Dlaczego NAPRAWDĘ przeniesiono stolicę do Warszawy? (Kamil Janicki o historii) 

Mało słyszałeś. Król przeniósł się do Warszawy, bo mu lekarze zalecili świeże wiejskie powietrze.

Mam takie same przemyślenia. Nawet na studiach historycznych nikt z prowadzących nie podnosił tego argumentu. Co nie zmienia faktu, że informacje o tym jak często władcy bywali na Wawelu są interesujące.

Cóż, trudno mi się wypowiadać jaka tradycja jest powtarzana na studiach czy w szkołach w innych regionach. Być może to motyw bardziej znany na południu kraju niż gdzie indziej? Mogę z całą pewnością za to powiedzieć że wyjaśnienie "pożarowe" podają prawie wszystkie publikacje popularnonaukowe czy nawet naukowe dotykające tematu "przeniesienia stolicy". Trochę ich przewertowalem pisząc biografię Wawelu :).

@@andrzejkakol6909 Nic podobnego, jak miał wychodzić na dwór w Krakowie skoro cały czas był na dworze? Wychodził z komnat i nadal był na dworze. A co do faktów, Kraków był trapiony epidemiami, a malutka Warszawa, taka większa gmina, jak Gdów, czy Serock miała powietrze o wiele zdrowsze. Bliskość Krakowa do Granicy tylko pozornie była przeszkodą.Było bliżej do Wiednia- stolicy cesarstwa, do Rzymu...Kraków leżał na szalach handlowych...

Ja bym sie swoja ignorancja publicznie nie demonstrował;ciesz sie,ze dowiedziales sie czegos nowego.

Tak samo było w Polsce pierwszych Piastów. Dlatego Gall Anonim pisał nie o jednej stolicy ale kilku "sedes regni principalis".

​@@WielkaHistoriaaktualnie widzę Ciebie w TVP Historia "Bona"😊

To chyba jakiś sporo młodszy ja, już nawet nie pamiętam tego programu :)... Ale w gruncie rzeczy ja ogółem pamiętam raczej rzeczy sprzed XX stulecia ;).

@@WielkaHistoria Dużo młodszy, można by było się zakochać 😄

​@@WielkaHistoria Hej

To prawda. Warszwa została stolica dopiero w ksiestwa Warszawskiego lub IIRP. Kraków zaś nigdy stolica nie był (chyba, że Rzeczpospolitej Krakowskiej albo Generalnego Gubernatorstwa).

Ogółem to w czasach nowożytnych niewiele było "oficjalnych" rzeczy. Nie przenośmy norm dzisiejszego, sformalizowanego świata w epokę, która funkcjonowała na bazie obyczaju i tradycji, a nie kodeksów i tabelek w excelu.

@@WielkaHistoria Raczej majestatu wynikłego z katolickiego obrządku, ale to niezbyt sensacyjny szczegół;)

To, nad czym się warto zastanawiać, to jak by się rozwinęła Polska, gdyby w 1918 roku stolicą stał się ucywilizowany, pracowity Poznań, a nie azjatycka Warszawa ściągająca w naturalny sposób do administrowania całym krajem bosych antków z Mazowsza i innych wschodnich dziur.

Też bym chciał zobaczyć alternatywną historię Krakowa, gdyby nadal był stolicą Polski, jakby to miasto wyglądało. Co do powstań to istniała możliwość wybuchu powstania krakowskiego w 1944, zupełnie jak powstanie warszawskie ale do tego nie doszło.

nie mogły i nie były, przecież to właśnie w podwarszawskiej Woli dokonywano wolnej elekcji

Myślę że kiedyś zrobię też o tym odcinek. Jakby co jest na ten temat rozdział w mojej książce "Wawel. Biografia".

Bolesław jest miejscowy, kto wie jak daleko sie zapuszczał zanim się do nas wprowadził. Do Wawelu mamy jakieś 20 km, może kiedyś doszedł :). Za to Karol to kot międzynarodowy prawie, spod samej granicy z Ukrainą. Imię, przyznaje, trochę z niewłaściwego kierunku ;).

To faktycznie ciekawy temat. W gruncie rzeczy z perspektywy ówczesnych Polaków nie istniała żadna dynastia Wazów. To była po prostu kontynuacja dynastii Jagiellonów. Zygmunta III Wazę wyniesiono na tron bo był wnukiem Zygmunta Starego. Tym się też "promowal" podczas elekcji.

To, co nazywamy dynastiami też było w swojej istocie elekcyjne, tylko z bardziej ograniczonym wyborem kandydatów. To nie było przecież tak, jak w bajkach, że regularnie umierał stary, siwy, osiemdziesięcioletni król i jego następcą zostaje syn, przystojny dwudziestopięcioletni królewicz.

