Początki państwa polskiego: Ustrój rodowo-plemienny na ziemiach polskich 

Od niemal czterech lat prowadzę dwa podcasty i dało mi to wiele przemyśleń, primo - najbardziej roszczeniowi są ci, którzy dostają coś za darmo. Że monotonnie - rozumiem, że są jakieś wątpliwości merytoryczne - spoko, można zwrócić uwagę. Ale pretensje niektórych wyglądają tak jakby byli tutaj co najmniej udziałowcami w spółce notowanej na giełdzie a ten darmowy kanał przynosił im straty. Michał.

Dziękuję za ciepłe słowo i zrozumienie!

Wreszcie jakieś rozsądne podsumowanie tego co dzieje się w komentarzach pod tym filmem.

@@mrocznewieki Nie ma sprawy! Żeby też doprecyzować, moim zdaniem poziom Twojego podcastu jest bardzo dobry, mówisz składnie, wyraźnie, logicznie, przystepnym językiem i jeszcze z całą mocą intonacji orzesz... to znaczy metodą żarową wypalasz turbolechickie bajania. Jest wysoko :) Pozdrawiam

@@mrocznewieki Ależ pogarda dla odbiorców z tego bije dla osób, które po prostu słuchają ZA DARMO (celowo dużymi literami piszę). Tak postrzegacie swoich słuchaczy? Jako cwaniaczków, co to darmochę dostają i jeszcze by chcieli, żeby była dobrze zrobiona? Zmarnowaliście doskonałą okazję, by pomilczeć. Smutne to.

Dziękuję za tak wyczerpujący komentarz. Oczywiście bierzemy pod uwagę opinie słuchaczy, równie istotne są wskaźniki popularności konkretnych odcinków na podstawie których dochodzimy do wniosków czy konkretny temat / formę warto dalej ciągnąć. Mikołaj na kanale udziela się od lat i garść nieprzychylnych komentarzy pod jego pierwszymi tego typu filmami tego w żaden sposób nie zmieni. Twórcy kanału powinni zwracać uwagę na opinie, ale nie mogą być zakładnikami garstki słuchaczy stawiających jakieś warunki. Dwa lata temu nagrałem serię ośmiu odcinków dla Empiku i zostałem przez słuchaczy za pierwsze z nich delikatnie mówiąc zjechany z góry na dół jako lektor po czym z własnej inicjatywy nagrałem jeden ponownie a inne nagrałem energiczniej. Mikołaj też się wyrobi. Pozdrawiam, Michał.

@@mrocznewieki Tak, jak najbardziej trzeba brać pod uwagę opinię słuchaczy, mi po prostu nie spodobała się forma niektórych komentarzy oglądających wobec Was, zbyt roszczeniowo, zbyt negatywnie, bez empatii. Jak wspomniałam - Mikołaj świetnie wypadał przed kamerą więc pewnie kwestia przyzwyczajenia do formatu :) Trzymam za Was kciuki

Pozdrawiamy z zaśnieżonego Rzeszowa!

@@mrocznewieki Dziękuję bardzo :) Dobrze że u was jeszcze zima istnieje. Studiowałem niedaleko od Rzeszowa, ale narazie, niestety go jeszcze nie odwiedziłem.

Polecam, wiele się zmieniło przez ostatnie kilka lat.

@@mrocznewieki Dziękuję. Mam nadzieje, że to będzie szybko. Ile widzę z zdjęć, miasto jest bardzo pięknie, o wiele piękniesze niż myślałem tak, że y żyć tam pewnie super :)

Cześć! Ten temat już kilkukrotnie się pojawiał, więc jak to nie problem, posłużę się niektórymi fragmentami kilku moich wcześniejszych wypowiedzi. Pewnie wieczorem nawet napiszę komentarz zbiorczo dotyczący tego tematu, bo wiele osób - moim zdaniem niesłusznie - ma zastrzeżenia do bibliografii ze względu na czasy w których powstała, lub sam ich wiek. Historia państwa i prawa - a to w jej zakres wchodzi tematyka mojego materiału - nie jest szczególnie dynamiczną dziedziną wiedzy i wbrew założeniom wielu osób, informacje spisane w słusznie minionych czasach PRL-u nadal się nie zdezaktualizowały. Podobnie z resztą jak w przypadku prawa rzymskiego, gdzie od lat podręczniki się jedynie wznawia wprowadzając marginalne zmiany, albo aktualizując przypisy. Jest to dość specyficzna dziedzina nauki, będąca czymś z pogranicza historii i jurysprudencji. Rozmawiając o prawie, albo ustroju na przestrzeni wieków musimy traktować to jako swoisty system, którego ewolucja oparta jest na pewnych założeniach granicznych. Pojedyncze znaleziska, albo najnowsze badania nie są w stanie wpłynąć na ogół tego systemu, lecz mogą stanowić punkt odniesienia do przesuwania ram czasowych funkcjonowania danego ustroju. Nawet w czasie studiów, od których wcale tak wiele czasu nie minęło, na zajęciach z historii prawa polskiego zarówno ćwiczeniowcy, jak i wykładowca (prof. L. Pawlikowicz) proponowali korzystanie ze "starej", czterotomowej wersji Bardacha, z uwzględnieniem, że historię najnowszą można wywalić do kosza, bo była pisana pod cenzurę. Natomiast nawet najnowsze wydania "Historii państwa i prawa Polski", w zakresie w jakim się na nich opierałem, pozostaję bez zmian w zakresie merytorycznym. Jest to związane z tym, że ewolucja ustrojowa nie opiera się wyłącznie na znaleziskach archeologicznych, czy dowodach genetycznych, lingwistycznych, lecz w znacznej mierze na pisanych źródłach historycznych. Te zapiski interpretuje się przez pryzmat odkryć archeologicznych tworząc pewne zasady funkcjonowania danych grup społecznych. Wiadomo, że im odleglejsze czasy, tym zapiski są uboższe, a większą rolę odgrywają analogie i oparte na pewnych wzorcach kulturowych hipotezy, ale w gruncie rzeczy to źródła pisane stanowią podstawę wiedzy o historii ustroju i prawa. Takimi źródłami pisanymi będą zatem wszelkie zapisy prawa (np. Stella Hammurabiego, czy późniejsze zapisy prawa XII tablic), ale też kroniki i dzieła historyków, którzy opisywali czasy sobie współczesne lub rozgrywające się w czasach niewiele starszych, niż dzieła autorów, którzy je spisali. Obecnie większość autorów - choćby w ramach czasopism prawno-historycznych - tworzy w oparciu o interpretacje dokonane przed laty, starając się wywieść coś nowego z dawnych prawideł, albo dokonując swoistej komparatystyki tego jak coś funkcjonowało w dwóch różnych miejscach w danym okresie historii. Dawno jednak nie natknąłem się na żadne źródło, które wprowadzałoby coś zupełnie nowego. I tu warto przejść do pytania: dlaczego? Ponieważ ustrój danego państwa oraz prawo (spisane oraz zwyczajowe) było dość powszechnie znane, ponieważ obowiązywało ludzi żyjących w danych czasach. Dla przykładu znajomość prawa XII tablic była jedną z cnót obywatelskich, i choć same tablice uległy zniszczeniu na przestrzeni wieków, to brzmienie przepisów znajdujących się na nich pozostało w świadomości ludzi, przez co zostało ono dokładnie odtworzone. Co więcej - obecnie znamy dosyć dobrze prawo XII tablic oraz jego interpretację, której dokonywali ludzie funkcjonujący w systemie tego prawa. Mogę jeszcze dodać, że niestety aspekt rolnictwa, o którym również sporo się rozpisałem w ramach tego odcinka, czasy swojej świetności ma za sobą. Temat ten trendował w PRL-u z wiadomych przyczyn, natomiast wszystkie znane mi współczesne publikacje opierają się na wcześniejszym dorobku naukowym, albo w inny sposób powielają te informacje. Mam nadzieję, że to wyjaśnienie rozwiewa Pańskie wątpliwości! Oczywiście, jakby miał Pan jeszcze jakieś pytania, to zachęcam do ich zadawania. Pozdrawiam!

