo "realny" jest tzw. czas własny albo inaczej interwał czasoprzestrzenny. Jest to czas odmierzany przez zegar poruszający się razem z obserwatorem. Każdy inny jest zależny od wzajemnych ruchów. A dlaczego to on jest "realny"? Ponieważ jest niezmienniczy, czyli nie zależy od układu odniesienia. Jakbyśmy się nie poruszali to gdy wyliczymy ten interwał dla jakiegoś zegara, wyjdzie nam ta sama wielkość. Tylko że *to nie jest* wskazanie żadnego innego zegara tylko kombinacja współrzędnych czasowych i przestrzennych.

dr Natalia Borodai jest przedstawiona (wizytówka w filmie). My jesteśmy w napisach (dr hab. Pawłowie Jochym i Bruckman). Nasze wywody nie są prawdziwe, bo mamy literki przed nazwiskami, tylko dlatego, że taka jest przyroda. Dlatego może nie przywiązujemy wielkiej wagi do prezentacji. A skoro nie przemawia, to niewiele możemy zrobić. Może forma nie ta albo podejście nie pasuje. Zachęcamy do ponownego przyjrzenia się, może jednak "zaskoczy".

Dziekujemy Tomku, za te slowa uznania!

A jakis argument? Bo na razie to tylko "widzie mi sie"...

@@jerzygrebosz Bo cała ta teoria jest na szczęście tylko teorią wymyśloną przez wariata, opartą o głupie eksperymenty myślowe, których nikt nigdy nie sprawdził i nigdy nie sprawdzi, a kto wierzy że 200000+200000=30000 sam jest wariatem.

@@andrzejsikorski2301 ależ STW jest zweryfikowana doświadczalnie z olbrzymią dokładnością. Między innymi fakt zmiany tempa działania zegarów umieszczonych w satelitach GPS *przelatujących* nad naszymi głowami musi być uwzględniony w działaniu nawigacji GPS. Bez tego system zupełnie by nie działał. Są też liczne pomiary bezpośrednie: np. zmierzono zmianę tempa zegara atomowego, który przeleciał się samolotem. Z faktami się nie dyskutuje.

Dylatacja nie oznacza "luke" tylko "rozszerzanie" Przerwa dylatacyjna na moscie to luka pozwalajaca na rozszerzanie, wydluzanie mostu. Pozdrawiam!

@@jerzygrebosz o.k.👍pozdro.

Mówimy, że "fizyka jest prosta" nie że "nauczanie fizyki jest proste". To drugie jest akurat całkiem trudne. Umiejętność przekazywania wiedzy *nie jest prosta* ! Program szkolny jest przeładowany, miejsca na fizykę jest bardzo mało, programy przedmiotów pokrewnych (matematyka!) nie są zsynchronizowane z programem fizyki, a na koniec nauczyciele traktowani są jak niepotrzebne darmozjady, które powinny się zająć naszymi dziećmi, a nie narzekać, że pracują za głodowe pensje. Między innymi dlatego robimy nasze filmy - żeby choć trochę wspomóc nauczycieli fizyki w ich pracy.

@@pjochym Jakoś w szkołach miał być rozdział religii i miała być etyka. Jakoś nie widzę. Kosztem etyki, programów innych przedmiotów jest religia, a katecheci zarabiają tyle samo co dobrzy nauczyciele. Nauczyciele zarabiają za dużo, a za mało czasu poświęcają pracy. Podczas 15 lat nauki ( licząc " zerówkę " ) nauczycieli z pasją mogę policzyć na palcach niecałych dwóch rąk. A dobrych nauczycieli z pasją i umiejętnością przekazywania wiedzy być może na palcach jednej dłoni !!! Smutne ale prawdziwe !

Potrafimy je wytwarzać także nieruchome. Potrafimy nawet zrobić atom, w którym zamiast elektronu jest muon. Wtedy można zmierzyć jak długo żyją.

@@pjochym co to jest i jak nikt nie wie ...szukamy...teoria ...wiemy jedynie na pewno ze "to cos" najprawdopodobniej z nieba... wzbudza, "nabuzowane" sztucznie pradem czujniki, czyli atomy, czyli model Bohra

@@pjochym ja troszkę powątpiewam w to co się opowiada o cząstkach elementarnych. Ich nie poznajemy takimi jakie są tylko porzez crash testy. Żadnych "muonów" jako takich nie da się zobaczyć.

