Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:
/ Önemli İnsanlar
eski milli eğitim bakanı, köy enstitüleri'nin kurucusu ve öğretmen hasan ali yücel'in oğlu, canan yücel eronat'ın ikiz kardeşi ve ressam su yücel'in babası can yücel, 21 ağustos 1926'da istanbul kumkapı'da dünyaya geldi. usta şair, ilköğrenimine ikiz kardeşiyle birlikte boğaziçi ilkokulu'nda başladı. kardeşiyle sürekli kavga ettiği için üçüncü sınıftan itibaren yatılı olarak eğitimini tamamladı. buradaki öğrencilik yıllarında arkadaşlarıyla devamlı futbol oynayan ve ileride iyi bir futbolcu olmanın hayallerini kuran yücel, yıllar sonra kendisiyle yapılan bir röportajda, "nasıl gol atacağım hala rüyama girer. zaten şiirde hep nasıl gol atacağımın peşindeyim." demişti.
babasının görevleri dolayısıyla ankara'ya taşınan ve mevlanakapı tekkesi müridlerinden telgraf nazırı ali rıza beyin torunu olan can yücel, ortaöğrenimine 1938 yılında kız kardeşi canan'la birlikte taş mektep'te başladı.
tarihinde, yüksek tahsilli bir ailede doğan yücel’in edebiyatla tanışması uzun sürmemiş. babası hasan ali yücel’den etkilenerek edebiyata olan ilgisi genç yaşlarındayken başlamıştı. "yaşamım benim en güzel şiirim" diyen can yücel'in ilham kaynağı ve eserlerinin konuları doğa, insanlar, olaylar, kavramlar, heyecanlar, duyumlar ve duygular üzerine şekillendi.
"şiirin içgüdüsel bir duyguyla yazıldığını" düşünen şair, "ilk şiirimi 10 yaşında yazdım. şiire, babamın yardımı çok oldu. hep şiir çevresindeydim. babam okur, babaannem okur… şiire elverişli bir dünya yaratmıştı babam bana." demişti.
1941 yılında lise öğrenimine ankara erkek lisesi'nde devam etti. 1943 yılında, yakın dostu ve ankara atatürk lisesi’nden sınıf arkadaşı gazi yaşargil ile birlikte yurt dışı eğitim bursu kazandığı halde, babası, dönemin millî eğitim bakanı hasan âli yücel "bakan, kendi oğluna torpil yaptı derler" diyerek karşı çıktığı söylendi. gazi yaşargil, bu bilginin doğru olmadığını, ikisinin de ailelerinin imkânlarıyla yurt dışına gittiklerini açıkladı.
ankara üniversitesi’nde klasik filoloji bölümünü okumuş, ardından cambridge üniversitesi’nde öğrenimini tamamlamıştı. latince ve yunanca okudu. çeşitli elçiliklerde çevirmenlik, londra’da bbc’nin türkçe bölümünde spikerlik yaptı. askerliğini kore’de yaptı. türkiye'ye döndüğünde sadece kalemi değil, sesi de mücadele için çırpınanların arasındaydı. turist rehberliği yaparak bodrum'da geçirdiği dönemin adından istanbul'a yerleşti ve bağımsız çevirmenlik yaparak yaşamını sürdürdü.
can yücel'in şiirle tanışması ve kelimelerle dansı genç yaşlarda başladı. ilk şiirlerini 1950 yılında "yazma" adlı kitapta topladı. bu, onun şiir serüveninin sadece başlangıç noktasıydı. 1945-1965 yılları arasında farklı dergilerde yazılar yazarak adını duyurdu. "yenilikler", "beraber", "seçilmiş hikâyeler", "dost", "sosyal adalet", "şiir sanatı", "dönem", "yöne", "ant", "imece", "papirus" gibi dönemin önde gelen dergilerinde kaleme aldığı yazılar, onun edebiyat dünyasında sağlam adımlarla ilerlediğinin kanıtıydı.
1956 yılında güler yücel ile evlendi. bu evlilikten iki kızı (güzel ve su) ve bir oğlu (hasan) oldu. yaşamı boyunca ailesine olan tutkusunu ve bağlılığını sık sık eserlerinde göstermiştir. can yücel, çoğunda sevdiği insanları tarif ettiği şiirlerinde eşine, çocuklarına, torunlarına ve babasına sevgisini yansıttı. "maaile" isimli bir eseri de bulunan yücel'in, "küçük kızım su'ya", "güzel'e", "yeni hasan'a yolluk", "hayatta ben en çok babamı sevdim" adlı şiirleri, ailesine yazdığı şiirler arasında yer aldı. yoksul şekilde yaşamını sürdürmüş, ‘paraya işim yok’ diyerek hayatına olan bakış açısını göstermiştir.1962'de ingiltere'deyken, 1709 yılından kalma, latin harfleriyle taş baskısı olarak basılmış bir türkçe dilbilgisi kitabı bulması geniş yankı uyandırdı.
ünlü dünya şirlerininden çevirdiği şiirleri bir araya getirdiği her boydan adlı kitabı 1959da yayımlandı.siyasi konularda kaleme aldığı eserler hayatında zorluklar yaşamasına neden olmuştur. siyasi duruşu ve özgürlük sevdası, onu bazen zorlu süreçlerin içine sürükledi. che guevara ve mao gibi önemli figürlerin çevirilerini yapması, 12 mart 1971 darbesi döneminde dikkatleri üzerine çekti.
#CanYücel #CanYücelKimdir #canyucel
28 янв 2024
