Dobry wieczor😊 a może kiedyś dawno dawno temu plemię spało a nocna sowa siedziała na czatach i pilnowała grupy przed wilkami😉 czyli pierwsza specjalizacja w stadzie ludzkim
To już dawno stwierdzono, że tak było. Pytanie, czy faktycznie to wpłynéło na powstanie chronotypu sowy, czy raczej osoby o tym chronotypie były chętne do czuwania w nocy
No właśnie... mnie się nie chce wierzyć, że kiedyś było więcej skowronków i mniej sów. Wydaje mi się, że zarówno sowy, jak i skowronki były potrzebne od początku ludzkości - właśnie z tego powodu, o którym mówisz, Karolina. Czy dobrze rozumiem, że według Pani Doktor sztuczne oświetlenie wpłynęło na ludzki genotyp? Czy nie minęło zbyt mało czasu, od kiedy je wynaleziono? Nie twierdzę, że Pani Doktor nie ma racji, ale budzi to moje wątpliwości.
Dołączam do grona sów. Praca na pierwsze zmiany, pomimo wolnego weekendu były dla mnie koszmarem nie do opisania potęgowanym jeszcze przez małe dzieci. Obecnie pracuje na zmiany i po dwóch równie koszmarnych pierwszych zmianach, dziękuję niebiosom za drugie zmiany, nocki też znoszę o tyle o ile. Dla mnie idealną praca byłaby w godzinach od 11tej.... I tak jak mówiono w podkascie, spotykam się ze stygmatyzacją mojego "stylu" funkcjonowania. W gronie pracy jestem jedyną sową. Co ciekawe moje dzieci jak tylko weszły w wiek nastoletni równie szybko przestawiły się na tryb nocny 😂. Oboje. Może warto wziąć pod uwagę taką zależność, że godziny wieczorne pozwalają na skupienie się nad pracą, ksiazką ect. gdzie już jest cisza i spokój i nikt po prostu nie przeszkadza co pozwala na lepsze przyswajanie wiedzy. To taki mój punkt widzenia. Przynajmniej ja tak funkcjonuję i mój kot również 😂
Pamiętam, że już w dzieciństwie w dni wolne od szkoły samoistnie budziłam się o godzinie 10 a wieczorem pomimo wczesnego kładzenia się spać, bardzo długo leżałam w łóżku w absolutne ciemności i nie byłam ani trochę śpiąca. Dziś jako osoba dorosła, jeśli położę się spać przed 24 to obudzę się po ok 2h i resztę nocy mam z głowy. Wielokrotnie próbowałam dostosować się do skowronkowego świata, ale zawsze kończyło się to zmęczeniem i irytacją. Jedynym co ratuje mnie kiedy rano muszę wstawać są popołudniowe drzemki, w zasadzie żyje tak od lat, bo nie mam innego wyjścia. Taki chronotyp to nie wybór, ani też nie wina telewizji i smartfonow używanych po nocach, fajnie że ta wiedza staje się coraz bardziej dostępna 👍
Skowronkowy świat - świetne określenie, doskonale oddaje prawdę. Życie zaczyna się od 7 i wydaje się że nikt nie ma nic przeciwko temu. Osobiście zawsze mam największy stres, że ktoś zadzwoni do mnie przed 9 rano, bo mimo że muszę wstać "jak każdy" to do 9 bardzo źle się czuję. Dzięki porannej kawie jest lepiej do 14, a potem już kawy nie mogę, bo nie zasnę w nocy. Senność, drzemka po pracy i tak do 20. A potem nagle dzonk i do północy mam najlepszy czas, zero senności, dobre skupienie, ale wtedy zaś trzeba się kłaść, bo się znowu nie wyśpię😅. Jak żyć w tym skowronkowym świecie?
