"Her çıkışın, bir inişi vardır." Bu laf genelde hisse fiyatlarıyla ilgili bilgece bir tavır takınarak söylenir - ki doğru da: Hiçbir firmanın hisse senedi değeri sonsuza kadar yükselemez, illa bir noktada düşecektir. Veya daha metaforik olarak, hayatın zorluklarının bir gün geçeceğini ifade etmekte de kullanılır. Bu da doğru: Hiçbir dert ve hiçbir mutluluk sonsuza dek süremez.
Ama bu laf, aslen kütleçekimini tarif ediyor. Bir elmayı yukarı fırlatın, eğer ki Dünya'nın kaçış hızı olan saniyede 11.2 kilometrenin altında bir hızla fırlattıysanız, mutlaka geri inmek zorunda. Yerçekimine meydan okuyan uçaklar, balonlar ve hatta roketler bile, eğer ki Dünya'nın kütleçekim kuyusunun içinde kalmaya devam ediyorlarsa, nihayetinde tekrardan yere düşmek zorundalar. Kütleçekimi böylesine amansız bir kuvvet.
Peki ya Evren? Büyük Patlama videosunda konuştuğumuz gibi Evren, 13.7 milyar yıl önce, bugünkünden çok ama çok daha küçük bir noktadan başladı ve her noktada, her yöne doğru sünerek genişlemeye devam ediyor. Tıpkı fırlattığım elma gibi... Ama Evren'in kendi içi de kütle ve enerjiyle, dolayısıyla kütleçekimiyle dolu. Bu kütleçekimi, onu bir noktada yavaşlatacak mı? Nihayetinde durduracak mı? Ve belki de hepsinden önemlisi: Evren kendi kütleçekimi etkisi altında, tekrardan kendi üzerine çökerek yok olacak mı? Eğer bunlara cevap vereceksek, karanlık enerjiyle tanışmamız gerekiyor. Hazırsanız, başlayalım.
#KaranlıkEnerji #Evren #Uzay
00:00 Giriş: Her Çıkışın Bir İnişi Var mı?
01:39 Kozmolojik Sabit: Einstein Neden Bir Sabit Uydurdu?
04:13 Neden Biz Galaksilerin Eski Hallerini Görüyoruz?
04:50 Doppler Etkisi Nedir? Evrene Dair Neler Söyler?
05:56 İkili Yıldız Sistemlerinde Yaşanan Süpernovaları Nasıl "Standart Mum" Olarak Kullanıyoruz?
07:11 Georges Lemaitre'nin Müthiş Öngörüsü Neydi?
08:17 Hubble Sabiti Nedir? Evren Ne Hızla Genişliyor?
08:46 Biz de Evrenle Birlikte Genişliyor muyuz?
09:23 Hubble Yasası Nedir?
10:18 "Hesaplarınız Doğru ancak Fiziğiniz Berbat!": Einstein'ın En Büyük Hatası Neydi?
11:08 Hubble Gerilimi: Evren GERÇEKTE Ne Hızla Genişliyor?
12:21 Evrenin Genişlemesi Ne Zaman Duracak? Veya Duracak mı?
14:17 Einstein'ın "En Büyük Hatası" Nasıl Doğru Çıktı?
15:16 Karanlık Enerji Nedir? Ona Dair Neler Biliyoruz?
17:32 Karanlık Enerjinin Fiziksel Karşılığı Ne?
19:46 Karanlık Enerji, Evrenin Geleceğini Nasıl Belirleyecek?
20:52 Kapanış
***
📽️ Videografi & Post-Prodüksiyon: Çınar Ege Bakırcı
Evrim Ağacı'nın Türkiye'de bilim anlatıcılığı çalışmaları tamamen okurları ve izleyenleri tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Yaptıklarımızı faydalı buluyorsanız ve daha fazlasını yapmamıza katkı sağlamak isterseniz:
💪 Patreon veya Kreosus destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz: / evrimagaci | kreosus.com/evrimagaci
📹 Dilerseniz, RU-vid'un "KATIL" seçeneğini kullanarak da bize destek olabilirsiniz: / @evrimagaci
🎪 Bilim tişörtleri, kitaplar ve diğer ürünlerimizden satın almak için: pazar.evrimagaci.org/
🎈 IBAN numarası, kriptopara veya PayPal yoluyla destek olmak için: evrimagaci.org/destekol
📕 Neden desteğe ihtiyacımız olduğuyla ilgili daha fazla bilgiyi buradan alabilirsiniz: evrimagaci.org/destekol
Yanımızda durduğunuz için çok teşekkürler! ❤
***
BAZI FAYDALI BAĞLANTILAR:
• En son yüklediğimiz videoyu izlemek için: dar.vin/SonVideo
• En popüler videomuzu izlemek için: dar.vin/EnPopuler
• Kanalımıza abone olmak için: dar.vin/EARU-vid
31 май 2024
