In de eerste aflevering van Sporza Dox gaan we terug naar het WK van 1962. De wedstrijd tussen Chili en Italië is een ordinaire schop- en knokpartij. Na amper 5 minuten ontstaat de eerste schermutseling. In minuut 12 valt de eerste uitsluiting, even later breekt de Chileen Sanchez een Italiaanse neus en het slachtoffer, Humberto Maschio, neemt niet lang daarna wraak in ware kung-fu-stijl.
De aanleiding van deze bikkelharde wedstrijd was een krantenartikel van twee Italiaanse journalisten. Volgens hen was Chili een vreselijk land, waar de telefoons niet werkten, waar taxi’s even zeldzaam waren als trouwe echtgenoten, en waar alcoholisme, armoede en prostitutie hoogtij vierden.
De Chileense pers gaf de Italianen lik op stuk door hen te omschrijven als fascisten, maffiosi en seks- en drugsverslaafden. Niet verwonderlijk dat dit staaltje moddergooien leidde tot de vuilste match in de WK-geschiedenis. De mythe van The Battle of Santiago was geboren.
De sleutelfiguur tijdens de veldslag van Santiago is de Engelse scheidsrechter Ken Aston. Vier jaar later zou hij het voetbal voorgoed veranderen, maar op die bewuste 2de juni 1962 is hij nog gewoon een arbiter die een wereldbekerwedstrijd tot een goed einde moet brengen… En dat lukte hem niet.
Een essentieel element dat niet meer weg te denken is uit het voetbal van vandaag, bestaat in 1962 nog niet: de gele en rode kaarten. Ken Aston moet zijn beslissingen mondeling communiceren aan spelers die geen Engels verstaan en dus van het veld gesleurd moeten worden.
4 jaar later, tijdens het WK van 1966 in Engeland, bereikt de verwarring een nieuw dieptepunt. In de kwartfinale staan Engeland en Argentinië in het mythische Wembley tegenover elkaar. Scheidsrechter met dienst is de Duitser Rudolf Kreitlein, en ook hij beleeft een rotmatch.
In de 35e minuut sluit Kreitlein de Argentijn Antonio Rattin uit. Maar de ref spreekt geen woord Spaans en Rattin weigert het veld te verlaten. Ken Aston, die ondertussen hoofd van de WK-scheidsrechters is, moet tussenkomen in het tumult. Hij probeert Rattin met handen en voeten te overtuigen om het veld te verlaten, wat na lang aandringen uiteindelijk ook lukt.
Uiteindelijk wint Engeland de kraker met 1-0, na een doelpunt in de 78e minuut van Geoff Hurst. Maar voor Ken Aston is het opnieuw een frustrerende avond geweest. Wanneer hij na de match door de Londense nacht naar huis rijdt, komt zijn Eureka-moment. Wanneer Aston door Kensington Street rijdt, ziet hij het stoplicht. Het springt voor zijn ogen van oranje naar rood en op dat moment weet hij het: een kleurencode. Geel om iemand te waarschuwen, rood om hem uit te sluiten.
Aston rijdt naar huis en vertelt zijn vrouw Hilda over zijn idee. En het is Hilda die het laatste puzzelstukje legt. Ze wandelt naar de keuken, knipt twee stukken karton op maat van het hemdzakje van haar man... en het voetbal is voorgoed veranderd. De gele en rode kaart, het systeem dat duidelijkheid geeft aan spelers, trainers en publiek, is geboren.
Nieuwe regels worden vaak op WK’s ingevoerd, en dat geldt ook voor de uitvinding van Ken Aston en zijn vrouw. Tijdens de wereldbeker van 1970 worden de gele en rode kaarten voor het eerst in gebruik genomen.
De allereerste gele kaart komt er al meteen tijdens de openingswedstrijd tussen Mexico en de Sovjet-Unie. De gelukkige is de Rus Jevgeni Lovtsjev. Vreemd genoeg valt er tijdens dat WK geen enkele rode kaart.
Daarvoor is het wachten tot de openingswedstrijd van het WK vier jaar later. In de 64e minuut krijgt de Chileen Carlos Caszely de eerste rode kaart op een wereldkampioenschap na een brutale revanchetackle op de West-Duitser Berti Vogts.
Vandaag, 56 jaar na The Batte of Santiago, zijn de gele en de rode kaarten niet meer weg te denken uit het voetbal.
Sporza WK Dox is een co-productie van Sporza en het VRT Creative Lab.
3 июн 2018
