Тёмный
No video :(

"Na Spiszu" - film K Krzyżanowskiego prod. TVP 1991 

Krzysztof Jan Krzyżanowski
Подписаться 4 тыс.
Просмотров 14 тыс.
50% 1

Spisz (słow. Spiš, niem. Zips, węg. Szepes) to region historyczny, położony w Centralnych i Wewnętrznych Karpatach Zachodnich, w dorzeczu górnego Popradu, górnego Hornadu oraz w części dorzecza Dunajca (na wschód od Białki). Skład narodowościowy ludności Spisza był dość złożony. Większość ludności, zwłaszcza wiejskiej, stanowili Słowacy, na północy Polacy (Górale), w miastach mieszkali liczni Niemcy, na południu był spory odsetek ludności węgierskiej. Film, zrealizowany w 1991 r na polskim Spiszu pokazuje problemy wynikające ze zróżnicowania etnicznego tego regionu

Опубликовано:

 

29 авг 2016

Поделиться:

Ссылка:

Скачать:

Готовим ссылку...

Добавить в:

Мой плейлист
Посмотреть позже
Комментарии : 70   
@korneliacourtenay9028
@korneliacourtenay9028 4 года назад
Most na rzece pomiędzy Brzegami (Polska) a Jurgowem (Słowacja) był świadkiem niejednej bójki - nie tylko o dziewczynę ;)
@andredo4880
@andredo4880 Год назад
Chopie na Śląsku przez cały PRL miejscowi miłośnicy Heimatu prali się z przyjezdnymi chadziajami
@jozefwojcik8224
@jozefwojcik8224 Год назад
Panie Julianie Kowalczyk niech pan powie ileż wieków Śpisz leżał w terenach Rzeczypospolitej żeby twierdzić że ludzie tu mieszkający nie są Słowakami?
@kj4923
@kj4923 3 года назад
Ciekawe kiedy państwo słowackie otworzy polskie szkoły w Starej Lubowli, Gniazdach i Podolińcu? Tak na początek zacznijmy od tych 3 miejscowości w imię braterstwa, miłości, godności, przyjaźni i innych bardzo wzniosłych słów.
@krzysztofjankrzyzanowski3909
@krzysztofjankrzyzanowski3909 3 года назад
to nie pisz farmazonów tylko tam jedź i załatwiaj a może nawet się przenieś i zacznij uczyć te nasze dzieci. A czy w ogóle wiesz czy tam są jakieś polskie stowarzyszenia?
@kj4923
@kj4923 3 года назад
@@krzysztofjankrzyzanowski3909 też nie pisz farmazonów. Skoro żyjemy we wspólnej Europie, region jest jednolity kulturowo a przynajmniej taki kiedyś był i w jakiejś mierze jeszcze pozostał, skoro dwujęzyczność to wielka wartość, powinno państwo słowackie dać szansę i możliwość kontaktu z kulturą polską w taki właśnie sposób, nawet gdyby to dotyczyło najmniejszej garstki swoich obywateli. Nie zaszkodziłoby nikomu też aby w kilku przygranicznych wsiach była możliwość wysłuchania mszy po polsku albo w gwarze. Nie spinaj się tak.
@kj4923
@kj4923 3 года назад
@Krzysztof Jan Krzyżanowski proponuję zrobić film w jaki sposób polskie dziedzictwo okolic Lubowli zostało wyrugowane z umysłów i serc ludzi a także np. z przestrzeni publicznej. Jak do tego doszło. Ciekawe byłoby posłuchać opinii dzisiejszych mieszkańców miejscowości o swojej historii i stosunku do niej. Niestety nie mam takich środków i zdolności ale polecam temat na film.
@krzysztofjankrzyzanowski3909
@krzysztofjankrzyzanowski3909 3 года назад
@@kj4923 Akurat tereny dookoła Starej Lubowni zamieszkują rusnacy czyli po naszemu Łemkowie. Zrobiłem tam kilka reportaży, mam wielu znajomych z tego środowiska. Jeżeli nawet są tam jacyś Polacy, to tylko raczej w Lubowni i jest to śladowa ilość. Proponuje poczytać o historii Spisza od średniowiecza do dzisiaj. Można się dowiedzieć wiele ciekawostek. Co zaś do Polaków po stronie granicy słowackiej, to większe środowisko jest w Lendaku, choć mniejsze już niż było to za czasów Halczyna. ( o nim tez zrobiłem film) I tyle temacie. W każdym razie dziękuje za oglądniecie reportażu o Spiszu. Bo to naprawdę ciekawa kraina. Pozdrawiam
@kj4923
@kj4923 3 года назад