@@mrocznewieki Zdecydowanie źle się wyraziłem, gdyż moją intencją nie było zgłoszenie żadnych zastrzeżeń do bibliografii. Po prostu ostatnio trafiłem na całkiem żywą dyskusję o teorii autochtonicznego pochodzenia Słowian i byłem tylko ciekawy czy w obszarze tematu ustroju na ziemiach polskich też się toczy żywa dyskusja, ale odpowiedź na to pytanie już padła w powyższym komentarzu za który bardzo serdecznie dziękuję.

Również pozdrawiam!

Ten odcinek był nakręcany w ten sam dzień, co moja poprzednia audycja "Etnogeneza Słowian". Stres jest normalny, jak zaczyna się coś nowego.

Takie rzeczy to u geopolitycznych augurow ;-) Nie wiem czy ktoś to bada i czy jest właściwie co. Wydaje sie z grubsza, że im więcej razy można w roku zbierać plon, tym łatwiej o wejście na drogę rozwoju.

@@fandzejka9540 chodziło mi raczej o to że u nas budowano z drewna bo nasi przodkowie nie byli zbyt kumaci i nie potrafili z kamienia. Nie biorąc pod uwagę że u nas drewna było pod dostatkiem a kamienia nie. Itd itp 😀

Powszechność surowca w oczywisty sposób wpływa na jego częstsze wykorzystanie. Zwłaszcza, że do obróbki kamienia konieczne są różne narzędzia, których opracowanie także jest uwarunkowane przyswojeniem, bądź opracowaniem pewnej technologii. Nie wiązałbym natomiast tego z ich inteligencją. Koło też wydaje się nam czymś niezwykle prostym, a ktoś kiedyś musiał je wynaleźć. Niektórzy do dziś nie wierzą, że ludzie wybudowali piramidy i przypisują to starożytnym kosmitom. Opracowanie i upowszechnienie danej technologii wymaga czasu, wiedzy i narzędzi. Pozdrawiam!

Trochę się tego obawiałem, bo ich przywoływanie to czasem proszenie się o kłopoty. Całe szczęście moje "nudzenie" odwróciło uwagę większości trolli od warstwy merytorycznej.

​@@mrocznewieki nie nie odwróciło. Mam alergię na socjalistyczne brednie. Socjalizm w każdej odmianie to ZAWSZE: 1. Powszechne duraczenie 2. Grabież 3. Ludobujstwo

To dobrze się Panu kojarzy, bo funkcjonowanie wspólnot pierwotnych nie było wolne od takich "zagrywek". Z okresu prehistorii przecież znane są pochówki świadczące o tym, że dany osobnik poniósł śmierć od broni wykonanej ludzką ręką. Natomiast samo negowanie tego, że Marks i Engels wykorzystywali ustrój wspólnoty pierwotnej do idealizowania swoich pomysłów, to już inna sprawa. Ponieważ faktem jest, że to robili. Proszę jednak nie łączyć komunizmu propagowanego przez wyżej wymienionych filozofów, z socjalizmem, bo choć są to ideologie pokrewne, to jednak nieidentyczne. Natomiast dla Pańskiego spokoju powiem, że zgadzam się z moim wykładowcą z prawa handlowego, prof. Janem Olszewskim, który zawsze powtarzał, że: "komunizm jest sprzeczny z naturą człowieka". Zwłaszcza, że ta sprzeczność doprowadziła z czasem do rozwarstwienia majątkowego w społecznościach pierwotnych i ostatecznie doprowadziła do przemian ustrojowych.

To są postaci legendarne, które zawdzięczamy Wincentemu Kadłubkowi, którego fascynacja literaturą antyczną przebija w całym jego dziele. Nie utożsamiałbym tego z rzetelną wiedzą historyczną. Tak samo jak nie należy dawać wiary legendom arturiańskim.

Imię chrześcijańskie a narracja pogańska, umniejszająca roli chrześcijaństwa w zwalczaniu niewolnictwa.

Spokojnie, na pewno w przyszłych materiałach nie umniejszę roli chrześcijan w mordowaniu innowierców. Zwłaszcza, że szykuje się parę materiałów o krucjatach.

@@mrocznewieki pycha często kroczy przed upadkiem szanowny panie. Masz na myśli tych złych katoli ktòrzy obronili Europę przed zniewoleniem muzułmańskim? Czy może wytkniesz Janowi III Sobieskiemu braki w tolerancji pod Wiedniem?

Widzę, że mentalność Kalego mocno przebija przez Pańską wypowiedź. Bo jeżeli oni ukraść krowę Kalemu, to źle, ale jeżeli Kali ukraść im krowę to dobrze, bo Kali sprytny... Otóż to tak nie działa. Mam zatem na myśli tych okrutnych chrześcijan, którzy w 1099 r. wymordowali mieszkańców Jerozolimy, którzy mieczem i toporem zmuszali innowierców do przyjęcia nowej wiary w Prusach, którzy palili na stosie heretyków za to, że śmieli nie zgadzać się z dogmatami Kościoła i wreszcie tych, którzy przelali tyle niewinnej krwi w imię Chrystusa, że ich znikomy wpływ na zanik niewolnictwa w Europie można śmiało potraktować jako przypadek przy pracy. Ciekaw jestem jak Pan jest w stanie usprawiedliwić tyle zła dokonanego pod egidą krzyża?

@@mrocznewieki Niczego i nikogo nie usprawiedliwiam, jeżeli ktoś zawinił to odpowie przed Bogiem i historią. Zmuszanie innowierców do przyjęcia wiary nie było wymysłem kościoła tylko władzy świeckiej, stąd np bula papieska "Sublimis Deus" w której kościół poucza władze swięcką że każdy człowiek jest wolny i nie można chrystianizować mieczem. Co do Jerozolimy to zajmowali ją okupanci którzy prześladowali Chrześcijan. Zgodnie więc z zasadami panującymi w epoce mogli oddać Jerozolimę katolikom gdy sie po nią upomnieli, wtedy krzywda by im się nie stała. Jeżeli katolików oskarża pan o odbicie Jerozolimy to rozumiem że w pana rozumieniu Polacy nie mieli prawa wyganiać Niemców z Warszawy w 1944 roku.

