Jeżeli podoba Ci się odcinek możesz nas wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 patronite.pl/Podcastwojennehi... Albo postawić nam symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 buycoffee.to/podcastwojennehi...
Kilkanaście lat temu miałem okazję rozmawiać z sąsiadem, który był żołnierzem we wrześniu 1939r. Podkreślał że najbardziej pamięta doskwierający głód, oraz ciągle, długie przemarsze. Mówił że wszystkie sady były ogolocone, a miejscowa ludność rozkładała ręce mówiąc, że tyle już wojska przeszło, że sami nie mają już co jeść.
Brat mojej babci walczył brygadzie obrony narodowej w Rawiczu. Bronił podejścia od granicy do stacji kolejowej. Potem jak armia Poznań odeszła na wschód, brygada podążyła razem z nią. Zginął prawdopodobnie na jednym z mostów przez Wartę, rozerwany bombą lotniczą.
I znów bardzo ciekawy odcinek. Dziękuję. Zawsze się zastanawiałem czy lepiej byśmy nie wyszli w 1939 jeżeli wzdłuż granic i na fortyfikacjach polowych mielibyśmy zamiast wojsk operacyjnych wyłącznie punkty stałego oporu oparte wyłącznie o ON, zaś wojska operacyjne zamiast pchać pod granice skonsolidować w łatwiejszych do obrony miejscach w głębi kraju. Niemcy musieliby najpierw obejść i lub rozbić te punktu oporu. Znając Niemców zrobiliby obie te rzeczy naraz, obeszli i zamknęli te punkty oporu w kotłach, ale impet by częściowo zelżał a nasze wojska operacyjne zamiast rozpraszać się w odwrotach mogły by stawić silniejszy opór na lepszych pozycjach. Pewnie bronilibyśmy z miesiąc dłużej a potem i tak zabrakłoby zapasów, ale jednak smak klęski byłby słodszy.
A ja tam lubię tę powtarzalność w Waszym języku ("o paradoksie", "nie spracowało" itd) - to sprawia, że czuję się na Podkaście jak w domu :o) Świetny odcinek, dziękuję.
Prawda jest taka, że przegraliśmy kampanie obronną w 1939 r. z powodu braku sprzętu i zapasu zasobów do produkcji wojskowej. Nasz wywiad, ta słynna sekcja II wywiadu wojskowego pomyliła się o 2 lata w szacunku tego, kiedy Niemcy będą gotowe do pełno skalowej wojny. Oni szacowali rok 1941/1942 a Niemcy były już gotowe w 1939 r. Do tego przez przewrót majowy z 1926 r. zepsuliśmy sobie stosunki dyplomatyczne z Francją i Wlk. Brytanią i te kraje nie chciały wtedy budować u nas swoich fabryk, zmiana wystąpiła dopiero wtedy gdy III Rzesza zajęła Austrię i Czechosłowację. Pierwsza Francuska fabryka, która u nas miała produkować samochody pancerne miała ruszyć pod koniec 1940 r. Najgorsze jest to, że Sanacja zniszczyła w Polsce rozwój motoryzacji przez drakońskie podatki nałożone na paliwa plus podatek od wagi samochodu (sic!). Dodatkowo w latach 1930 - 1935 w Polsce nastąpił zastój w szkoleniu lotników z powodu decyzji Marszałka Piłsudskiego, który traktował lotnictwo jako broń pomocniczą czy zwiadowczą dla armii lądowej, nie jako broń ofensywną. W Państwowych Zakładach Inżynieryjnych (PZInż), które produkowały sprzęt dla naszej armii występowała potężna korupcja a inżynierowie między sobą toczyli personalne spory o to czyj projekt będzie lepszy. Dodatkowo brakowało w Polsce wykształconych robotników w przemyśle zbrojeniowym, którzy daliby radę samodzielnie obsługiwać np. tokarkę. Przewaga Niemiecka w rozwoju wojsk pancernych, zmotoryzowanych i lotniczych była totalna. Oni wyprzedzali wszystkie potęgi tamtych czasów. Głupotą Sanacji było również to, że zakup zagranicznego sprzętu wojskowego miał się odbywać przy udziale twardej waluty lub złota, praktycznie nie korzystając z pożyczek wojskowych. W latach 30. miliony obywateli naszego kraju zbierało pieniądze dla naszej armii na jej wyposażenie, w postaci zbiórek pieniędzy, wykupu bonów wojskowych, czy zrzutkach w miejscach pracy czy nauki, nawet dzieci przekazywały swoje kieszonkowe dla wojska. Co dzisiaj wydaje się być nie do wyobrażenia. Totalnie leżała u nas komunikacja na szczeblu operacyjnym, co z tego, że nasze sztaby miały kompanie łączności korzystające z radiostacji jak część oficerów, nie umiała lub nie chciała się nauczyć ich obsługi, a z uwagi na awarię sprzętu zamiast korzystać z nowych radiostacji wolano korzystać z kurierów i łączników jak by to były lata 70. XIX wieku. Dodatkowym źródłem komunikacji miały być telefony i telegramy, z tym, że linie telefoniczne łatwo jest zniszczyć, w roli kurierów i łączników miały występować również psy, które szkolono w naszym wojsku przez cały okres międzywojenny. Gdyby nasza armia miała o wiele więcej radiostacji i oficerów, którzy daliby radę je obsługiwać, kampania obronna z 1939 r. mogła potrwać dłużej, bo nasze oddziały działałaby w skoordynowany sposób a nie tak chaotycznie jak to miało miejsce w rzeczywistości.
