بحث حق و تکلیف(۲)، جایگاه اخلاق در جامعهٔ تکلیف مدار و حق مدار- از زبان عبدالکریم سروش 

فایل صوتی:
drive.google.com/file/d/1X0V5...
-----------------------------
🔘 زمانی که حقوق بشر به میان آمد در ذهن آنهایی که آنرا را نوشتند خطور نکرد که حتی خانمها در صحنه سیاست اجازه رای دادن داشته باشند چه برسد به آنکه دو همجنس حق ازدواج با یکدیگر را داشته باشند. این حق که از انبان حقوق بیرون آمده در مقابل ارزشهای اخلاقی ایستاد. بسیاری از کسانی که با همجنس گرایی مسئله دارند، مسئله اخلاقی دارند، آنها میگویند این کار از نظر اخلاقی روا نیست و تا کنون هیچ عاقل و حکیمی در جهان به این امر صحه ننهاده است.
🔘 در اینجا ما با یک معضلی روبرو میشویم که از تعارضات جهان حق مدار جدید است. تئوری حق میگوید که همجنس گرایان حق دارند ولی از طرف دیگر اخلاق میگوید حق ندارند. ما در این دیالوگی که بین حق و اخلاق برقرار میشود چگونه قضاوت کنیم؟ تا کنون همجنس گرایان با استفاده از حقوق جاری توانسته اند منطق خودشان را حاکم کنند و این نشان میدهد که اخلاق در دنیای جدید زیر دست شده است.
🔘 از سوی دیگر در جوامع تکلیف مدار گاهی هم اخلاق زیردست تکلیف قرار میگرفت. بطور مثال گروهی از فقها با تکیه بر یک روایت با این مضمون که اگر شخصی منحرف و فاسد که جامعه دینی را فاسد میکند و مردم دور او جمع شده اند، بر مردم تکلیف کرده است آنقدر به این شخص تهمت بزنید، از تهمت جاسوسی و ناموسی و جنسی و غیره تا از میدان بدر شود و مردم از او فاصله بگیرند.
🔘 در دنیای مدرن حق مدار فعلی تعادل بین حقوق و مسئولیتهای انسان و تکلیف و ارزش های اخلاقی بسیار مهم و از مسائل بزرگ روزگار ما است.
-----------------------------
منبع :
مدرسه مولانا جلال الدین School of Rumi
سلوک دیندارانه در جهان مدرن - جلسه سی و یکم
عبدالکریم سروش