Moje dzieci idą do łóżek o 20. Jedno pok godziny później śpi. Drugie zasypia po północy, nawet koło 1, jeśli jest bardzo zmęczone to po 23. Wstaje do szkoły miedzy 6 a 8. Wielu twierdzi, że przy tak wczesnym wstawaniu dziecko powinno szybko zasnąć. Nie zasypia ;)
@@thisisme9940moja córka (5l) to samo. Od urodzenia wykazywała cechy sowy (aktywności ok 2-3 w nocy) i nie wstawała szybciej niż przed 9-10 rano. Do przedszkola trzeba na 8:20 i jest to dla nas ogromne wyzwanie, bo życie toczy się średnio do 23:00 a rano bardzo ciężko obudzić się o 7:30 chociażby. Ale niedaleko pada jabłko od jabłoni - rodzice także sowy 🤷🏻♀️
Świetny podcast, fajnie, że temat jest coraz szerzej poruszany. Warto jednak nieco rozszerzyć odpowiedź z 7:37. Wynika to z uwarunkowań już z czasów, gdy prowadziliśmy koczowniczy tryb życia. Gdy większość grupy zasypiała, część osobników czuwała, by pilnować by nic ich w tej niebezpiecznej rzeczywistości nie zjadło, gdyby wsyzscy spali padli by łatwą ofiarą, kiedy sowy się kładły, skowronki już się budziły.
Zdecydowanie jestem skrajną sową, cierpiącą, gdy musi wcześnie wstawać. Przeżywam nawet jednorazowe sytuacje pocieszając się jednocześnie że są jednorazowe. Teraz otrzymałam naukowe wyjaśnienia dotyczące mojego cyklu dobowego i bez wątpienia nie zawaham się ich użyć i rozpowszechniać tej wiedzy oraz podcastu. Dziękuję bardzo za poruszenie tego tematu ❤
Typ wieczorny się kłania. Za młodu najlepiej mi się myślało i robilo rzeczy po południu i wieczorem. Często zarywałam noce, za to ranki to był dramat. W szkole mój mózg się budził gdzieś w okolicach 10, i nie miało znaczenia czy pójdę spać wcześniej czy nie. Po prostu przed 10 rano wciąż spałam. Z czasem mu się trochę przestawiło. Obecnie funkcjonuję od 8 do 24 i to jest dobry kompromis. Jak muszę to przestawiam się na 7-23 ale to już wywołuje we mnie dyskomfort. Kiedyś miałam okres gdy musiałam wstawać o 4, żeby zdążyć do pracy. Wytrzymałam w tym systemie bo ro bylo tylko dwa miesiące ale chodziłam jak zombie i po pracy praktycznie nie byłam w staniw normalnie funkcjonować, mimo że chodzilam spać o 20. Nie rozumiem jak można być zadowolonym ze wstawania w srodku nocy (przed 6 rano) i jeszcze się cieszyć z tego. Skąd cu ludzie (Skowronki), biorą na to siłę?
Gorzej, że cały świat klepie o tym, a szczególnie guru sukcesu z ig, jak to wstań przed 4 zanim świat się obudzi i zrób tyylee rzeczy. Skowronki wstają rano i już mają plan na załatwienie swoich spraw. Podziwiam ich energię o poranku. Ja walczę tylko z tym, by nie zasnąć.
@@edxd750Doskonale to rozumiem. Jest taki jeden popularny polski youtuber, który ma fajne treści ale też jest fanatykiem tego podejścia (wstań bardzo rano kiedy inni śpią i zrób milion rzeczy, bo masz czas dla siebie). Problem w tym , że ja się nie umiem skupić tak o poranku, a jak mam iść do pracy, to tym bardziej, bo wciąż myślę o pracy, a nie tym, co mam zrobić przed pracą. Żeby mieć tę "złota godzinę" dla siebie to potrzebuje absolutnego wyluzowania i pewności, że tego dnia już nic innego mnie nie rozproszy, i że już nie ma żadnych obowiązków, czyli najlepszy jest wieczór. Spokój, cisza, wszystko ogarnięte i jest czas na relaks. Mogę się skupić na swoim hobby, czytaniu albo ogarnianiu nauki i ogólnie na rzeczach, na które potrzebuję całkowitego odcięcia się od świata. Nie lubię robić rzeczy w stresie że nie zdążę do pracy, bo a nuż się za bardzo wciagnę albo nie zdążę skończyć, tego co zaczęłam. Nie lubię tej presji, że za chwilę będzie trzeba przerwać to co robię. Nigdy się w ten sposób nie potrafię wyluzować, a co dopiero być produktywna.