Nawet , gdyby było lepiej nic by to nie dało bo Polska przegrała w swych politycznych narodzinach po I woj. św. Kolejna wojna to manewrowanie wykorzystując jednostki zmotoryzowane dla których potrzeba dużych obszarów i liczebności . Komedia w plebiscytach , gdzie Niemcy jako strona przegrana musiała nam oddać Śląsk , Prusy Wschodnie , Gdańsk oraz o 100 km szerszy dostęp do morza . Na wschodzie jeszcze większa komedia zwieńczona pokojem ryskim w wyniku którego zamiast sięgnąć za Dniepr cofnęliśmy się pozostawiając milion Polaków w ZSRR . Ogółe mogliśmy być większym państwem terytorialnym i ludnościowym co we wrześniu Wermahtowi trudniej by było nas ograć taktycznie a tak granice trudne do obrony z biedą społeczeństwa międzywojennego . Napewno do 12 września trwały by walki graniczne co zmusiło by sojuszników do działania a wtedy nóż wschodni w plecy by nie nastąpił . No ale gdybanie w historii to utopia jedynie co pozostaje to pamiętać tą lekcję z 1939 r. i tak dziś DZSW i WOT to powtórka z rozrywki . Nadal mamy francuskie gacie na głowie , Beryle zmodernizowane po Rosjanach toporne jak siekiera , buty w których nie idzie biegać śni długo madzerowac w wilgoci a o złomie typu Honker i planach sztabowych opartych o Wisłę to już nie wspominam !!!
W poprzednim materiale wspominaliście o dużych ilościach sprzętu, który pozostał w składnicach i nie został wykorzystany. To trochę kłóci się z narracją tego odcinka. Jest możliwym przedstawienie w jakiś sposób, ile jednostek można by było doposażyć w przypadku maksymalnego wykorzystania dostępnych zasobów?
To że w magazynach walały się karabiny nie oznacza że masz artylerię, karabiny maszynowe, czołgi, samoloty, lokomotywy, wagony, granaty, torpedy (mieliśmy w sumie niecałe sto torped), moździerze, bomby, amunicję et cetera.
Bo ten sprzęt nie był nadmiarowy "na zapas". On był przeznaczony dla konkretnych jednostek regularnego wojska, które musiały sobie radzić bez niego bo nie został rozdystrybuowany na czas.
Jak masz do wyboru słabo wyposażony batalion albo dwa takie bataliony to co wybierzesz ? Karabinów czterotaktowych nie brakowało. Brakowało broni zespołowej, której oddziały ON nie dostawały. Więc stworzono (bardzo) lekką piechotę.
Powstanie w Warszawie nigdy nie bylo w planak AK. A mimo braku broni i tak je zarządzono. Poprostu kazano ludziom atskowac karabiny maszynowe z "siekierami". Czego nie rozumiesz?
Przecież prawie pokonaliśmy Niemców we wrześniu 1939. Długo i dobrze się broniliśmy ale Niemcy mieli więcej szczęścia ale zostali osłabieni po kampanii z Polską więc z następnym atakiem czekali kilka miesięcy. Polacy byli odważni i dobrze wyszkoleni, mieli olbrzymi potencjał militarny wiedział to Napoleon wiedział to Churchill
To że brakowało wielu rzeczy w 1939 to rzecz. Pokażcie film o powstaniu paryskim zbliża się okrągła rocznica tego wydarzenia. Zobaczmy jak Paryż uniknął losu Paryża Północy!