Nie, wspólnota pierwotna i wspólnota rodowo-plemienna to dwa odmienne ustroje organizacji społecznej. Wspólnoty pierwotne często określa się mianem wspólnot zbieracko-łowieckich. Wspólnotę pierwotną opisuję w pierwszych minutach filmu, natomiast ustrój rodowo-plemienny zaczynam omawiać około 11 minuty materiału. Rozwój rolnictwa pchnął do przodu rozwój społeczeństwa, które zaczęło dostosowywać się do zmieniających się warunków ekonomicznych. Jeżeli ma Pan wątpliwości co do treści audycji, to proszę śmiało pytać. Z przyjemnością udzielę Panu odpowiedzi - oczywiście w miarę mojej wiedzy i możliwości. Pozdrawiam!

Cześć! Tak, jak najbardziej. Znaczna część wiedzy w nich zawartej nie zdezaktualizowała się pomimo upływu lat. Jest to związane ze specyfiką i metodologią badań nad historią prawa i ustroju. Pozwolę sobie skopiować część jednej z moich wcześniejszych odpowiedzi na podobne pytanie: "Historia państwa i prawa - a to w jej zakres wchodzi tematyka mojego materiału - nie jest szczególnie dynamiczną dziedziną wiedzy i wbrew założeniom wielu osób, informacje spisane w słusznie minionych czasach PRL-u nadal się nie zdezaktualizowały. Podobnie z resztą jak w przypadku prawa rzymskiego, gdzie od lat podręczniki się jedynie wznawia wprowadzając marginalne zmiany, albo aktualizując przypisy. Jest to dość specyficzna dziedzina nauki, będąca czymś z pogranicza historii i jurysprudencji. Rozmawiając o prawie, albo ustroju na przestrzeni wieków musimy traktować to jako swoisty system, którego ewolucja oparta jest na pewnych założeniach granicznych. Pojedyncze znaleziska, albo najnowsze badania nie są w stanie wpłynąć na ogół tego systemu, lecz mogą stanowić punkt odniesienia do przesuwania ram czasowych funkcjonowania danego ustroju. Nawet w czasie studiów, od których wcale tak wiele czasu nie minęło, na zajęciach z historii prawa polskiego zarówno ćwiczeniowcy, jak i wykładowca (prof. L. Pawlikowicz) proponowali korzystanie ze "starej", czterotomowej wersji Bardacha, z uwzględnieniem, że historię najnowszą można wywalić do kosza, bo była pisana pod cenzurę. Natomiast nawet najnowsze wydania "Historii państwa i prawa Polski", w zakresie w jakim się na nich opierałem, pozostaję bez zmian w zakresie merytorycznym. Jest to związane z tym, że ewolucja ustrojowa nie opiera się wyłącznie na znaleziskach archeologicznych, czy dowodach genetycznych, lingwistycznych, lecz w znacznej mierze na pisanych źródłach historycznych. Te zapiski interpretuje się przez pryzmat odkryć archeologicznych tworząc pewne zasady funkcjonowania danych grup społecznych. Wiadomo, że im odleglejsze czasy, tym zapiski są uboższe, a większą rolę odgrywają analogie i oparte na pewnych wzorcach kulturowych hipotezy, ale w gruncie rzeczy to źródła pisane stanowią podstawę wiedzy o historii ustroju i prawa. Takimi źródłami pisanymi będą zatem wszelkie zapisy prawa (np. Stella Hammurabiego, czy późniejsze zapisy prawa XII tablic), ale też kroniki i dzieła historyków, którzy opisywali czasy sobie współczesne lub rozgrywające się w czasach niewiele starszych, niż dzieła autorów, którzy je spisali. Obecnie większość autorów - choćby w ramach czasopism prawno-historycznych - tworzy w oparciu o interpretacje dokonane przed laty, starając się wywieść coś nowego z dawnych prawideł, albo dokonując swoistej komparatystyki tego jak coś funkcjonowało w dwóch różnych miejscach w danym okresie historii. Dawno jednak nie natknąłem się na żadne źródło, które wprowadzałoby coś zupełnie nowego. I tu warto przejść do pytania: dlaczego? Ponieważ ustrój danego państwa oraz prawo (spisane oraz zwyczajowe) było dość powszechnie znane, ponieważ obowiązywało ludzi żyjących w danych czasach. Dla przykładu znajomość prawa XII tablic była jedną z cnót obywatelskich, i choć same tablice uległy zniszczeniu na przestrzeni wieków, to brzmienie przepisów znajdujących się na nich pozostało w świadomości ludzi, przez co zostało ono dokładnie odtworzone. Co więcej - obecnie znamy dosyć dobrze prawo XII tablic oraz jego interpretację, której dokonywali ludzie funkcjonujący w systemie tego prawa. Mogę jeszcze dodać, że niestety aspekt rolnictwa, o którym również sporo się rozpisałem w ramach tego odcinka, czasy swojej świetności ma za sobą. Temat ten trendował w PRL-u z wiadomych przyczyn, natomiast wszystkie znane mi współczesne publikacje opierają się na wcześniejszym dorobku naukowym, albo w inny sposób powielają te informacje." Mam nadzieję, że rozwiałem Pańskie wątpliwości w tym zakresie. Oczywiście, jeżeli chciałby Pan, abym coś jeszcze uszczegółowił, to służę pomocą. Pozdrawiam!

@@mrocznewieki Dziękuję za wyczerpującą odpowiedź i wezmę się za lekturę w najbliższej przyszłości.

Darude - Sandstorm

Odcinek wrzucił pan Michał (ja), który nie dodał żadnych grafik ponieważ nie uważał aby były konieczne. Poza tym dostępność grafik w tym temacie (i w domenie publicznej) jest delikatnie mówiąc znikoma.

@@mrocznewieki Nie są konieczne, ale też uważam, że są miłym dodatkiem do każdego filmu

Postaramy się na przyszłość zadbać też o mapki. Dziękuję za cenną uwagę!

