Examenstress? Nergens voor nodig! Check de havo examentraining: • Examentraining havo aa...
Check de designs in de shop! shop.spreadshi...
Volg ons op insta: aardrijkskunde.bijles
Tekst:
In het vorige filmpje heb je al gezien hoe waterdamp condenseert bij een hoge relatieve luchtvochtigheid. In dit filmpje wordt het ontstaan van wolken verder uitgelegd.
Voor het ontstaan van wolken moet de lucht eerst afkoelen, zodat de waterdamp kan condenseren. De lucht koelt af wanneer het hoger in de atmosfeer komt, omdat het daar kouder is. Eigenlijk zijn er 3 manieren voor lucht om hoger in de atmosfeer terecht te komen.
1) De eerste is stijging vanwege de warmte. Als lucht opgewarmd wordt, zet het uit. Hierdoor wordt de lucht relatief lichter dan de omliggende lucht, stijgt op en komt hoger in de atmosfeer waar het kouder is. De waterdamp in de lucht condenseert, waardoor wolken kunnen ontstaan. Vooral rond de evenaar speelt deze vorm van wolkvorming een belangrijke rol.
2) De tweede is stuwing. De wind die over een oppervlak waait kan onderweg een heuvel of berg tegenkomen. Hier botst de lucht tegenaan. Daardoor moet de lucht stijgen. Omdat de lucht moet stijgen, koelt de lucht af en kan het waterdamp condenseren. Dit zorgt ervoor dat het gaat regenen. Tegen de tijd dat de lucht bovenop de berg is, is deze al uitgeregend. Als de lucht aan de andere kant van de berg daalt, komt deze dichter bij het oppervlak van de aarde en zal de lucht dus opwarmen. Hierdoor vind er geen condensatie plaats en zal het dus over het algemeen droog en zonnig zijn. Dit gebied ligt in de regenschaduw, dat zo genoemd wordt omdat het hier weinig regent. Deze zijde wordt wel de lijzijde genoemd. De zijde waar het veel regent wordt de loefzijde genoemd. Bij veel gebergtes waar de wind voornamelijk uit dezelfde richting komt is er aan de loefzijde genoeg vegetatie, omdat daar genoeg neerslag valt. Aan de lijzijde is vaak een woestijngebied. Voorbeelden zijn de gebieden in de regenschaduw van het Andes gebergte of het Himalaya gebergte. Toch heb je niet per se bergen nodig voor dit effect. De Veluwe is één van de natste plekken van Nederland, omdat het enkele tientallen tot honderd meter hoger ligt, waardoor ook hier wolken en uiteindelijk neerslag ontstaan door stuwing.
3) De laatste manier voor lucht om te stijgen is door frontaal te botsen met een andere luchtlaag. Rond de 50e en 60e breedtegraad botsen warme lucht uit het zuiden en koude lucht uit het noorden vaak tegen elkaar aan. Deze luchtlagen mengen niet en zal de zwaarste luchtlaag onder de lichtere luchtlaag duiken. De koude lucht uit het noorden is de zwaarste luchtlaag, en de warmere lucht uit het zuiden de lichtere luchtlaag. Deze warme, lichtere luchtlaag zal dus gaan stijgen. Hierdoor koelt de lucht af, condenseert de waterdamp en zullen er wolken en uiteindelijk neerslag ontstaan. Vooral wolken op hogere breedtegraden ontstaan op deze manier.
Nu je de drie manieren kent hoe wolken ontstaan, zal in het volgende filmpje worden uitgelegd hoe neerslag ontstaat.
6 окт 2024