@@pawmal1988 Właśnie Hitler po wybuchu powstania w Paryżu w sierpniu 1944, nakazał spalić Paryż. Pytanie pozostaje dlaczego stolica Francji uniknęła losu Warszawy!
W pierwszym momencie patrząc na tytuł wziąłem go dosłownie. Może to byłby temat na kolejny podcast - o logistyce i zapleczu kampanii wrześniowej. Nie czy był głód wojska tylko czy wojsko było głodne.
Warto zaznaczyć, że Niemcy wiosną 1939r. kalkulowali nasze możliwości mobilizacyjne o wiele wyżej niż te niespełna 40 dywizji. Uważali że z samej Obrony Narodowej wystawimy w pierwszym rzucie mobilizacyjnym 15 dywizji rezerwowych. Uznali że każda z namierzonych przez niemiecki wywiad brygad rozwinie nie na wojnę do poziomu dywizji
Obrona Narodowa była fajną opcję jako uzupełnienie do Wojska Polskiego, ale były problemy z mobilizacją regularnej armii. Lepiej było uzupełnić regularne dywizje
Na bazie kilku brygad stworzono dywizje rezerwowe. Większość baonów ON działała w wojnie obronnej w ramach dywizji piechoty, jako ich wzmocnienie. W trakcie walk i w miarę rozpadu tychże traktowano te bataliony jako bataliony marszowe, stopniowo rozwiązując je i wcielając żołnierzy do regularnych pułków. Jako całość we wrześniu działała chyba tylko Poznańska BON, ale ona miała specyficzne zadanie osłony odwrotu Armii "Poznań", więc m/w zgodnie z przeznaczeniem
@@PomorskiWilk Ale problemem było opóźnienie mobilizacji. Baony ON miały tę przewagę, że formowały się błyskawicznie. Ci żołnierze zgłaszali się do swoich kompanii często w tej samej miejscowości, wszystko było gotowe i już na miejscu. Nie da się w ten sposób mobilizować regularnej armii - do niektórych jednostek musisz dowieźć rezerwistów (w tym oficerów i podoficerów rezerwy) z drugiego końca kraju, część pododdziałów nie istnieje na stopie pokojowej więc musisz je sformować od podstaw a potem jeszcze zgrać, szpej i broń musi dojechać z magazynów, a jeszcze takie rzeczy jak konie, furmanki, samochody, motocykle czy nawet rowery były mobilizowane od lokalnej ludności i trzeba było to przejrzeć, bo połowa nie nadawała się do użytku. A jeszcze są opóźnienia, zatory, jakiś tansport pojedzie 200 kilometrów w inną stronę... bez ON wrzesień wyglądałby dużo gorzej
To trzeba było przeprowadzić mobilizację wcześniej, no ale niestety nasi sojusznicy nie chcieli "prowokować Hitlera". Jak znajomo to brzmi w dzisiejszych czasach, jeśli chodzi o wsparcie dla Ukrainy...
Mój tata służył w BON ludzie którzy tworzyli i dowodzili tymi oddziałami powinni po wojnie odpowiadać za swoje działania przed sądem😢. Kary mogłyby być symboliczne. Historia uczy czy nie uczy😊oto jest pytanie😊
Nabój 8mm Lebel 1886 był pierwszym masowo produkowanym nabojem napełnianym prochem bezdymnym. Nawet gdyby zdecydowali się zmniejszyć nabój do 7,92mm to z racji butelkowatego kształtu łuski tak czy tak były on niekompatybilny z Mauserem. Mania własnego kalibru została Francuzom na dobre. Po WWI zdecydowali się na zmianę podstawowego kalibru broni, ale nie użyli ani 7,92mm ani rusko-amerykańskiego 7,62mm. Nowe naboje były bardzo dobre ale w całkowicie nietypowym kalibrze 7,54mm.
@@JanKowalski-vj9py To nie był nabój 7,54 mm, lecz nabój 7,5x54 mm. Nietypowy rzekomo kaliber nie był w tamtych czasach nietypowy, bo nie było bloków wojskowych typu NATO czy Układ Warszawski że standaryzacją amunicji. Każdy używał takiej amunicji, jakiej chciał.