Ja się wlasnie zastanawiam, czy jestem sowa czy może tylko mam problemy z zasypianiem? Od niedawna musze wstawać o 6 zeby zdążyć do pracy ( poranki są straszne) potem po pracy chodze jak zombie, na resztach sil ale jak przychodzi godzina 22 to od razu sie rozbudzam, ciężko mi wtedy zasnąć a jak już się uda kolo tej 23 to następnego dnia rano czuje się totalnie niewyspana.Natomiast jak chodzilam kiedys 1/2- 10 to rano czułam się super i nie było problemów z zaśnięciem
@@xmaria8660mam złą wiadomość - najpewniej jesteś sową i musisz inaczej ułożyć sobie życie. Bo organizmu nie przestawisz. Życie trzeba przestawić pod potrzeby organizmu. Zrobiłam to kosztem pieniedzy, ale warto x 1000000. Pozdrawiam
Bardzo ciekawy wywiad, ale nie zrozumialam, o co chodziło z sumiennością i mindfulness. Jestem raczej typem sowy lub pośrednim. Jestem sumienna i introwertyczna oraz skupiona na chwili obecnej. Często jednak czuję się depresyjnie z roznych powodów. Mam wrażenie, że poczucie odpowiedzialności i sumienność w pracy jest jednym z powodów. Będę wdzięczna za pogłębienie tych tematów (sumienność i mindfulness) w kolejnych odcinkach.
Nie zgadzam się, że to kwestia zmiany nawyków w naszych czasach. Kiedyś nie było tylko porannego korpo. Jestem muzykiem i muzykologiem. Muzyka jest z nami od 100 000 lat. Muzyka pełni funkcję spajającą plemię. Muzykę plemienną zwykle uprawiało się nocą. Noc to pora niebezpueczna i właśnie dlatego trzeba było czuwać, śpiewać, tańczyć przy ogniu. Ludzie nocą wytworzyli sztukę. Można by było powiedzieć - kulturę. Można to swobodnie zaobserwować w plemionach izolowanych. Nie każdy miał archetyp myśliwego. Późne wstawanie to nie znak czasów. To nieakceptowanie późnego wstawania jest znakim czasów w których nie mieści się różnorodność a przykładowego muzyka czy artystę nazywa leniem. 😢
Jestem stuprocentową sową i niestety żadne sposoby przez pięćdziesiąt lat na zmianę trybu życia mi nie pomogły. To tak jak próba zmiany własnej natury. Chyba nie warto. To nie choroba, tylko po prostu MY 😊
Odkrycie koła na nowo. Kilka lat temu oglądałem dokument na Discovery gdzie pokazali całą dobę jednego plemienia z dżungli pod tym kątem i łączny czas kiedy wszyscy w tym samym czasie w plemieniu spali wyniósł 4 minuty. Te typy to ewolucyjne przystosowanie aby zawsze ktoś stał na czatach czy nie zbliża się niebezpieczeństwo. Śmieszy mnie jak słyszę że ktoś chce poprawiać naturę przez jakiś trening. Masz problem - zmień pracę.
Obwinianie mediów za atawistyczne i istniejace od zarania dziejów chronotypy jest nieprofesjonalne Tzw Sowy pelnily kiedyś kluczową rolę pozostawania czujnym nocą, gdy plemie bezpiecznie spało. To byly nieustraszone typy, a teraz są dyskryminowane.
Zgadzam się. To też artyści którzy grali i tańczyli do rana przy ognisku uprawiając sztukę która spełniała funkcję spajającą plemię. Masakra z tą dyskryminacją.
Tak samo. Jak muszę funkcjonować przed 7 rano to potem cały dzień do kitu. Jeszcze na 7 wstanę spokojnie, nawet sama się wybudzam po kilku tygodniach ale próbowałam się przestawić na wcześniejsze godziny i nie ma opcji. Rano jestem bardzo nieproduktywna. Do jakiejś niewymagającej myślenia pracy to jeszcze ok ale jakbym miała wysilić mózg przed 8, to już jest problem.