Cześć! Akurat w tym zakresie sprawa jest prosta - w tej tematyce brak jest nowych publikacji, które w jakikolwiek istotny dla tej tematyki sposób rozszerzałyby ten zakres wiedzy. Historia ustroju i prawa to nie jest dyscyplina dynamiczna. Wznowienia książek, które posłużyły jako źródło pojawiają się bez nanoszenia jakichkolwiek zmian w zakresie, z którego z nich korzystałem w celu napisania tego odcinka. Podobnie jest z wiedzą dotyczącą rozwoju rolnictwa - to był nośny temat w czasach poprzedniego ustroju, a że cenzura nie miała tam nic do roboty, to został on dość dogłębnie i dobrze opisany. Do tego stopnia, że obecnie powszechnie korzysta się z tych prac, ponieważ nic lepszego nie napisano, albo nowsze prace opierają się na starej literaturze - tak więc na jedno wychodzi. Dla przykładu książka profesora Tymienieckiego "Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich" została wydana w latach 30-tych XX w., a mimo tego jej dodruku dokonano u schyłku lat 90-tych w niezmienionej formie. Podobnie dzieła Bardacha, czy Sczanieckiego w nowszych wersjach różnią się głównie w zakresie historii najnowszej, podczas gdy informacje dotyczące dawniejszych okresów pozostają bez zmian. Z tego powodu często korzystamy ze starszych edycji, ponieważ merytorycznie nie odbiegają od nowych, a są dostępne za grosze w Internecie. W ramach analogii powiem, że pewne zdobycze nauki pozostają wartościowe, pomimo upływu czasu. Nie znam bowiem osoby, która na lekcjach matematyki burzy się o twierdzenie Pitagorasa, wskazując na to, że ma ono na karku tysiące lat.

@@mrocznewieki No właśnie. Ze względu na przestarzałą literaturę, pobrzmiewa mocno tzw.teoria "autochtoniczna" - dziś jeśli nie całkowicie odrzucona, to na pewno mocno sprzeczna. A w audycji kilka razy można odnieść wrażenie, że ludność autochtoniczna z jaką (prawdopodobnie) współistniały/graniczyły ludy germańskie na terenach obecnej Polski, to byli Słowianie. A nawet jeśli się wyrażać bardzo powściągliwie, to jest to teza co najmniej nie udowodniona. Gdyby posłuchać uważnie, to jeszcze znalazły by się takie komunistyczne starocie - łącznie z powoływaniem się wyłącznie na "filozofów"-bliźniaków Marksa i Engelsa!...

​​@@szmonkas.1583 Teraz znowu słychać, że allochtoniczna watpliwa, bo badania genetyczne (to samo co u etruskow). Ja się zgubiłem.

​​​@@szmonkas.1583kt się na nich nie powołuje w roli autorytetów naukowych. Zwraca się tylko uwagę na role wspólnot plemiennych w filozofi marksistowskiej. Pewnie przyczyną są czasy gdy publikacje były pisane, ale przecież tutaj Marks się nie mylił, więc po co to zacietrzewienie ? On po prostu podzielił historię ludzkości na epoki ekonomiczne: wspólnota pierwotna, niewolnictwo, feudalizm, kapitalizm który w przyszłości zostanie zastąpiony przez komunizm bądź socjalizm. Nawet dzisiaj niektórzy tzw. futurolodzy twierdzą, że to proces nieunikniony i prędzej czy później to się stanie chociażby z powodu ocieplenia klimatu :) W XIX wieku takie podejście do historii było czymś innowacyjnym.

​@@pawmal1988 Przynajmniej jeżeli chodzi o ten etap rozwoju spoleczno - gospodarczego czy formacje niewolnicza twierdzenia Marksa czy Engelsa trzymają się kupy. Ja nie wiem, czy są słuszne, ale przekonująco to tłumaczą.

Bezsprzecznie!

Dziękuję. Krytycy nie odebrali Mikołajowi zapału, po prostu nie ma teraz czasu na przygotowanie kolejnych treści.

@@mrocznewieki No to chwała Bogu 😇

Cześć! Wydzielenie się etnosu słowiańskiego było poruszane w jednym z wcześniejszych filmów na naszym kanale (z resztą także mojego autorstwa). Ten odcinek stanowi niejako drugą część z cyklu. Co do meritum, to zgadzam się z tym, że Germanie wydzielili się spośród ludów indoeuropejskich wcześniej niż Słowianie per se, jednak postanowiłem nie powielać tych treści, ponieważ tu skupiłem się w głównej mierze na rozwoju ustroju rodowo-plemiennego. Zachęcam Pana do wysłuchania naszego odcinka "Etnogeneza Słowian" i zapraszam do jego komentowania. Pozdrawiam!

Tak oczywiście, że oglądałem i słuchałem z uwagą, ale jeszcze nie przegryzłem się z moją opinią. Bardzo mi się podoba to co robicie i jestem z wami od początku. Oczywiście, że pozostawię komentarz jak dojrzeje owoc mych spekulacji. Slava

A co to za jedni ci "keltowie" ??? Chyba języki się panu pomyliły... Trzeba spojrzeć na przestarzałą bibliografię. W zamierzchłych czasach komunistycznych polscy autorzy widzieli (bądź musieli widzieć) Słowian wszędzie - minimum na obszarze późniejszej PRL.

@@szmonkas.1583 Nic mi się nie pomyliło. Nigdy nie było żadnych "Celtów" - to sztuczna wymowa przyjęta pod wpływem zmian w wymowie łaciny. Byli Galowie / Keltowie: po grecku Keltoi, po łacinie Celtae, Galli czy Galatae, przy czym starożytne łacińskie C wymawia się K. Czyli rdzeń jest Gal/Kelt-, a nie Celt-. W języku angielskim słowa Celts, Celtic aż do dzisiaj są wymawiane jako "Kelts", "Keltik", choć normalnie byłoby "Selts", np. jak w przypadku klubu Celtic "Seltik" Glasgow. Prawidłową wymowę widać wszędzie np. Galia we Francji, Galicia w Hiszpanii, Galatia w Turcji, czy miejscowość Halicz na Ukrainie, nazwa potem sztucznie rozciągnięta na Galicję - wszystko utworzone od Galów. Takich błędów w wymowie jest więcej, np. Scytowie - nigdy oni się tak nie nazywali, gdyż to byli Skifowie po starosłowiańsku, a wcześniej u Herodota po grecku Skytoi (wersja po polsku Skytowie). Polecam hasło Scytowie - Etymologia w Wikipedii - tam jest to wyjaśnione dokładniej, również co do "Celtów". Podobnie Juliusz "Cezar" nigdy tak się nie nazywał, bo w jego czasach Gaius Iulius Caesar nazywał się "Kesar", po grecku Καῖσαρ "Keisar", stąd niemiecki Kaiser. Później wymowa łacińska zmieniła się i stąd Cesare "Czezare" po włosku, po franc. César "Sezar", po ang. Ceasar "Sizar" itd.

@@NiejakiDD jestem zwolennikiem krucjaty o łacińskie "k" 💪

@@NiejakiDD Wow szacun!