Dziś 155 mm jest standardem w NATO. Amerykanie w czasie 1 wojny światowej zauważyli że łatwiej przez Atlantyk dostarczyć ludzi jak artylerię i amunicją do nich. Wykorzystano sprzęt Francuski bo jego fabryki były za rogiem. Gdyby Amerykanie mieli by mało fabryk broni to kto wie czy 8 mam nie był by podstawowymi kalibrem w początkach NATO.
''Głód Wojska'', spodziewałem się raczej o fatalnej aprowizacji i złym zaopatrzeniu żołnierza we wrześniu 1939 i porównaniu tego z sytuacją w analogicznym Heer :D.
Wielkie dzięki za waszą działalność ale daj Pan spokój z tym spracowaniem . Po polsku mówi się że coś zadziałało lub działa a nie że spracowało lub spracuje
Czy moglibyście nagrać podcast o armii Andersa w ZSRR ? W tym jak Anders znalazł się w ZSRR. Jak do tego dochodziło, że część oficerów została zabita w Katyniu a co do innych jak Anders mieli na tyle zaufania by powierzyć mu formowanie nowej armii. Podobno były przez nich jakieś ankiety tworzone i podobno Anders miał słabość do kobiet i alkoholu i na tej podstawie wytypowali go jako łatwego do sterowania. No i jak to się stało ,że udało mu się defacto uciec z ZSRR razem ze sporą grupą ludzi.
Słowenia pokazała czym jest "obrona terytorialna"- coś pięknego. zamiast tych śmiesznych i żałosnych remiz w każdej wsi. powinny być składy pełne broni- PKP Pieczeniegów i Wintoriezów. Polska jest za bogata na kałachy i emki. oczywiście snajpeki to tylko AWP i Barretty
@@stalkermalina9494 Wszystko robimy źle. Każdy jest od nas lepszy. Polskie,buraczane kompleksy. Wstyd przyznawać się do polskości, bo to obciach. Lepiej udawać etranżera
@@casimirus2397A i tak prawie 30 lat wojsko leżało odłogiem a nawet teraz nikt na poważnie nie chce się wziąć za to zaczynając od pogodzenia się z podstawową prawda potrzebujemy przywrócić powszechnego poboru do wojska tak jak zrobiły to kraje Nordyckie i Bałtyckie bo co z tego że mamy kasę jak na ten moment my mamy 60 tys wojsk lądowych bez przeszkolonych rezerw praktycznie a Rosjanie mają 600 tys ponad i ciągle powiększają do celów chcą mieć 1.5 miliona, ja sobie nie wyobrażam jak 60 tys wojsk lądowych ma bronić kraju przed ponad 10-20 krotnie większym wojskiem Rosyjskim .
@@casimirus2397 wojna to nie pieniądze, wojna to system. czekaj, toć USA ma pieniądze a z Wietnamu i Afganistanu spierdalali szybciej jak stonka wpier kartofle. ps. mamy tyle pieniędzy ile nadążają drukować drukarki a że bez żadnego pokrycia daje dużo do "myślenia". do biedronki i lidla bez 500zł nie ma co wchodzić
Jedynie co udało się kierownictwu państwa i Rydzowi Smiglemu w 39' to sprawnie przeprowadzić ewakuację w Zaleszczykach. Polityka zagraniczna porażka, wewnętrzna porażka, dowodzenie w kampanii porażka. Cały złożony system porażek....😬
Do bani im nawet ta ewakuacja z Warszawy poszła. Gubili się drodze, sztab nocował w dużych odległościach od reszty po jakichś urzędach i stodołach, byli w trakcie tych przerzutów do Brześcia i na południe jeszcze przygotowani do działania w koszmarnej improwizacji niż idzie to sobie wyobrażać.
@@grzegorzmazurowski7593 Nie uważam się za mądrego. Na szczęście też nie jestem przemądrzały ani nie mam natury ćwierć- inteligentnego szeryfa. Zaleszczyki przyjęły się jako symbol tej degrengolady. Podobnie jak potocznie nazywa się wymioty, nalotami na Rygę.
@@Danizger1983p Jeśli się nie uważa Pan za mądrego, to po co w takim razie w ogóle takie oceny wystawiać? Symbolem wartości "oceny tej degrengolady" jest także to, że ta "ocena" myli nawet podstawowe fakty (jak to, że Rydz wyjechał przez Kuty, a nie przez Zaleszczyki).
