Piskomga yaqinlashib qolgach, yo‘lda Respublikamizning turli joylaridan sayyohlarning kelishiga guvohi bo‘ldik, yo‘l yo‘lakay to‘xtab, Abdulloh Ansoriy ziyoratgohi qayerda ekanligini so‘rab surishtirsak, ming afsuski mahalliy aholi bu joylarda ziyoratgoh yo‘qligi, faqat Nefrit ko‘li borligi, kelgan hamma sayyohlar nefrit ko‘liga kelib ketishadi deb javob berishdi. O‘sha mashhur Nefrit ko‘liga yaqinlashganimizda, mahalliy aholini kattalaridan Abdulloh Ansoriy ziyoratgohi qayerda joylashgan deb so‘raganimizda, xayriyat 1 ta fuqaro Piskom qishlog‘ining oxirgi manzilida mozor va qabr bor deb etganidan so‘ng, yo‘limizni shu manzil tomon davom ettirdik.
Abdulloh Ansoriy islom olamidagi mashhur tarixiy shaxslardan bo‘lib, to‘liq ismi shariflari, Abu Ismoil Abdulloh ibn Muhammad, 1006 yilda Hirotda tug‘ilgan, kasbi korlari etikdo‘zlik. 9 yoshidan boshlab Hirotning mashhur ulamolaridan hadis va tavsir ilmlaridan saboq oladi. Otasi so‘fiylardan bo‘lib, o‘g‘ilini tariqat yo‘lida tarbiyalaydi. So‘ngra Nishopur, Tus, Bistom, Bag‘dodda shariat va tariqat ilmlarini o‘rganadi.
Piru komillik martabasiga yetib, Shayxulislom unvoniga sazovor bo‘ladi va din manfaati yo‘lida xizmat etadi. Piru Hirot laqabini olgan Shayxning bugungi kungacha yetib kelgan asarlari - moʻtabar manbalar hisoblanadi. Ayniqsa uning “Tabaqat us-sufiya” asari tariqat olamida nodir manba hisoblanadi. Abdulloh Ansoriy 1089 yilda Hirot shahrida vafot etadi.
Ko‘pchilikka maʼlum bo‘lgan va Toshkent vohasida yuqori darajada o‘rin egallagan Hazrati Yusuf Hamadoniy - Abdulloh Ansoriyning eng buyuk izdoshlari hisoblanadi. Diyorimizda mashhur bo‘lgan tariqatlar, jumladan Yassaviya shu zotga mansub bo‘lib, zaminimizda 13-16 asrlarda keng tarqalgan. Piskomdagi bu munavvar ramziy ziyoratgoh, muqaddas hisoblanishining sababi ham ana shunda. Abdullo Ansoriyning qadamjolari tekkan bu muqaddas joyga nisbiy qabr qo‘yilgan.
U zot 1098 yilda vafotlaridan so‘ng, Hirotda qo‘yilgan joylari sunniy masʼhabidagi musulmonlarning ziyoratgohga aylangan. Bir oz muddat o‘tib, qabr ustiga tosh o‘rnatiladi. 1425-1427 yillarda Amir Temurning o‘g‘li Shoxruxmirzoning tashabbusi bilan, ushbu joyga maqbara quriladi. Ushbu maqbara Temuriylar davrida qurilgan maqbaralar safiga kiradi.
30 сен 2024