Pozwolę się najpierw odnieść do Pańskiego łacińskiego puryzmu, gdyż ten temat jest mi szczególnie bliski. Otóż na wstępie zaznaczę dwie kwestie: 1. Jest Pan w błędzie co do wymowy spółgłoski "C" w języku łacińskim. 2. Jedynym punktem odniesienia co do wymowy może być obecnie łacina klasyczna w wymowie frankońskiej kojarzona ze średniowieczem, ponieważ nie wiadomo jak dokładnie brzmiała łacina archaiczna. Ale zacznę od początku. Spółgłoskę "C" w łacinie czytamy w zależności od tego, jaka litera znajduje się po niej. I tak "C" będziemy czytali jako "K" jeżeli znajdują się za nią takie samogłoski jak "A", "O" oraz "U" lub gdy spółgłoska "C" znajduje się przed inną spółgłoską lub na końcu wyrazu. Dlatego słowa takie jak: "canis", "conubium", "curriculum", "ecclesia" czy "hic" będziemy czytali jako "kanis", "konubium", "kurrikulum", "eklesia" i "hik". Inaczej wygląda sytuacja, gdy spółgłoska "C" znajduje się przed samogłoskami "E", "I" oraz "AE" i "OE". W tym miejscu od razu wyjaśnię, że "AE" i "OE" w łacinie czytamy jako "E". Przykłady takiego występowania spółgłoski "C" znajdziemy w takich wyrazach jak: "cense", "cito", "caeles" i "coelum" będziemy czytać jako "cense", "cito", "celes" i "celum". Według tych zasad, które wywodzą się od najstarszych znanych reguł wymowy łaciny słowo "Celtae" należy wymawiać jako "Celte" a nie "Keltowie", gdyż ta forma nie jest prawidłowa. Ponadto zapomniałPan wspomnieć, że w łacinie samogłoska "Y" nie występuje, ponieważ jej funkcję spełnia "I", zatem nasz "swojski" Marek Tuliusz Cycero, to w zapisie łacińskim Marcus Tullius Cicero, a w wymowie "Markus Tullius Cycero/Cicero". Co się zaś tyczy samej łaciny jako języka, to o tym jak brzmiała wymowa archaiczna wiemy jedynie tyle, ile zapisał Horacy, określając ją jako "bełkotliwą mowę". Natomiast tradycje wynikające z łaciny klasycznej przetrwały głównie dzięki łacinie kościelnej, która podlega w znacznej mierze zasadom językowym obowiązującym w wymowie języka, z jakiego wywodzi się mówca. I tu warto zaznaczyć, że wymowa głosek w w języku starofrankońskim zbliżona jest w znacznym stopniu do zasad wymowy w obecnej polszczyźnie. Nie oznacza to, że te języki brzmiały identycznie, lecz wskazuje na to, że zasady wymowy opierają się na podobnych mechanizmach językowych.

Ostatnie dwa odcinki były "w oryginale". Zachęcam do ich odsłuchania!

​​@@mrocznewieki wydawało mi się, że ostatni był o słowianach, ale skoro tak, to musiałem nie dostać powiadomień. Dzięki i zabieram się do odsłuchu! 😉 Edit: faktycznie pierwsza część o Aleksandrze odsłuchana, druga napoczęta, gdzieś w natłoku spraw mi to umknęło, a sam temat Aleksandra dla mnie , to temat osobisty, syn pierworodny ma po nim nadane imię 😃 dzięki, dobra robota panowie 👊

No i co z tą burzą?

​@@jacekwidor3306 napisałem to z myślą o zapobieżeniu jej, mitygacja wyprzedzająca 😅 niemniej są pojedyncze pomruki.

Marks to genius, engels i lenin z reszta tez. Dorobek filozoficzny na najwyższym poziomie

@@jacekwidor3306 mądrzy ludzie nie będą się o to rzucać.

Tak, wielu polskich rolników, którzy wypalają ziemię. Ale tak całkowicie na poważnie, to właśnie to wyjałowienie ziemi związane z wypałem prowadziło do tego, że konieczne było częste zmienianie terenów uprawnych. Dlatego z czasem uprawę żarową wyparła orka sprzężajna - gleba pozostawała wtedy żyzna przez co najmniej kilka lat.

@@mrocznewieki Nie piszę, o wypalaniu ściernisk, tylko drzew, krzaków, kiedyś posypałem na ar wiadro popiołu drzewnego i spowodowało to kompletna katastrofe, tzw. suszę fizjologiczna,rośliny mnie pobierały mikroelementów i marniały, musiałem zakwaszać glebę żeby je ratować,stąd moje pytanie.

Nie wiem, z jakiego regionu Polski Pan jest, ale u nas na Podkarpaciu jak pole zarasta małymi drzewkami, i krzewami, to wielu rolników nadal stosuje wypał w celu usunięcia dzikich przyrostów. Niebezzasadnie Podkarpacie określa się mianem reliktu średniowiecza...

@@mrocznewieki Taa, Podkarpacie, relikt wszystkiego nie tylko średnioweicza ;), czyli dawne Przemyskie -tu mieszkam, mam pare km do tego sławnego scytyjskiego grodziska ;) dużo jeżdżę ale nie nie wiedziałem, wypalają oczywiście jakieś krzaki,ale oczywiście kompulsywnie, nic nie sadza na tym. w sumie trzeba poczytać jak regeneruje się las po pożarze .

Ps. Wspominane teorie Marxa i Engelsa i wyciągnięte wnioski w waszym materialne, nie biorą pod uwagę pewnej naturalnej kolei rzeczy. Otóż wspominacie na początku o kolektywności i rozdysponowywaniu surowców wedle potrzeb pomiędzy wszystkich , bo wszyscy żyli razem i łatwiej było upolować mamuta wspólnie , jednak z czasem powstawał proces specjalizacji poszczególnych ludzi - niektóry zostawiali łowcami i przetwarzali surowiec-upolowane zwierzę-produkując mięso i skóry , jednak część ludzi zajmowała się pozyskiwaniem drewna czyli mówimy o współcześnie bardziej drwalach-pozyskiwali surowiec drewno- produkowali opał i materiały budowalne do np. chatek czy łodzi rybackich, może niektórzy kusili się o stolarstwo. Jedni mieli mięso i skóry - drudzy mieli drewno i opał. Osobiście uważam że zachodził w tym momencie bartel (handel wymienny) , niżeli jakaś forma komunistycznego raju gdzie wszystko było składowane kolokwialnie rzecz ujmę na kupę i każdy wybierał sobie co mu się podobało , nad czym czuwała starszyzna. (Niczym w komunistycznej międzynarodówce gdzie starszyna z brodami, Marx i Engel i cała reszta brodaczy, mówiła innym jak ma być). Wspominana "komuna" i są tego archeologiczne dowody rzeczywiście mogła mieć najprawdopodobniej miejsce kiedy żyła rodzina razem, czasem ojciec, żona i jego dzieci i rodziny tych dorosłych dzieci - są archeologiczne dowody takich zabudowań. Chociaż moja obserwacja - równie dobrze mogła to być nawet obora , przybudowana do części mieszkalnej. Jednak naturalną koleją rzeczy jak sami zauważacie w materiale jedni zaczęli zajmować się tym drudzy tamtym (bo trudno być specem w stolarstwie/garbarstwie/łowiectwie w jednym - można - ale to są pojedyncze mocno uzdolnione jednostki tak jak zresztą po prostu współcześnie , większość i tak specjalizuje się w jednej "gałęzi" , więc więzi rodzinne się luzowały i ludzie stawali się sobie nieco bardziej "obcy" i woleli mieć własne chatki bo coraz mniej ich codzienność łączyła, jeden siał, drugi polował, trzeci łowił, każdy spędzał dzień w swoim zawodzie, mogli się spotykać razem przy jakichś okazjach, naturalnie jak teraz działa rodzina, na zjazdach rodzinnych tylko że wtedy mogli mieć np. w wiosce imprezę z okazji równonocy. Niema tu żadnej marksistowskiej "wartości dodatniej" która dzieliła ludzi, przynajmniej tak rozumianej jak w waszym materiale, jest za naturalna kolej rzeczy w rozwoju ludzkości. Ale tutaj w materiale ponownie mówicie o tym że wszystko było wciąż kolektywne, prędzej bym się skłaniał do wniosków że ludzie zaczęli kultywować handel wymienny , zależnie od tego co kto czego potrzebował i co sam produkował. Później wszystko miał usprawnić wynalazek zwany - monetą.