Polityka zagraniczna nie była porażką. Jak jest się otoczonym przed dwa totalitarne państwa, które chcą nas zniszczyć to nie da się tu działać cudów. W kwestii polityki wewnętrznej na różnych płaszczyznach wyglądało to różnie, ale podsumowując wszystko to wypada ostatecznie na plus. Bo ostateczny efekt był niezależny od nich, a liczy się to ile zrobili aby nasze państwo wzmocnić. A zrobili wiele.
Jak uwzględnisz oddziały tyłowe i służby to tak 40 dywizji to milonowa armia. W XX wieku nie walczono już tak że wszyscy dostają bagnety i biegniemy na wroga
@@slawomirjozwik9293 Dywizja. 3 pułki nawet z kompaniami wsparcia to maksymalnie 11000. Plusk kucharki pielęgniarki i służące to może 12000. Czy liczysz też chłopów na polu i robotników w fabryce pracujących na tą dywizję. Ale nawet wtedy nie dobijesz do 20000-25000.
@@marcelmarceli8238 Nie liczę żadnych robotników i rolników, zarówno armia jak i na szczeblu naczelnego wodza, były jednostki pomocnicze, artyleria, tabory, żandarmeria, służba uzbrojenia, uzupełnień, służba zdrowia, łączność, służba weterynaryjna, remontowa. Armia to nie sama walcząca dywizja piechoty czy brygada kawalerii, żeby mogła walczyć potrzebne są jednostki służb do jej obsługi.
@@marcelmarceli8238 W dobrej armii minimum 2-3 ludzi pracuje na tego 1 przedstawiciela Biednej Pie.....nej Piechoty by nie miał aż tak źle na froncie, patrz armia amerykańska w 1944.
Polski rząd to głupi i po szkodzie, w 39 rozjechali nas Niemcy bo mieliśmy dużą armię bez sprzętu więc teraz co robimy? Liczną armię bez sprzętu bo nawet ten co mieliśmy pojechał na Ukrainę i już go nie zobaczymy. I do tego wojska obrony terytorialnej co generalnie uważam za spoko koncepcję ale jednak chyba najpierw powinno być silne wojsko zawodowe a do tego organizacje wspierające
@@jasam1059 wystarczyło nie rozstawiać wojska na całej długości granic, w 39 nie była to tajemna wiedza. Po aneksji Czechosłowacji doszło nam setki kilometrów granicy z Niemcami, mino to wojsko rozstawiono na granicach żeby się przypodobać aliantom którzy "spieszyli" nam na pomoc
rozumiem ironię, ale jak piszesz takie rzeczy zawsze się znajdą ludzie którzy w to uwierzą i będą przekazywać dalej. Internet jest niestety pełen nie najostrzejszych ołówków w piórniku ;)
Oczywiście że broń była w magazynach bo musiała być jako uzupełnienie walczących oddziałów, żaden normalny kraj nie planuje wojny w ten sposób że dajemy wszystko co mamy żołnierzom, a potem zwycięstwo albo śmierć w pierwszej bitwie, wtedy kampanie zakończylibyśmy już po bitwie granicznej 3 września.
Tak samo jak broń z magazynów francuskich, norweskich, holenderskich i ta zebrana z pól bitewnych i odebrana polskim jeńcom. Więc według Ciebie lepsze byłoby szybkie samobójstwo na granicy. Przecież te magazyny były zbawienne dla uzupełnień ślą wycofujących się oddziałów jak tylko znalazły się w ich pobliżu, poza tym umożliwiły tworzenie nowych oddziałów w głębi kraju na miejsce tych rozbitych nad granicą.
Aj, dzisiaj Ukraińcy (notabene w pewnym stopniu pobratymcy) są prima sort mięskiem. Ale hej, może i my niedługo do nich dołączymy, bo w sumie życie jest jedno, a i tak się kończy tragedią? ;-)
Fajnie dopowiada właśnie, jest ekspert i prowadzący, jak w każdym porządnym podcaście. + Gość czasem zadaje laickie, ale bardzo inteligentne pytania dzięki czemu pomaga słuchaczom o niższym poziomie wiedzy.
Jak to mozliwe ze wtedy moglizmy wystawic ponad milion zolnierzy do walki gdzie Polaków liczebnie bylo mniej niz dzisiaj a teraz kombinujemy jak kon pod gore by stwozyc 300 tysieczna armie a mamy wiecej obywateli?
