Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! buycoffee.to/p...
W II w. chrześcijaństwo zostało definitywnie zauważone przez władzę rzymską i pojawiły się pytania jak należy je potraktować. Jako jakąś podejrzaną sektę? Niebezpieczną nowinkę religijną? Szkodliwy zabobon? Zagrożenie dla tradycyjnych praktyk i obyczajów? Karać za coś chrześcijan czy też nie? Obok polemiki z chrześcijaństwem prowadzonej z pozycji satyrycznej lub filozoficznej zaczęły również krążyć coraz to bardziej różnorodne i dziwaczne opinie o naturze chrześcijan i ich rytuałów, które nieraz przybierały postać plotki czy oszczerstwa. Co o chrześcijanach sądzili w II w. mieszkańcy Imperium? Gdzie w ich percepcji leżała granica między wiedzą a uprzedzeniami i stereotypem?
Co znajdziesz w odcinku?
00:00 Wstęp
00:28 Kiedy Rzymianie zauważają chrześcijaństwo? Kwestia męczeństwa Piotra i Pawła
05:00 Klemens i Domitylla - pierwsi chrześcijanie na dworze cesarza?
13:00 Kiedy władza cesarska zauważa chrześcijan? Korespondencja Pliniusza Młodszego z Trajanem
28:39 Tacyt i Swetoniusz oraz oskarżenie o supserstitio
34:57 Chrześcijaństwo - religia nowa, sprowadzająca katastrofy
40:38 Wrogowie rodzaju ludzkiego
44:33 Fronton i Cecyliusz: wielki katalog popularnych zarzutów?
49:12 Inne zarzuty wobec chrześcijan
54:44 Podsumowanie i zakończenie
Autorzy Podcastu:
Sławomir Poloczek, historyk starożytności (doktorat na Wydziale Historii UW), specjalizujący się w badaniach nad dziejami religii hebrajskiej, wczesnym chrześcijaństwem i relacjami obu wobec "pogańskich" kultur ościennych. Publikacje naukowe: uw.academia.ed...
Piotr Łapiński, historyk niepraktykujący, pasjonat historii i dobrych opowieści.
Podstawowa bibliografia (wybór)
Źródła:
Minucjusz Feliks, Oktawiusz, tłum. J. Sajdak, Poznań 1925, II wyd. 2001 (por. tłum. M. Szarmacha i J. Sołowianiuka [w:] Apologie, red. E. Stanula, PSP 44, Warszawa 1988)
Tacyt, Dzieła, t. I-II, tłum. S. Hammer, Warszawa 1957
Gajusz Swetnoniusz Trankwillus, Żywoty cezarów, tłum. J. Nimirska-Pliszczyńska, Wrocław 1987
Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tłum. A. Świderkówna, oprac. M. Starowieyski, (wyd. II), Kraków 2010, zwł. s. 351-397 (zawiera wybór tłumaczeń fragmentów wczesnych tekstów polemicznych wobec chrześcijaństwa)
Korespondencja Pliniusza Młodszego z cesarzem Trajanem, t. I-II, tłum. oprac. kom. A. Dębiński, M. Jońca, I. Lezarczyk, Lublin 2017
Męczennicy pierwszych wieków chrześcijaństwa, red. M. Starowieyski, Kraków 2020 (kompleksowe tłumaczenie polskie tekstów z gatunku akta męczeństwa)
Opracowania w języku polskim:
E. Wipszycka, „Państwo rzymskie a chrześcijaństwo do początków IV wieku”, (w:) Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo-społeczeństwo-gospodarka. Liber in Memoriam Lodovici Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994, s. 149-189
F. Ruggiero, Szaleństwo chrześcijan. Poganie wobec chrześcijaństwa w pierwszych pięciu wiekach, tłum. E. Łukaszyk, Kraków 2007
A. Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2008, zwł. s. 497-507 (podrozdział: „Pryncypat a chrześcijanie”)
P. Veyne, Imperium grecko-rzymskie, tłum. P. Domański, Kęty 2008, zwł. s. 418-545 (podrozdział: „Kult i moralność w pogaństwie grecko-rzymskim”)
F.M. Baslez, Prześladowania w starożytności. Ofiary, bohaterowie, męczennicy, tłum. E. Łukaszyk, Kraków 2009
M.T. Griffin, Neron. Koniec dynastii, tłum. K.M. Dźwigała, Oświęcim 2018
J.-L. Voisin, „Wybrać własną śmierć? Męczennicy, samobójcy i ofiara”, (w:) Po Jezusie. Pierwsze wieki chrześcijaństwa, red. R. Dupont-Roc, A. Guggenheim, tłum. R. Zajączkowski, red. naukowa S. Poloczek, Lutynia 2022, s. 463-442
S. Morlet, „Autorzy antyczni o chrześcijanach”, (w:) Po Jezusie. Pierwsze wieki chrześcijaństwa, op. cit., s. 45-50
Opracowania w językach obcych:
W.H.C. Frend, Martyrdom and Persecution in Early Church. A Study of a Conflict from the Maccabees to Donatus, Oxford 1965
T.D. Barnes, „Legislation against the Christians”, Journal of Roman Studies 58 (1968), s. 32-50
L.F. Jessen, „Superstitio and the Persecution of the Christians”, Vigiliae Christianae 33 (1979), s. 131-159
S. Benko, „Pagan criticism of Christianity during the Frst Two Centuries”, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, II/23.2 (1980), s. 1054-1118
R.E. van Voorst, Jesus Outside the New Testament. An Introduction to the Ancient Evidence, Cambridge 2000
B.D. Shaw, „The Myth of the Neronian Persecution”, Journal of Roman Studies 105 (2015), s. 73-200
Tagi: wczesne chrześcijaństwo, Jezus, Biblia, Nowy Testament, Kościół, Lukian, polemika, Fronton, Apulejusz, Galen, Eliusz Arystydes, Celsus, Minucjusz Feliks, Tertulian, Orygenes, antyk, starożytność, Cesarstwo Rzymskie, religia, Trajan, Marek Aureliusz, Rzym, Azja Mniejsza, senat, religioznawstwo
Miniatura: commons.wikime...
Author: Caroline Léna Becker
creativecommon...
14 авг 2024