Niemniej chciałbym dodać puentę , za materiał ponownie dziękuję , dowiedziałem się wielu ciekawych rzeczy i uzupełniłem swoją wiedzę, tak jak mówię chciałem poddać krytyce jedynie cześć materiału. A jeszcze nawiązując do poglądów Marxa i całej reszty, nie krytykuje całości jego twórczości , bo należy zauważyć że w pewnym sensie "ruszył z fasad bryłę ziemi" pod tym względem że przypomniał , czy też ruszył pewne "przypominające domino", że to nie dzięki pracy władzy mamy przetworzoną z surowców naturalnych żywność - w postaci mięs po wyroby piekarskie, to nie politycy i królowie zajmowali się ceglarstwem i murarstwem, tylko ludzie którzy byli w naszym ludzkim społeczeństwie traktowani gorzej jak niewolnicy, często, pracownik fabryk - bardziej współcześnie, tracąc członki (np. rękę) tracił możliwość wyżywienia siebie i rodziny i nie było ani zasad BHP , ani mało kto uwzględniał bezpieczeństwo tych ludzi przy tworzeniu miejsc pracy , a przy początku nawet nie miał czegoś takiego jak ubezpieczenie w razie wypadku w trudnych warunkach , produkując np. stal która później służyła do np. stawiania budynków. Władcy w tamtych czasach pobierali swój haracz , już w zasadzie za nic , tylko za to że byli władcami , nie zapewniając bezpieczeństwa swojemu ludowi , wręcz przeciwnie , krwią swoich podwładnych kreślili niejednokrotnie swoje ambicje, doprowadzając do wojen które nie miały żadnego moralnego uzasadnienia, a dzięki poparciu wojska i władzy często prawnie absolutnej , mogli perswadować całemu narodowi swoje zachcianki , kiedy u podnóża dziejów władca miał zapewniać bezpieczeństwo swoim ludziom, jak w np. amerykańskiej konstytucji , władza ma zapewniać bezpieczeństwo i wolność , ukrócać działania ludzi którzy tą wolność i bezpieczeństwo próbują pogwałcić. Ludzie społeczeństwo to takie trochę mrowisko, wszystko powstaje ze wspólnej pracy, praca każdego ma swoją wartość i potrzebę (ale nie tylko robotników, bo władza też ma pewne zadania) , dzięki Bogu się to rozwija, niestety czasem część tego mrowiska próbuje się żywić innymi mrówkami we własnym kopcu.

O ile w przypadku konkretnych źródeł zgodzę się, że posiadają nowsze wydania, to co do archaiczności muszę zaoponować. Nawet najnowsze wydania danych publikacji powielają te informacje, które są w wydaniach z lat 60-tych i 70-tych. Wątek ten pojawił się już w komentarzach pod spodem, więc zachęcam do ich przeczytania, bo tam kilkukrotnie wskazuję dlaczego użyłem danej książki i wydania. Podziały podane w odcinku z oczywistych przyczyn są umowne i wypracowane przez doktrynę prawnohistoryczną - w końcu opierają się na zabytkach archeologicznych, relacjach kronikarzy z krain ościennych itp. Podziałów związanych z rozwoje ustrojowym wspólnot ludzkich jest kilka, a ja tworząc ten odcinek, uznałem że ich wydzielenie strukturalno-ekonomiczne jest najbardziej kompleksowe. Pod tym względem jak najbardziej mają umocowanie w realiach omawianej epoki. Z jednej strony rozumiem, że wiele osób krytykuje dobór źródeł w oparciu o datę ich wydania, ale ja osobiście zachęcam, aby się zapoznać z ich treścią, bo pomimo upływu czasu znamienita większość informacji w nich zawartych nie traci na aktualności (choć polecam szerokim łukiem unikać zawartą w nich wiedzę o czasach najnowszych - mimo wszystko cenzura działała na pełnych obrotach). Proszę mieć na uwadze, że historia państwa i prawa to nie jest dynamiczna dziedzina nauki, którą jedno znalezisko wywraca do góry nogami. Ani najnowsze badania genetyczne, ani odkrycie tajemniczego pochówku nie są w stanie zmienić pewnych wzorców na których opiera się rozwój społeczeństwa. Takie odkrycia mogą jedynie przesuwać ramy czasowe ich występowania. Pozdrawiam!

Dziękuję za tę sugestię! Z czasem na pewno będzie lepiej. Zarówno ten odcinek, jak i poprzedni film mojego autorstwa nagrywałem w ten sam dzień, więc ten stres nadal jest wyczuwalny w powietrzu. Pozdrawiam!

@@mrocznewieki Jeśli chodzi o całokształt jest lepiej niż dobrze. Wyrobi się Pan jak to mówią :) ! Trzymam kciuki.

Dziękuję za uwagę - będę się starał to dopracowywać w kolejnych materiałach. Zarówno ten materiał, jak i mój poprzedni odcinek (Etnogeneza Słowian) były nagrywane tego samego dnia, więc nie ukrywam, że stres był. Myślę, że w przyszłości będzie lepiej, ale mam świadomość, że jest wiele kwestii do dopracowania.

@@mrocznewieki Moim zdaniem do dopracowania jest bardzo niewiele, pańskie opracowanie jest merytorycznie bardzo dobre (tzn. dokładniej taka jest moja opinia niezawodowego pasjonata historii), ciekawe samo w sobie i bardzo przejrzyście podane, tylko troszeczkę wyluzować czytając. Dziękuję za wkład pracy w popularyzację naszej historii.