@@krzysztofjankrzyzanowski3909 Bardzo dużo jest też ludności romskiej. Proszę o tym nie zapominać. Górale szczególnie starsi mówią na wsi w gwarze. Tak więc, jak przystało na tereny pogranicza, różnorodność na każdym kroku i powinna być ona zauważalna w przestrzeni publicznej. Z tymi śladowymi ilościami to bym nie przesadzał, bo część rodziców chętnie posłało by dziecko do szkoły, choćby z ciekawości. Tymczasem polskość rugowania jest na każdym kroku i nawet na grobie Pana Halczyna w Lendaku o którym Pan wspomniał, Słowacy zabraniają przywrócić oryginalne napisy w języku polskim. Komu to przeszkadza? Chętnie popatrzę na inne Pana filmy. Pozdrawiam. Proszę nie być aż tak bardzo poprawnym. W języku polskim jest Lubowla i nie inaczej, tym bardziej, że wiele nazw miejscowych, również na Spiszu, zmieniono w państwie czechosłowackim stosunkowo niedawno, bo w latach 60 XX w.
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
Rešpekt všetkým, ktorí sa snažia odolávať tomuto tlaku. Vo filme vykúka strach a hlavne hlavne nedodržiavanie práv menšín, keď budem mať čas, tak Ti posuniem informáciu aké majú práva Rusyni a Maďari. Toto sa bude vo Visegráde štandardizovať. Dvojjazyčné nápisy, školy sú štandard a základ. Stále platí, čím viac rečí vieš, tým viac si človekom. Zároveň budovanie multiazyčného mozgu od malička, umožňuje lepšie zvládať cudzie jazyky. Viem to,žijem v takom prostredí. Prečo sa cítia Slovákmi, Hej, Lebo žijú na historickej Slovenskej zemi. V súčasnosti sa uplatňuje územný princíp, inak by bol Gdansk Nemecký. Spiš a Orava sa delili v časoch tohto zmýšľania, toto viedlo k rozpútaniu vojny. Po vojne prišli na to že je to cesta do pekla, to vidno i v tomto filme. Takto sa upratovali hranice po vojne, ale Orava a Spiš sa pre komunistov neupratala. Celé nešťastné rozdelenie treba znova prehodnotiť a spojiť pôvodné skoro tisícročné regióny, zeme. Je to ako rozdelený Berlin, ktorý sa nakoniec znova spojil. Polonizácia vyvoláva odpor a narúša bratstvo zo Slovákmi. Sami Poliaci majú s toho viac problémov ako úžitku. Svoje prvé trpké ovocie tejto anexie dostali caz druhú svetovú vojnu. Veď hovoria niektorí po slovensky a niektorí dialektom ? Lebo Gorali nie sú Poliaci. Ich dialekt, rôzne gwary sú niekde medzi Slovenčinou a Poľštinou, Ich kultúra je bližšia Slovákom. Poľskí Gorali nech sa konečne zobudia s folklórneho sebauspokojenia, lebo neprežijú. Ked´sú takí hrdí Gorali , nech si vyriešia status národnostnej menšiny a upracú, kodifikujú si gwaru , dajú si ju do škôl a ich kultúra a peniaze sa nebudú strácať inde. Ešte jedna dôležitá poznámka, nie každý kto má klobúk, valašku, široký opasok a spieva zbojnícke a odzemok je Goral. Goralský klobúk je len jeden z klobúkov :-) .
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
​@@KAMOZ-yq9yf Nechcem skončiť v Polsku. Na Slovensku mi je dobre.
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
@@KAMOZ-yq9yf www.lapszenizne.pl/aktualnosci/zapomniane-kresy Pozri si o čom v Polsku určitá skupina stále vypisuje o "Slovenskom Tibete" a Severe Slovenska, o akych okresoch, hraniciach na Vahu a Poprade sníva??!!!. Prezentuje "práčky identity" źiakom i babičkám :=0 Kaźdá akcia vyvoláva protiakciu. Takže I Slováci majú právo publikovať, komentovať prezentovať ľudu svoje fakty.
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