Czyli ja jestem chronotypem elastycznym.. mam za sobą lata pracy do 2- 3 w nocy i wstawania o 8-9tej, a potem równie łatwo przestawiam się na wstawanie przed 5 rano i chodzenie spać max 22ga.. W obu świetnie się czuję o ile tylko każdy z nich trwa dłuższy czas. Z reguły od późnej jesieni jestem sową,a od marca-kwietnia skowronkiem😅 (aha, depresyjnosc mam zerową) Przy okazji o co chodzi z tym szeptaniem prowadzących? To juz drugi podcast po Górczyku, gdzie prowadzacy szemrze pod nosem,gdy goście mówią wyraźnie. Przy cicho sluchanym materiale ta dysproporcja bardzo przeszkadza.
Witaj w klubie :) Niedawno na pewnym uniwersytecie wypełniałem kwestionariusz chronotypu, okazało się że moje pory kładzenia się spać były poza zakresem przewidzianym przez autora.
Czy mogę prosić o rozwinięcie. Chronotyp a przyzwyczajenie/wypracowany nawyk. Czy było to badane? Czy te badania są faktycznie wiarygodne jeżeli mimo naszych chronotypów musimy działać jako skowronki i wieloletnie przyzwyczajenie powoduje, że możemy uważać się na dzień dzisiejszy za skowronków bo nie jest to już dla nas trudne tylko "normalne". Jaka jest wiarygodność odpowiedzi takich osób "przeprogramowanych"?
tak, czuję się dyskryminowana. Tak jak kiedyś osoby homoseksualne. Dziś bez porównania łatwiej w społeczeństwie osobom LGBT niż osobom o chronotypie nocnym. Dyskryminacja sów jest wręcz pochwalana, postrzegana jako coś " prawilnego", "niech się ogarnie leń i nierób, muszę mu dopie*dolic ale to dla jego dobra, żeby się ogarnął". Dokładnie tak jest dziś postrzegana dyskryminacja osób wieczornych. Oni czują się lepsi, bardziej prawi i pracowici, ogarnięci życiowo kiedy mogą nam dowalić z naprawdę grubej rury. Za to jacy się urodzilismy i że to nasza wina👍. Mam nadzieję że zmieni się to tak samo jak zmieniło się w dla osób homoseksualnych w ostatnich latach. Dziękuję za kolejny głos uświadamiający. Niech Pani nie przestaje. Robi Pani tyle dobrego dla osób o chronotypie wieczornym. Nadszedł czas na sprawiedliwość dla nas
Moje godziny to 11:00-3:00 I nikt nie bedzie we mnie wzbudzał wyrzutów, że coś ze mną nie tak. 😂 I porównanie togo do tendencji do cukrzycy jest bardzo słabe. 😅😅😅😂😂😂
Z tego co państwo mówicie nie bardzo wynika że chronotypy istnieją, skąd wiadomo że to nie są po prostu nawyki? Badacze podają że wykształcenie nawyku trwa nawet 250 dni. Patrząc po sobie - jako nastolatek (późna szkoła średnia konkretnie) zacząłem coraz później chodzić spać, coraz więcej stresu się do tego też przyczyniło, ale co do zasady ilekroć w życiu jakoś udawało mi się złapać oddech zasypiałem wcześniej, wstawałem wcześniej i lepiej się czułem dzięki temu. Tak też twierdzą biochemicy, że ludzkie ciało najlepiej funkcjonuje w zgodzie z rytmami hormonalnymi, a więc spać ok. 22-23 i pobudka 5-6 rano.
Może jesteś tym trybem mieszanym a nie typowo nocnym? Słyszałam że dość często ludzie posądzają się o bycie sową podczas gdy pozne kladzenie się spać wynika z problemów z zasypianiem, stresem itd. Ja niewatpliwie jestem typem nocnym. Wielokrotnie w życiu zmieniałam pracę i potrafię wykształcić nawyk porannego wstawania, ale to nie znaczy, że mi z tym dobrze. Nawet przy zachowaniu zdrowego trybu życia i higieny snu, jak wstaję rano mam problemu z koncentracją i znacznie obniżony nastrój. Dopiero gdy mogę pospać do której chcę, czyli minimum do 9 a czesto do 10 czy 11, czuję się dobrze, mogę się skoncentrować i być wydajna w pracy.