Cześć! Ponieważ ten wątek już się pojawiał w poniższych komentarzach, to pozwolę sobie przekleić fragmenty moich wcześniejszych wypowiedzi. "Akurat w tym zakresie sprawa jest prosta - w tej tematyce brak jest nowych publikacji, które w jakikolwiek istotny dla tej tematyki sposób rozszerzałyby ten zakres wiedzy. Historia ustroju i prawa to nie jest dyscyplina dynamiczna. Wznowienia książek, które posłużyły jako źródło pojawiają się bez nanoszenia jakichkolwiek zmian w zakresie, z którego z nich korzystałem w celu napisania tego odcinka. Podobnie jest z wiedzą dotyczącą rozwoju rolnictwa - to był nośny temat w czasach poprzedniego ustroju, a że cenzura nie miała tam nic do roboty, to został on dość dogłębnie i dobrze opisany. Do tego stopnia, że obecnie powszechnie korzysta się z tych prac, ponieważ nic lepszego nie napisano, albo nowsze prace opierają się na starej literaturze - tak więc na jedno wychodzi. Dla przykładu książka profesora Tymienieckiego "Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich" została wydana w latach 30-tych XX w., a mimo tego jej dodruku dokonano u schyłku lat 90-tych w niezmienionej formie. Podobnie dzieła Bardacha, czy Sczanieckiego w nowszych wersjach różnią się głównie w zakresie historii najnowszej, podczas gdy informacje dotyczące dawniejszych okresów pozostają bez zmian. Z tego powodu często korzystamy ze starszych edycji, ponieważ merytorycznie nie odbiegają od nowych, a są dostępne za grosze w Internecie." Daty wydania poszczególnych publikacji faktycznie wyglądają zamierzchle, ale ich wznowienia nie różnią się treścią w zakresie, w jakim z nich korzystałem. Już po nagraniu odcinka i komentarzach pod "Etnogenezą Słowian" postanowiłem je porównać, żeby uspokoić sumienie i specjalnie pojechałem do biblioteki uczelnianej, z prośbą o wgląd do możliwie najnowszych egzemplarzy tych publikacji. I, jak się okazało, pamięć mnie nie zawiodła - treść się nie zmieniła, pomimo upływu wielu lat. Pozostaje jeszcze kwestia, dlaczego pomimo tego, że są nowsze wydania, korzystam ze starszych - cóż, odpowiedź jest prosta. Mam je w domowej biblioteczce i łatwiej mi do nich sięgnąć, niż każdorazowo urządzać eskapadę do biblioteki. Co się natomiast tyczy idealizowania początków państwowości polskiej przez historyków z tamtego okresu, to przynajmniej w publikacjach prawnohistorycznych jest to rzadkość, ale nie ukrywam, że czasem pojawiają się takie "wstawki". Jednakże na tym polega głównie nasze zajęcie przy pisaniu odcinków, żeby zweryfikować pewne rewelacje, porównując je z nowszymi wydaniami. Pozdrawiam!

No niezbyt. Chrześcijaństwo ani nie wyparło niewolnictwa, ani też jakoś szczególnie z nim nie walczyło w tamtym okresie. Raczej odejście od niewolnictwa wiązało się ze zmianą organizacji społeczno-gospodarczej Rzymu i licznymi problemami związanymi z utrzymaniem w ryzach niewolników. Takie wydarzenia, jak bunty niewolników - dla przykładu sławetne powstanie Spartakusa - powodowały ogromne straty ekonomiczne, więc odejście od modelu niewolniczego było związane raczej z chęcią zapewnienia spokoju i bezpieczeństwa Zwłaszcza, że ponowny rozkwit niewolnictwa nastąpił w czasach chrystianizacji Europy, gdzie kultury dotychczas pozostawione poza marginesem "cywilizowanych państw Europy" pojawiły się na scenie politycznej, budując swój kapitał na handlu niewolnikami.

@@mrocznewieki Zachowały się zapiski żydowskiego handlarza niewolników który był aktywny na naszym terenie w których to skarżył się na chrześcijaństwo bo kurczył mu się rynek. Ale udajmy że pan wie lepiej od handlarza niewolników z tamtego czasu dlaczego handelek się nie kręcił.

To, że chrześcijanie ograniczyli możliwości handlu niewolnikami, nie oznacza, że go zakazało całkowicie. Wystarczy spojrzeć na to, co robili Hiszpanie w czasie konkwisty w Ameryce Łacińskiej. A jeżeli już odwołuje się Pan do dzieła Ibrahima ibn Jakuba, to proszę mieć na uwadze, że jest spisana w X w. Może dzięki temu wyłapie Pan, że od zdominowania Europy przez chrześcijaństwo, do spisania jego relacji minęło ponad 600 lat, a mimo wszystko handel niewolnikami istniał nadal, choć nie na tak wielką skalę jak w starożytności. Natomiast okres odchodzenia od gospodarki opartej na niewolnictwie pokrywa się z czasami, gdy chrześcijaństwo było niewiele znaczącą sektą.

@@mrocznewieki dzieło Ibrahima ibn Jakuba napisane było w czasach gdy chrześcijaństwo w Polsce raczkowało stąd istniejący jeszcze w tych rejonach handel niewolnikami. Broni się pan nogami i rękoma aby tylko nie pochwalić chrześcijaństwa które było głównym czynnikiem które wyparło handel niewolnikami w Europie. I jeszcze powołuje się pan na konkwistę, zapewne z nieuctwa bo czy wie pan, że najgłośniej podczas konkwisty protestował Kościół Katolicki? Słynna (dla niektórych widocznie) bula papieska Sublimis Deus, którą kościół wymusił na królu Hiszpańskim ochronę ludności miejscowej.

Bulla "Sublimis Deus" miała dla hiszpańskich konkwistadorów takie znaczenie, jak uchwałą sejmu o tym, że Jan Paweł II wielkim Polakiem był. Choć straszyła ekskomuniką za niewolnictwo, to w przytłaczającej większości przypadków nie wiązało się to z żadną karą. Dlatego powołałem się właśnie na konkwistę - kościół dużo mówił, a niewiele robił. Chlubnym wyjątkiem byli tu jezuici, którzy mimo wszystko traktowali przedstawicieli innych kultur z poszanowaniem. Ponadto sam Pan wpadł we własne sidła, wskazując, że dopiero w 1537 r. kościół zareagował na ten problem. A co się działo przez pozostałe półtora tysiąca lat, to już Pana nie interesuje. Jeżeli jest Pan ciekaw, to nawet po wprowadzeniu chrześcijaństwa na ziemiach polskich handel niewolnikami miał się dobrze, a głównymi ośrodkami handlu niewolnikami ze słowiańszczyzny była m.in. Wenecja. Z resztą jeżeli zastanawia się Pan gdzie wszyscy Ci niewolnicy zmierzali, to podpowiem, że do krajów arabskich, gdzie niewolnicy z krajów chrześcijańskich byli bardzo cenionym towarem. Jak Pan nie wierzy, to polecam pewną pozycję dotyczącą historii niewolnictwa: Z. Kowalska, Handel niewolnikami prowadzony przez Żydów w IX-XI wieku w Europie, [w:] Niewolnictwo i niewolnicy w Europie od starożytności po czasy nowożytne. red. D. Quirini-Popławska. Kraków 1998.

A tam gadasz niestety . Trzeba się przyzwyczaić i tyle niestety . Pozdrawiam .

No to nie słuchaj to jest naprawdę proste rozwiązanie .... .

@@jannowacki4857 Sekcja komentarzy służy do komentowania, w tym do zgłaszania swoich uwag i spostrzeżeń. Takie komentarze są również cenne dla autorów kanału. Bez widzów nie będzie kanału, proste.