@@KAMOZ-yq9yf Neodvrhujem Polských autorov, idem hlbšie do ich argumentov. Vadí mi, že sú tendenční, niekedy sa tomu ani netaja. Nikdy nehovor nikdy. Rusy, Prusy, Rakúśania dlho hovorili Poliakom, že územná zmena nie je možná a vidíš Polsko je reinkranované. Nemám strach, nie je chaos ako po vojne v roku 1918. Jedná sa mi hlavne privlstňované hmotné a nehmotné kultúrne dedičstvo Slovenského národa. Chcem, aby celý svet vedel, že nie je "Polské", ale Slovenské. Príklad, nie Polské pesničky, Polských goralov zo Spiša, ale piesne Slovákov, alebo Slovenkých goralov,valachov, Spišiakov žijúcich v Polsku. Zároveň, aby zainteresovaní pochopili, že miestny valaský, goralský dialekt, je dialektom Slovenského jazyka. Na priechodných hraniciach blízkych národov sa z blízkych jazykov, vždy vyvinie blízky dialekt. Tak ako je Podhalanský dialekt Polského jazyka, tak je dialekt Severnej Oravy dialekt Slovenského jazyka a nie sú rovnaké. Aby Slovenská menšina v Polsku, mala také isté možnosti ako Maďarská na Slovensku. Keď si nájdem čas, napíšem porovnanie. To, že starí ľudia po 50tke sa hlásia za Slovákov a diskutujú v Poľštine ma vôbec neodradzuje. V tomto veku uź nemajú kariérne tlaky, je to urćitá sloboda, hlbśie pochopenie vecí. Začínajú sa v duchovnej rovine zmierovať s predkami. "Videl som video, babičke volali deti, nech nepriznáva Slovenskú národnosť, ale Polskú, lebo sa boja o svoju kariéru. Babička im jednoducho pvedala, že inak nemôže...."
@ER-ej2yy
@ER-ej2yy 3 года назад
@@KAMOZ-yq9yf 😂😂😂
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
Spišiaci Alexandra Ružbacká a Miroslav Beck - Zem spieva ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-GiYRAxtyFdY.html
@piotrek93932
@piotrek93932 4 месяца назад
Błędnie podpisy Pan Kowalczyk i Budz , odwrotnie.
@zarpa4038
@zarpa4038 Год назад
"Janosik 6 years ago Mówią po góralsku a uważają się za Słowaków, dziwne." Przed próbą militarną przyłączenia północnej Słowacji do Polski w 1918 r. We wszystkich statystykach austriackich (rejestrowali też Polaków!) i węgierskich (tutaj można by napisać inne) to Słowacy!!!!!!!!!! Nie przestrzegano tu ani zasady terytorialnej, ani narodowej!!!!! Nie dziwne, ale standardowe. Naród ma więcej atrybutów. Jest tylko jeden język. nie mówi po polsku, jest potomkiem Polaków w Ameryce i uważa się za Polaka. Chłopiec mówi po angielsku i jest Polakiem, a nie Anglikiem. Hodonín - Podobne dialekty na granicy. Mówią po morawsku i jeden uważa się za Czecha, drugi za Słowaka. Passau - Dialekt niemieckiego jest taki sam i standard jest ten sam, jeden to Bawarczycy, Niemcy i inni Austriacy.
@Goldberg1234
@Goldberg1234 Год назад
Nie truj, idi na huj!
@zarpa4038
@zarpa4038 Год назад
@Mira nie ma sensu odpowiadać na ten post
@janosik9421
@janosik9421 7 лет назад
Mówią po góralsku a uważają się za Słowaków, dziwne.
@krzysztofjankrzyzanowski3909
@krzysztofjankrzyzanowski3909 7 лет назад
Może i dziwne, ale prawdziwe. takie tam pomieszanie jezyków i gwar na tym przenikajacym sie pograniczu południowym.
@ER-ej2yy
@ER-ej2yy 5 лет назад
A z ciebie jaki Janosik? 😂😂😂
@grzesiek8534
@grzesiek8534 5 лет назад
Górale na Słowacji mówią po góralsku a są słowakami
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
Babička spievala v čistej Slovenčine. Ty nie si Jánošík ale máš vizáž z humornej paródie na Jánośíka. Pozri si slovenské filmy o Jánošíkovi. Lebo Gorali nie sú Poliaci. Dialekt je niekde medzi Slovenčinou a Poľštinou, Ich kultúra je bližšia Slovákom. Vo filme vykúka strach a hlavne hlavne nedodržiavanie práv menšín, keď budem mať čas, tak Ti posuniem informáciu aké majú práva Rusyni a Maďari. Toto sa bude vo Visegráde štandardizovať. Dvojjazyčné nápisy, školy sú štandard a základ. Stále platí, čím viac rečí vieš, tým viac si človeko. Zároveň budovanie multiazyčného mozgu od malička umožňuje lepšie zvládať cudzie jazyky. Viem to,žijem v takom prostredí. Prečo sa cítia Slovákmi, Hej, Lebo žijú na historickej Slovenskej zemi. V súčasnosti sa uplatňuje územný princíp, inak by bol Gdansk Nemecky. Spiš a Orava sa delili v časoch tohto zmýšľania, toto viedlo k rozpútaniu vojny, po vojne prišli na to že je to cesta do pekla, to vidno i v tomto filme. Takto sa upratovali hranice po vojne, ale Orava a Spiš sa pre komunistov neupratala. Celé nešťastné rozdelenie treba znova prehodnotiť a vrátiť do pôvodneho a prirodzeného, skoro tisícročného stavu.