Złej baletnicy i rąbek spódnicy...

A Cesarz Karol to co? Pies?

Jeśli jeden królewskim, to drugi w gruncie rzeczy cesarski ;-)

@@wojteksmag8286 Faktycznie! Mea culpa!! Co Cesarz to Cesarz!

Krakuska pozdrawia warszawiankę. :)

Dziękuję za nakarmienie algorytmu :)

granica była w Inflantach. Mniej więcej to na wysokości Estonii.

@@WielkaHistoria Zgoda, granica była na wysokości Estonii, ale niezbyt długo w odniesieniu do omawianego okresu (od 1582 do mniej więcej 1621 - utrata Rygi). Natomiast pokazana w materiale linijka obrazująca temat prowadzi mniej więcej do Dębek, czyli na północ, a Inflanty leżą na północnym wschodzie od Krakowa. Takie tam szczegóły.

Odcinki o zamkach na pewno będą, choćby ze względu na moją kolejną książkę, która trafi do przedsprzedaży za kilka dni. Natomiast żeby opowiedzieć konkretnie o tych małopolskich muszę wpierw pojechać tam z kamerą. Na razie prawdę mówiąc mam nakręcone głównie zamki francuskie, tak się jakoś złożyło :).

Przyznam, że wydawca nawet mi to sugerował, ale na razie odmówiłem. To oczywiście ciekawy temat, ale jednak o zamku w Warszawie powstało już kilka książek. Wawel był dla mnie pasjonującym projektem, bo od ponad 100 lat nie ukazała się ani jedna jego pełna historia. Czułem, że trzeba zapełnić lukę. Oczywiście nie wykluczam, że w przyszłości zmienię zdanie :). I dziękuję za miłe słowa, cieszę się, że książka się Panu spodobała.

To jedna z wersji mapy Wacława Grodeckiego - najstarszej dokładnej mapy Polski. Ten i inne warianty można znaleźć w Polonie, najlepiej szukać po nazwisku.

Znalazłem. Dzięki.

nie ilość się liczy lecz jakość, ja napisałem tylko dwie ale dobre, Janicki nawet nie rozpoznałby dobrej książki gdyby się o nią potknął, nie mówiąc już o napisaniu

@@badacz_historii_wojskowej Jestem z tych, którzy lubią mieć własne zdanie w jakimś temacie. Podaj tytuły, a wrednym i wstrętnym okiem ocenię. Wiesz, ludzie, którzy nie mają nic do ukrycia tak nie reagują. Mogą przedstawiać swój światopogląd. Nie obrzucaj, jeśli łaska, błotem tych, których za swoich przeciwników uważasz, bo to pokonanym nie przysparza sławy.

@@TheTata2tatakazika Kamil Janicki to propagandzista Gazety Wyborczej, a nie prawdziwy historyk, a co do moich książek: Bitwa pod Zbarażem 1649, Od Staszowa do Białej 1863, no i kilka artykułów - np. Bitwa pod Konstantynowem 26 - 28 lipca 1648 roku. To ostatnie do ściągnięcia on-line. Miłej lektury

Cóż, Jasienica lubił takie anegdoty, ale niekoniecznie je weryfikował :). Wiele by w tym sensu nie było, bo zgodnie z traktatem nadwornego lekarza Stefana Batorego już dwie dekady wcześniej "franca" była tak powszechna w otoczeniu monarszym, że dziwiono się gdy ktoś na nią nie cierpiał... Poza tym to akurat nie była choroba, przed którą się dało uciec. A przed innymi uciekano, ale wracano gdy sytuacja się normowała. Żadna epidemia nie doprowadziła do przeniesienia siedziby monarszej. Byłoby to dalece niepraktyczne, biorąc pod uwagę że duże epidemie wybuchały w nowożytnej Polsce średnio co 3 lata.

Wizyty m.in. w Grodnie, Wilnie, Wiślicy, Gdańsku, Poznaniu. No i wyjazd do Szwecji (1593-1594). Ale nigdzie poza Warszawą i Krakowem nie zabawił na długo.

No tak, Krakuf gurom. Sam jestes przykladem XD

@@pawelgrott1278 dziękuję za komplement,aleczy możesz być dokładniejszy panie Grocie?

To prawda :)

No tak, tą linijkę na ekranie należało poprowadzić do najdalej wysuniętej na północ granicy. Niedopatrzenie przy montażu. Chciałem by grafika ładnie wyglądała i zapomniałem pomyśleć ;-). 1100 to do linii granicznej w Inflantach. Gratuluję czujności :).