@@panpunkt5185 w takim sensie jak widzimy kamień istotnie. Jednak np ślady mionów w komorze mgłowej zobaczyć można. Można też zmierzyć ich ładunek i masę oraz inne właściwości. W tym znaczeniu absolutnie je widzimy.

@@pjochym ślady, odchylenie śladu toru lotu - ok. Ale nie poznajemy ich takimi jakie faktycznie są. W świecie kwantowym najmniejsze porcje energii walą jak kafar. To są tylko wyobrażenia o stanie faktycznym a nie stan faktyczny.

Nie mogę się zgodzić. Upływ czasu dotyczy jednak wszelkich zjawisk. Nie wiemy oczywiście wszystkiego o naturze czasoprzestrzeni a w szczególności o naturze czasu. Nie znaczy to jednak, że nie wiemy nic... Dodatkowo nie ma fizycznej różnicy między materią "nieożywioną" a "ożywioną" - obie składają się z identycznych i identycznie zachowujących się atomów.

@@pjochym Ale pojęcie okresowości, rytmu, trwania doby, dnia i nocy oraz pór roku odczuwają tylko organizmy żywe, a my jako istoty inteligentne, dostosowujemy go i opisujemy tylko do naszych potrzeb naturalnych jak i technologicznych. Mamy swoją cykliczność. My przemijamy, a materia i jej najmniejsze składowe energetyczne wraz ze stałymi, są wieczne i niezmienne. Kto wie, jakbyśmy żyli, np. w innym układzie planety o innym okresie obiegu i trwania doby. Przelicznik czasu na pewno mielibyśmy inny jak w kantorze wymiany walut. Wszystko jest względne mimo, że pewne wartości wszechświata są stałe w każdym jego punkcie. Może oprócz czarnych dziur, gdzie prawa fizyki całkowicie się załadują i są tak na prawdę nieznane. Widzimy tylko ich powierzchowne efekty oddziaływań horyzontu zdarzeń.

Dzięki za słowa uznania. Uparłem się na te pojazdy, bo większość filmu jest przy stoliku. No i to dodało oddechu całemu filmowi!

To znaczy że jesteś jak Sokrates: "wiem, że nic nie wiem". To jest dobry początek! Pozdrawiamy Cię, Przemku!

Jestem pewien, że to nie jest prawdziwe nic. Po prostu pewnie za dużo na raz. Może porcjami? Zacząć np. od tego co chcemy pokazać. Chcemy pokazać, że spowolnienie biegu czasu wynika ze stałości prędkości światła. I jak?

No jednak *nie* . - Prędkość źródła ani obserwatora nie dodaje się do prędkości światła. - To jest prezentacja spowolnienia tykania zegara z powodu spowolnienia biegu czasu. Poruszający się obserwator nadal widzi tak samo tykający zegar. Jedynym sposobem uzgodnienia tych obserwacji jest uznanie różnic biegu czasu. - "Czas jest absolutny więc jest absolutny" - to jest raczej błąd logiczny ...

Ja. Ale pomysł z krzyczeniem nie jest mój. A poza tym jak wolno Lukasowi, to kto mnie zabroni? ;) Legenda jest taka, że przekrzykujemy silniki, żeby się słyszeć *przez radio* ;)

Pomysł z krzyczeniem jest mój. Gdyby nie krzyczeli, to wtedy byś zastanawiał się czym oni oddychają w tej przestrzeni kosmicznej... Więc lepiej, że krzyczą.

Może i źle. Ale wielu tutaj jest innego zdania. Nie ma obowiązku oglądania. Jeśli komuś nie odpowiada nasze tłumaczenie zawsze może poszukać lepszego.

Nie ma tak łatwo! Jeśli nie istnieje czas, to nie istnieje też ruch ani żadne inne zjawisko zmiany *w czasie* !

@@pjochym zasadniczo czas jako taki wcale nie musi istnieć. To tylko idea potrzebna do opisu przemian.

Fizyka jest nauką *eksperymentalną*. Nie jest tworzona na podstawie teorii. Wręcz odwrotnie, teorie są tworzone na podstawie eksperymentów i w celu wyjaśnienia ich przebiegu.