@@1happysad1 Może tak być. A może jestem już po tym piku, jestem po 40-tce, i zaczynam chodzić spać coraz wcześniej i wstawać coraz wcześniej, jak wszyscy starzy ludzie. ;)
@@przemysawpiorkowski9370 Nie wszyscy. Moja 93 letnia babcia, całe życie rano źle się czuje i "ożywa" dopiero w godzinach popołudniowych. Ja mam podobnie, dobiegam czterdziestki, zobaczymy, czy mi tak zostanie :)
Kiedyś słyszałam że porą urodzin tez preferuje do typu Sowa czy skowronek ja urodziłam sir późnym wieczorem i mam problemy z wczes y wstawaniem a syn urodził się wcześniej ie rano i z obserwacji ma .ale problemy ze wstawaniem rano jedt bardziej skowronkiem czy badania na ten te.st by tez to potwierdziły dziekuje Pozdrawiam Dobranoc Pozdrawiam 😢
Dzień dobry, co coraz mam zrobić, jeśli ja jestem bardziej wieczornych, a w weekend dzieci 4 i 8 lat serwują pobudkę i taką chęć do zabawy, że niesposób odmówić ?...
@@damian-uw2uvNauczyć dzieci, żeby nie przeszkadzały ci przed 6 rano, żebyś miał czas się wyspać. Dogadać to z żoną albo nauczyć się chodzić spać wcześniej o tym godzinę lub dwie i być pelnym energii rano?
@@inka1780 tak, e tak naprawdę dopiero wieczorem mam wolny czas i chęci, żeby coś poczytać, pooglądać - w dzień, po pracy nie mam szans na takie formy spędzania czasu bo głównie całą naszą uwagę pochłaniają dzieci - nie sposób im odmówić, a też chcę trochę poczytać, bo lubię...
@@damian-uw2uvJa Cię doskonale rozumiem, bo sama jestem raczej sową ale jednak sen i regeneracja są ważne więc warto poszukać jakiegoś rozwiązania. Tak się na dłuższą metę nie da funkcjonować.
Sowy to ludzie którzy kreują. Artyści. Totalnie marginalizowani w naszej cywilizacji. Bo nie nakręcają gospodarki i mówią o niewygodnych rzeczach. Ta cywilizacja wspiera tylko korpoluda który robi pieniądze. Artyści są wrażliwsi i dlatego doświadczają więcej negatywnych konsekwencji. Stany lękowe, neurotyczność. Czy to konsekwencje czy to raczej korelacja? Ja też się czuję poszkodowana szczególnie tym, że jak ja pracuję inni już nie pracują i nie mam się jak zdzwaniać a wszystkie wiadomości docierają nazajutrz. 😂😂😂 „Jest więcej korzyści z porannego chronotypu” - skandal. Nie mogę dalej oglądać. 😢😢😢
Ale proszę szanownej Pani, tu nie ma co się oburzać - w podcaście po prostu stwierdzono fakty - społecznie wynika ze stylu życia Skowronka więcej korzyści, bo jak słusznie zauważono, na świecie istnieje więcej skowronków. Czyli więcej załatwi Pani spraw na mieście w godzinach 7-15 niż 15-21. Niestety. I żeby była jasność - jestem typem sowy, pracującym w korpo, który jako jedyny spośród 25osobowego zespołu przychodzi do pracy na 9:00, a nie na 6:00 rano. Z własnego wyboru. I część z nich jęczy, że niewyspani - ale sami na to się decydowali. Poszli za tłumem, bo wielu z nich to typy pośrednie. Natomiast doświadczyłam wszystkiego o czym była mowa w podcaście - komentarze o byciu leniwym, “ta lubiąca pospać”, lekkie skłonności depresyjne i poczucie winy, że w kontekście do innych nie potrafię ogarnąć życia do południa. Ale też jako jedyna byłam odważna sięgnąć w pracy po więcej - zmienić stanowisko na inne, by dalej się rozwijać. I kto tu jest leniem?! Pytanie pozostawię otwarte