Bo politycy myślą o słupkach poparcia a nie obronie kraju, kraje Nordyckie i Bałtyckie już wprowadziły/przywróciły powszechną mobilizacja do wojska przy ponad partyjnej zgodzie klasy politycznej, a w Polsce rząd tego nie robi bo wie że opozycja zaraz to wykorzysta do robienia sobie poparcia na tak mało popularnej decyzji społecznej a że wszystkie partie polityczne w Polsce myślą tylko o tym by być u władzy to efekt tego taki że mamy 60 tys armi lądowej kontra ponad 600 tys rosyjskiej, a Rosjanie ciągle powiększają i docelowo chcą mieć 1,5 miliona więc trzeba się modlić o brak wojny bo ewentualna wojna przy takich dysproporcjelach w ilość wojska skończy się bardzo szybko bardzo tragicznie .
Bo nawet ta niespełna 300 tysięczna armia musi się w dzisiejszych czasach składać z solidnie wyszkolonych żołnierzy , którzy będą w stanie efektywnie obsłużyć różne rodzaje broni i specjalistyczny sprzęt. Wiesz, ile trwa wyszkolenie fachowego łącznościowca, artylerzysty, dowódcy czołgu, pilota myśliwca albo żołnierza obsługującego radar? Ile to kosztuje, ile trzeba zainwestować w samego żołnierza, sprzęt, ćwiczenia? Oczywiście, że zawsze można powołać milion rezerwistów, dać im kałacha do łapy i kazać maszerować na wroga. Ale jaka będzie wartość bojowa takiego "mięsa armatniego" w dobie rakiet, dronów i zwiadu satelitarnego? W 1939 nasza rzekoma siła też opierała się głównie na dywizjach piechoty - często kiepsko wyszkolonych, powolnych i słabo zaopatrzonych. Jaki był efekt - wiemy wszyscy. Tak więc nie w samej liczbie siła. BTW Najliczniejsze armie mogą dziś wystawić państwa afrykańskie, które mają najwyższy odsetek mężczyzn w wieku poborowym. Chcemy iść tą drogą?
@@TheBaraneck Jakoś na wojnie w Ukrainie walczą masy po obu stronach jak za czasów 2WS , ten mit że teraz to tylko małe armie zawodowe będą walczyć upadł i to z impetem dla tego inne kraje graniczące z Rosją wznowiły albo wprowadziły powszechną służbę wojskową .
@@MikoajTarasewicz Spójrz na mapę i porównaj sobie rozmiar Ukrainy i Rosji z rozmiarami Polski. Poza tym czym innym jest wojna "pełzająca", która ciągnie się latami, ale ograniczona jest do konkretnych obszarów (jak na Ukrainie czy w Syrii), a czym innym gwałtowny konflikt obejmujący cały kraj, który ma doprowadzić do szybkiego rozstrzygnięcia. O tym, jak dziś wypada armia z poboru w starciu z armią uzawodowioną można się było przekonać choćby w czasie Pustynnej Burzy.
@@TheBaraneck Pustynia Burza to kiepski przykład bo nie walczyły tam dwie równorzędne siły , a to że Polska terytorialnie jest mniejsza to tym gorzej dla Polski mniej głębi strategicznej by się cofać , nie wiem skąd założenie że ewentualna wojna Polski z Rosją nie będzie wojną pełno skalową o długotrwałym charakterze gdzie wszystko na to wskazuje no chyba że założymy że Polskie wojsko przegra tak samo szybko jak w 39.r, a pomoc NATO nawet jak nadejdzie co nie jest pewne to po pierwsze na pewno nie od razu po drugie głównie to będzie marynarka wojenną i lotnictwo oraz rozpoznanie kosmiczne a nie wojska lądowe w każdym razie nie w znaczącej ilość te będzie musiał wystawić Polska tym czasem mamy 60 tys wojsk lądowych to nawet nie Pozwoli obstawić całej granicy z Rosją i Białorusią .
Kosy miała nie ON a Czerwoni Kosynierzy oddział ochotników zorganizowany w Gdyni już w czasie wojny przez PPS z gdyńskich robotników. Uzbroili się więc w to co mieli trochę broni myśliwskiej i koru oraz noże na kijach używane jak bagnety. Była to oddolna inicjatywa tak zgłaszanie się ochotników samobójców do obsługi torped w akcji zorganizowanej przez pewną gazetę podczas gdy marynarka wojenna nie posiadała nawet takiej broni.