Zgadzam się. Kanał wyróżniał się głównie z uwagi na tego charakterystycznego "pierwotnego" lektora. Uważam, że rozszerzenie grona lektorów jest błędem. Przynajmniej mnie taki krok zniechęcił do tego kanału.

Strasznie

Podcast ma charakter popularnonaukowy. A co do źródeł, to ponieważ ten wątek już się pojawiał w poniższych komentarzach, to pozwolę sobie przekleić fragmenty moich wcześniejszych wypowiedzi. "Akurat w tym zakresie sprawa jest prosta - w tej tematyce brak jest nowych publikacji, które w jakikolwiek istotny dla tej tematyki sposób rozszerzałyby ten zakres wiedzy. Historia ustroju i prawa to nie jest dyscyplina dynamiczna. Wznowienia książek, które posłużyły jako źródło pojawiają się bez nanoszenia jakichkolwiek zmian w zakresie, z którego z nich korzystałem w celu napisania tego odcinka. Podobnie jest z wiedzą dotyczącą rozwoju rolnictwa - to był nośny temat w czasach poprzedniego ustroju, a że cenzura nie miała tam nic do roboty, to został on dość dogłębnie i dobrze opisany. Do tego stopnia, że obecnie powszechnie korzysta się z tych prac, ponieważ nic lepszego nie napisano, albo nowsze prace opierają się na starej literaturze - tak więc na jedno wychodzi. Dla przykładu książka profesora Tymienieckiego "Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich" została wydana w latach 30-tych XX w., a mimo tego jej dodruku dokonano u schyłku lat 90-tych w niezmienionej formie. Podobnie dzieła Bardacha, czy Sczanieckiego w nowszych wersjach różnią się głównie w zakresie historii najnowszej, podczas gdy informacje dotyczące dawniejszych okresów pozostają bez zmian. Z tego powodu często korzystamy ze starszych edycji, ponieważ merytorycznie nie odbiegają od nowych, a są dostępne za grosze w Internecie. Daty wydania poszczególnych publikacji faktycznie wyglądają zamierzchle, ale ich wznowienia nie różnią się treścią w zakresie, w jakim z nich korzystałem. Już po nagraniu odcinka i komentarzach pod "Etnogenezą Słowian" postanowiłem je porównać, żeby uspokoić sumienie i specjalnie pojechałem do biblioteki uczelnianej, z prośbą o wgląd do możliwie najnowszych egzemplarzy tych publikacji. I, jak się okazało, pamięć mnie nie zawiodła - treść się nie zmieniła, pomimo upływu wielu lat." Podsumowując trochę ten wywód - nie ma sensu wynajdować koła na nowo, gdy temat został zbadany na tyle, że nowe publikacje są albo reprintem, albo opierają się na tych publikacjach, które posłużyły mi jako teksty źródłowe. Jednak rolnictwo i rozwój ustroju to nie jest szczególnie nośny temat w naszych czasach.

komuna wiecznie żywa

Dziękuję za cenne uwagi! Mam nadzieję, że im więcej moich materiałów będzie się ukazywało, tym lepiej będę sobie radził - w końcu praktyka czyni mistrza. Pozdrawiam!

Pewnie dlatego, żeby rozwijać kanał. Ale zgadzam się, że jest to krok w złym kierunku. Może nie nazywałbym Mikołaja "cieniasem", ale niestety nie każdy ma taki pierwiastek oryginalności jak "pierwotny" lektor. Kanałów o tematyce historycznej jest mnóstwo, ten wybijał się interesującą tematyką, specyficznym sposobem narracji i oryginalnym lektorem. Teraz traci te dwa ostatnie elementy. Przyznam, że odcinków z innymi lektorami niż "pierwotny" nawet nie odsłuchuję, bo umieram z nudów. Ciekawe jak się dalej potoczy rozwój kanału...

Mikołaj nie jest żadnym cieniasem. Nie chcesz oglądać / słuchać / subskrybować - droga wolna, przecież podobnych kanałów jest mnóstwo.

@@mrocznewieki Akurat ten był w całej masie unikatowy. Pan Mikołaj zapewne ma wiedzę itp. ale w porównaniu (i w tym kontekście tego użyłem) jest cieniasem. Ciekwym ile by pozyskał subskrybentów gdyby miał własny kanał.... oczywiście - jak mi się nie podoba taka sytuacja nie muszę subskrybować kanału. Co niniejszym, z żalem czynię.

@@marekostrowski8900 Jestem otwarty na kontruktywną krytykę, dlatego co do zasady zostawiam nawet krytyczne komentarze pod filmami. Ale inwektywy i szantaże emocjonalne (odsubskrybuję jak nie zmienisz tego czy tamtego!)? Dajcie sobie ludzie na wstrzymanie, jak się wam nie podoba ten konkretny lektor to go po prostu nie słuchajcie. Miłego dnia :D

@@mrocznewieki No cóż, inwektywy ? Już napisałem, że to było w kontekście. Szantaż ? Plizzzz... I oczywiści, jak już wcześniej napisałem, nie muszę i dlatego unsub. Poza tym chyba właściciel kanału yt, siłą rzeczy zależny od oglądaczy i subskrybentów - z czego ma kasę, raczej nie powinien łapać focha bo słuchaczom nie odpowiada kierunek, w którym kanał zmierza. Howgh. A konstrukywną krytykę próbował poprzednio, przy Bardachu wydanym bodaj w latach 70.... I broniłeś Pan kolegi jak, nie ujmując, konfederaci barscy Okopów Świętej Trójcy przed rosjanami...

Mieszko I nie był królem i może na tym zakończę ten komentarz...

No jakżeż to, pominąć tych wszystkich Bolków Zdupywziętych i innych Lechów Zmyślonych i wszystkie te krowim gównem na liściach kapusty pisane kroniki lechitów w zamian posługując się źródłami archeologicznymi czy tekstami autorów greckich i rzymskich? Protestuje! Nie godzi się to xD

No jasne, można zmyślać jakim to Wielka Lechia nie była ogromnym cesarstwem, aczkolwiek autor powyższego wykładu raczej obraca się w klimacie faktów historycznych, a nie histerycznego płaczu o Niemcach przepisujących nam historię oraz musowo - stojących za wszystkim złem na świecie pospołu Żydach oraz Kościele Katolickim xD Btw, z Cesarstwa Rzymskiego akurat w średniowieczu wyciągnęliśmy dosyć sporo, rzekłbym nawet, bez prawa niemieckiego, zasadźców oraz lokacji Polska najpewniej nie mogłaby stać się potężnym tworem w dużo późniejszym, XVI wieku. Czerpaliśmy z zachodu oraz wschodu stając się tyglem kulturowym, ale co z tego? Fakt, że tacy Niemcy przyczynili się Polsce czymś więcej niż tylko bitwą pod Cedynią, Grunwaldem oraz rozbiorami Ci uwłacza, albo umniejsza naszej ojczyźnie? xD