Cây Chòi mòi có hoa thuộc họ diệp hạ châu, chúng ta có thể nhận diện cây qua các đặc điểm nổi bật như sau:
Cây thân gỗ, có nhiều cành nhánh cong.
Lá hình bầu dục, mặt trên của lá trơn, mặt dưới có nhiều lông mịn.
Quả chòi mòi mọc thành chùm, khi quả non có màu xanh hơi ngả vàng, khi chín có màu đỏ và đen.
Hoa của cây chòi mòi có hình chùy thường mọc ở ngọn 3 tới 8 bông. Hoa mọc theo dây dài và không có cuống, mọc tập trung ở ngọn cây theo mùa từ tháng 4 đến tháng 6.
Lá chòi mòi non có vị hơi chua và chát nhẹ, được dùng để làm rau ăn sống, xào, luộc hay nấu canh cùng những loại rau khác đều rất ngon.
Rau chòi mòi cũng là một trong những loại rau rừng được ưa chuộng và sử dụng trong các món ăn đặc sản ăn kèm cùng rau rừng Tây Ninh như món bánh tráng Trảng Bàng cuốn thịt luộc.
Theo Đông Y lá chòi mòi có công dụng chữa hiệu quả các chứng bệnh như: đau đầu, kinh nguyệt không đều, hạ đường huyết, tăng lượng sữa ở cho bà bầu và mẹ đang cho con bú.
Lá chòi mồi đắp ngoài chữa đau đầu: Hái một nắm khoảng 10 đến 15 lá chùm mồi non, tươi rồi giã nát (có thể thêm một ít muối). Sau đó đắp bã của lá đã giã nát lên trán người bị đâu đầu khoảng 30 phút hoặc đắp đến khi bã lá khô nước thì bỏ đi. Ngoài ra, người ta còn dùng bã này để đắp vào thóp thở của trẻ sơ sinh và đầu trán của trẻ em để hỗ trợ chữa bệnh cảm cúm.
Cành chòi mồi non dùng để điều kinh: Dùng khoảng 50g cành chòi mồi non + 50 gam rễ đu đủ sắc cùng 2 - 3 chén nước rồi đun nấu trong từ 1 - 2 giờ để lấy nước uống hết trong ngày.
Lá chòi mồi non ăn sống để tăng lượng sữa cho con bú, hoặc có thể đun lá non lấy nước uống để giúp bổ máu và thúc đẩy tuần hoàn máu.
Quả chòi mồi non có vị chua nên thường được dùng như rau ghém giúp tăng khẩu vị cho các món đặc sản ăn cùng rau rừng. Người ta lấy nguyên cả chùm quả non có cuống để ăn, tạo cảm giác chua chua rất hấp dẫn.
Những quả chùm mồi già sẽ được sử dụng như nguyên liệu lấy chất chua để nấu canh.
Khi quả chòi mòi chín có hạt cứng, phần vỏ quả có màu đen, phần thịt quả có màu tím mọng nước. Quả chòi mòi chín có vị chua ngọt rất ngon nên thường được dùng để ăn chơi cả trẻ em và người lớn đều rất thích.
Không chỉ có tác dụng ăn chơi hay làm rau ghém mà nhiều nơi còn dùng quả chòi mòi để chữa ho, sưng phổi, bồi bổ cơ thể, tăng cường sinh lý và kích thích sinh lý ở cả nam và nữ.
Ngoài ra, cây chòi mồi có rất nhiều công dụng trị bệnh đang được nhiều người quan tâm. Trong đông y người ta sử dụng vỏ cây chòi mòi để làm thuốc bổ cho phụ nữ mới sinh, chữa bệnh tiêu chảy và dùng hoa để chữa tê thấp chân tay.
Chòi mòi làm thuốc bổ cho phụ nữ mới sinh: Dùng 7 miếng vỏ cây chòi mòi (dài khoảng 5 - 6cm, rộng khoảng 2 đốt tay) + vỏ dứa thơm (lượng tương đương với vỏ chòi mòi) + 3 chén nước, sắc cùng với nhau cho đến khi còn 1 chén nước thì để nguội rồi uống. Bài thuốc này giúp phụ nữ sau sinh lấy lại sức và giữ da dẻ đẹp.
Chữa tiêu chảy bằng chòi mòi: Dùng vỏ cây chòi mồi + vỏ cây Van núi + vỏ cây Gáo Tròn, mỗi thứ một nắm đều nhau. Sau đó hãm cùng 600ml nước rồi chia ra uống từ 2 - 3 lần trong ngày.
13 сен 2024