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
Miestny spišské, valaské, goralské nárečie, je nárečím Slovenského jazyka. Jazykovedec Spišiak Jozef Štolc ho zaraďuje do Východoslovenskému dialektu. Pokiaľ sa porovnáva z Sk štandardom, tak podľa Sk jazykovedcov je to prechodné PL - SK nárečie. PL jazykovedci ho zaraďujú do Malopolského dialektu.Rád si pozriem najlepšiu štúdiu kde je to systematicky dokázané. Systematické vyhodnotenie markerov nie len porovnanie Sk štandardu , ale i okolitých nárečí , spolu s archaizmami a lexikou, frazeologiou, Nech ma šľak trafí :-)((sk fráza, používaná i na Podholí), ak to nie je presnejší pohľad . ( Napríklad mazurenie, nie je len archaizmom Pl jazyka a ráta sa k polskosti, zároveň sa neráta k slovenskosti archaizmus postupná zmena g na h .....)
@zarpa4038
@zarpa4038 3 года назад
Nesúhlasím s pánom Kamockim jeho výkladom.V čase maďarizácie, sa v školách učilo po maďarsky. Správa územia bola v maďarčine. Maďari sa mstili Slovákom za to že v 1848 bojovali proti nim. ( prirovnám to k povstaniu Poliakov proti Rusom), zároveň mali menej ako 50% a najnižšiu pôrodnosť v Uhorsku. Práve v Galícii , kde bola otvorená hranica, bola vyššia miera slobody. Polský jazyk sa učil v školách. Dávali deti radšej do Polských škôl, ak mohli. Práve v tom čase sa dostalo do miestneho valaského dialektu Slovenčiny veľa prvkov zo severu. Nespomína, že rekatolizáciu oblasti vykonávali jeuizti v kostoloch v Polskom jazyku. I to ovplyvnilo miestny Slovenské nárečie. Zamlčal, že prvým bodom problémov, bolo vojenské obsadenie územia v roku 1918 Polskými o zbrojencami a ihned na to armádov.
@kj4923
@kj4923 3 года назад
Węgrzy zrobili sobie z tych terenów w 19 w. swoisty wentyl bezpieczeństwa, gdzie miała uchodzić para słowackiego nacjonalizmu. Zawsze to lepiej zrobić taką szopkę daleko na północy.
@kj4923
@kj4923 3 года назад
Zar Pa nie kłam na temat spiskiej gwary, że jest częścią języka słowackiego. Nie używaj słowa dialekt bo to coś więcej niż gwara, czyli wasze narzecze. Nawet wasi językoznawcy mówią o gwarze przejściowej, czescy i polscy gwarę spiską zaliczają do gwar polskich dialektu małopolskiego. Nie dziwię się słowackim uczonym, że nie są tak wyrywni w przywłaszczeniu polskich gwar jak to robią internetowe pismaki, gdyż rodziło by to duże konsekwencje klasyfikacyjne dla innych regionów i narażało na śmieszność.
@kj4923
@kj4923 3 года назад
Doskonale zdajesz sobie sprawę, że po chwili polskie oddziały się wycofały. Był to błąd, który nie powtórzy się nigdy. Żale i pretensje do Braci Czechów i Rady Ambasadorów. Tam się można wypłakać i wybeczeć. Z polskiego punktu widzenia, który ciebie oczywiście nie interesuje, jesteśmy szczęśliwi, że ten skrawek kultury polskiej udało się ocalić dla Polski i Europy.
Далее
Od Nowej Białej do Spiskiej Beli -  reportaż 1997
18:39
NOOOO 😂😂😂
00:14
Просмотров 10 млн
Insane Coffee trick EXPOSED 😱☕️ #shorts
00:20
Просмотров 3,7 млн
Walka o kresy południowe, Spisz i Orawę 1918-24
34:08
Dawna Łemkowszczyzna
11:11
Просмотров 76 тыс.
Łemko na czużyni  [mniejszości, zwyczaje, region]
37:43
Prof. dr Jerzy Klemens Werner - Higiena i życie
40:46
Просмотров 1,8 тыс.
Konsul i inni (1970) - film dokumentalny (Całość)
29:43
10 miejsc na Spiszu, które trzeba odwiedzić
13:09
Просмотров 5 тыс.
NOOOO 😂😂😂
00:14
Просмотров 10 млн