Pod koniec lat 70., Komenda Główna Straży Pożarnych zamówiła w wytworni „Polfilm" dwa filmy szkoleniowe, mające prezentować budowę i wykorzystanie nowych typów samochodów pożarniczych: Jelczy 004 i 005. Niniejszy pochodzi prawdopodobnie z 1979 r. i dotyczy tego drugiego, w pierwszej wersji produkcyjnej (1975-1979) -- jeszcze z DWP-16 Rosenbauer RM-16.
W roli tytułowej występuje GBA 2,5/16 Jelcz 005 o numerze operacyjnym 01-00-11 i numerze rejestracyjnym WAA 054E, należący do Ośrodka Szkolenia Pożarniczego Stołecznej Komendy Straży Pożarnych (SKSP). Jego „dublerem" jest inny pojazd ośrodka, GBA 2,5/16 Jelcz 005 o numerze operacyjnym 01-00-14. Film kręcono głownie we wnętrzu i wokół siedziby Oddziału VIII Zawodowej Straży Pożarnej Warszawa-Grochów oraz ośrodka szkolenia, przy ul. Majdańskiej. Można zobaczyć m. in. garaże „ósemki" (a w nich Magirusa „Eckhaubera" SD-30), a także wnętrze stołecznego Stanowiska Kierowania (SK SKSP) wraz z przepiękną podświetlaną tablicą, dającą pogląd na siły i środki warszawskiej straży. Przedstawiono najważniejsze elementy budowy i wyposażenia wozu, a także zaprezentowano ich wykorzystanie w praktyce.
Całość jest zrealizowana bardzo profesjonalnie, z niezwykle ciekawą ścieżką dźwiękową, co nawet w wypadku produkcji edukacyjnych, filmów BHP i tym podobnych było w PRL-u standardem.
* *
Samochód GBA 2,5/16 na podwoziu Star P244L, z zabudową wykonywaną w Jelczańskich Zakładach Samochodowych, znany również jako Jelcz 005 lub po prostu typ 005, był praktycznie przez ćwierć wieku podstawowym średnim samochodem gaśniczym. Produkowano go, z licznymi modyfikacjami, od 1975 r. do końca lat 90. (od 1979 r. w wersji 005M). Powstaly również „zubożałe" wersje GBM 2,5/8 -- typ 008 i 009. 005 doczekał się ponadto niezliczonych modyfikacji w jednostkach straży pożarnych, z kompleksowymi karosacjami włącznie. Pewna liczba egzemplarzy, po usunięciu zbiornika, służyła jako samochody sprzętowe ratownictwa technicznego. W wielu jednostkach OSP jest to nadal podstawowy samochód ratowniczo-gaśniczy. Ze służby w PSP został już niemal całkowicie wyeliminowany.
„Zero zero piątka" doczekała się wielu „przezwisk", wśród których dominowały te związane z faktem, iż był to pierwszy seryjnie produkowany polski samochód pożarniczy ze skrytkami zamykanymi aluminiowymi żaluzjami, przypominający tym samym, również będące nowością w latach 70., pojazdy do dystrybucji napojów gazowanych (choć te miały podnoszone do góry „plandeki"). Stąd nazwy w rodzaju „Pepsi", „Coca-Cola", „kola", „koka", „Pepsa", „Pepsianka" i ich wariacje. Motyw „żaluzjowy" odzwierciedla również przezwisko „Tarka".
* *
Więcej o Jelczu 005 w wersji widocznej na filmie: www.prl998.pl/p...
* *
Film pozyskany z archiwów zaprzyjaźnionej jednostki OSP.
4 окт 2024