Musisz robic na utrzymanie ukrainców do tego mają wieksze stawki i wiecej dodatkow. A jak bedą zwolnienia polecisz pierwszy a ukrainiec zostanie.

No cóż. Eksperymenty mówią coś innego. Zaprzeczanie rzeczywistości nie jest zdrowym zajęciem.

@@pjochym nie eksperymenty tylko ich interpretacja

@@historyk.marek.rogowicz to weź znadz te eksperymenty i napisz w czym tkwi błąd z interpretacją

Czasem lepiej milczeć niż pisać głupoty. Jak polski naukowiec wyjeżdża na współpracę do Finlandii, to nikt mu się fińskiego nie każe uczyć.

Przecież ona gada po polsku tylko z innym akcentem, a gadanie o jej otyłości zostawie bez komentarza. Ten like to chyba sam sobie dałeś :XD

O ile pamiętam to o masie relatywistycznej mówiliśmy coś w filmie "Tajemnicza cząstka Higgsa".

niestety fizykę trudno jest zrozumieć, upraszczanie obrazkami to chyba próba zachęcenia licealistów do studiowania...jeżeli mechanika kwantowa jest rzeczywiście prosta to może po latach przyzwyczajeń...gdy nie mamy już sił żeby być zdziwionymi... serdecznie pozdrawiam wciąż zdziwiony absolwent fizyki...

@@wojciechserzysko3461 Nie mogę się zgodzić. Fizykę niełatwo jest *uprawiać*, zwłaszcza dobrze. Ale to jest prawda dotycząca pewnie każdej dziedziny. Zrozumieć zjawiska jest łatwo - trzeba tylko porzucić kurczowe trzymanie się doświadczeń nabytych w warunkach nieprzystających do oglądanych zjawisk (małe prędkości, duże rozmiary i energie itp). Nasza intuicja to tylko suma doświadczeń, nigdzie nie jest powiedziane, że będzie się stosować do ruchu elektronów w atomie...

@@pjochym Fizyka kwantowa z tego co pamiętam nie opisuje ruchu tylko prawdopodobieństwo zdarzenia.... Przy pomocy odwzorowań liniowych w przestrzeni Hilberta....jest to trudne gdy od szkoły podstawowej operujemy położeniem i koncepcją punktu materialnego... Natomiast jak się przyzwyczaimy to niestety nie zapytamy: A dlaczego?

@@wojciechserzysko3461 pęd jest niewątpliwie powiązany z ruchem i jest operatorem mechaniki kwantowej o potencjalnie dobrze określonych wartościach własnych, a zatem wynikach pomiarów tegoż. Ale istotnie pojęcie trajektorii w m.k. traci sens - w tym znaczeniu ruch opisuje ona całkiem inaczej. W gruncie rzeczy do dziś nie wiemy do końca, jak ze świata kwantowego wyłania się znany nam obraz "klasyczny".

@@pjochym Jeśli przyjmiemy że foton (i inne "cząstki") do momentu pomiaru (do którego wliczam również detekcję w narządach wzroku) nie są obiektami zlokalizowanymi ("korpuskułami") nie ma problemu ze zrozumieniem jak powstaje obraz klasyczny. Nie można przyjmować, że np. że foton opuszczając płytkę dwudzielna albo odbija się od niej albo przechodzi. On zachowuje się tak jakby poruszał się obiema drogami naraz i jeśli wstawimy drugą płytkę dochodzi do interferencji jednofotonowej, ale gdy wstawimy na obu drogach (lub jednej) detektory, ląduje losowo w jednym z nich. Nie oznacza to jednak, że foton poruszał się wcześniej jedną drogą! a zatem obraz odbity powstaje nie dlatego, że na płytce część fotonów się odbiła, ale dlatego, że połowa fotonów poruszających się "obiema drogami naraz" uległa detekcji W MOMENCIE POMIARU w detektorze po stronie światła odbitego ( i analogicznie obraz ze światła przechodzącego "na wylot" przez szkło, powstaje z fotonów które poruszały się obiema drogami naraz ale wylądowały losowo w detektorze (lub zostały zarejestrowane przez oczy) po stronie światła przechodzącego.