Oczywiście Zygmunt był fanatykiem, a działania zarówno jego, jak i jego synów trudno oceniać wysoko. Nie powinniśmy jednak sprowadzać historii tej epoki do samych królów. Cały ustrój Rzeczypospolitej w tym czasie podlegał już daleko posuniętej degeneracji, a pozycja monarchów słabła w oczach. Tak więc źródła problemów były znacznie głębsze... Opowiadałem o tym w różnych książkach, ostatnio np. w "Warcholstwie", wcześniej we wspomnianych w odcinku "Damach srebrnego wieku".

Byłaby to bardzo długa lista :)

@@WielkaHistoria już sobie wyobrażam te kilkaset tabliczek rozstawionych w Polsce, czasem dziś w szczerym polu, z napisem, tu w latach...-... lub w miesiącach..-.. znajdowała się stolica Polski

Podejrzewam że trochę tych tabliczek jest. Spodziewalbym się ich np. w Gieczu albo Płocku :)

Inflanty.

@@WielkaHistoria No zgadza się, ale na mapie pokazano Pomorze ;)

Północna granica Rzeczpospolitej była w tym czasie na wysokości Estonii. Nie Gdańska.

well... maybe give me 10 more years, I still have a bit more hair ;)

Gdańsk od dawna był w pewnym sensie nie pełną częścią państwa , a Lwów mieścina zwykła wtedy

Optymalne położenie - nad Wisłą (którą podróżowano dużo szybciej niż lądem), pomiędzy Polską i Litwą, brak silnych elit lokalnych (niedawna inkorporacja Mazowsza), ośrodek względnie duży ale nie tak duży i silny, by zagrażać bezpieczeństwu króla. Zasadniczo tylko Warszawa spełniała te kryteria.

od Krakowa do granicy Inflant jest 1100 km. A to jest najdalsza północną granica.

@@WielkaHistoria tak myślałem jednak animacja miarki zrobiona jest do linii brzegowej w okolicach Jastrzębiej Góry. 🙃

No tak, jak już się kajałem w innym komentarzu, przy robieniu animacji doznałem ewidentnego zaćmienia ;-). Na swoją obronę mam tylko to, że tekst pisałem kilka lat wcześniej ;-).

Zabawne, że nawet po kilkuset latach Krakowiacy maja jakieś kompleksy z tego powodu. Życze wam, żeby przeniesiono stolice do Krakowa. Byście się musieli użerać z tymi wszystkimi politykami, ciagłym blokowaniem miasta jakimiś protestami, to może wtedy udałoby wam się zauważyć, że funkcja stolicy to nic dobrego. Jako wasz znienawidzony zły warszawiak, sam uważam, że Kraków jest milszym miejscem do życia. Jedyne czego brakuje w Krakowie to koszy na śmieci i trawników/terenów zielonych w kilku dzielnicach.

@@Crovaify Ale ja z Wawki jestem...

Musisz udowadniać światu, że jesteś debilem?

Nie wydaje mi się, by takie historie były w ukraińskim programie nauczania. Czy ma Pani na ten temat jakieś wiarygodne źródło? Jest natomiast faktem, że w ukraińskiej wyobraźni narodowej przynajmniej ziemie na wschód od Sanu są "ich". Faktycznie byli też ukraińscy historycy i politycy, którzy postulowali ukraińskość Krakowa, ale to zdecydowanie margines dyskursu. Daleki margines. Zresztą chyba z naszej perspektywy da się to zrozumieć - wielu Polaków uważa przecież wciąż całą Ukrainę za obszar historycznie "polski". Tradycje narodowe już to do siebie mają, że często roszczą sobie pretensje do tych samych obszarów i operują na buńczucznych legendach. My mamy choćby Kadłubkowe historie, według których to nie Rus, tylko dawni polscy królowie podbili pół Europy i gromili Rzymian oraz Aleksandra Wielkiego ;-).

Wszyscy wiedzą, że Krakow został założony przez hordę starożytnych ludzi radzieckich pod wodzą Wielkiego Księcia Koniewowa...

@@WielkaHistoria Dodatkowo - usilne piłowanie stosunków Polsko-Ukraińskich, to działanie na rzecz przywrócenia wszystkich ziem, zdeptanych butem sowieckiego sołdata, pod panowanie Kremla.

Co to za bzdury? Gdzieś ktoś powiedział, a Pani powtarza. Nie ma tego w oficjalnym nauczaniu. Mówią to sobie jako „ciekawostkę” a nikt tego nie naucza. Niech Pani nie wprowadza w błąd

@elzbietakalisz Morfologia słowa Kraków wskazuje na сzeskie pochodzenie. Ukraińska wersja brzmiałaby jak Korokow, zas polska Kroków.

Dzięki!