Arcyciekawy odcinek Bartoszu. Jeszcze go nie dokończyłem, ale musiałem zatrzymać się na chwilę w połowie, żeby zebrać część przemyśleń nim uciekną. Temat oczywiście od razu mnie rozpalił. Ten cystofor Nervy - przepiękne, choć i niepozornego Congiarium należy pozazdrościć. Pozwolę sobie dodać jako ciekawostkę przy tych oznaczeniach konsulatów u Nervy, że udało im się nawet wybić w tym dość wąskim okresie denary z legendą COS III DESIGN IIII. Temat miałem okazję zgłębić przy okazji włączania do zbioru takiego właśnie denara z Libertas RIC 39. Bardzo rzadkie rzeczy. A będąc przy rzadkościach, mam nadzieję, że wybaczysz mi to wtrącenie, mianowicie za panowania Trajana mamy wyjątek potwierdzający regułę, o której powiedziałeś, wskazującą na daremne próby datacji monet (szczególnie V konsulatu) po odnowieniach władzy trybuńskiej. Krótko w 103 roku, emitowano monety z TR P VII w legendzie. To także wielkie rzadkości. Wracam do oglądania, ale już teraz ślę serdeczne pozdrowienia. Sis felicior Augusto, melior Traiano.
Łukaszu, dziękuję Ci za komentarz i dopowiedzenie. Przy formule ogólnej prezentacji panowania poszczególnych cesarzy i ich monet nie zamierzam mówić ani o wydarzeniach pobocznych, ani o osobliwościach i rzadkich ciekawostkach numizmatycznych. Staram się zmieścić w czasie poniżej 40 min, co nie pozwala oczywiście na omówienie nawet wszystkich monet danego władcy z mojego skromnego zbioru, a cóż dopiero snucie opowieści o rzadkich emisjach, jak wspomniane przez Ciebie brązy z TR P VII na rewersie. Niekiedy pojawiają się też numery kolejnych obwołań imperatorskich (np. IMP IIII na brązach ze 102 lub IMPERATOR VII na aureusie RIC II 309 ze 114-115 r.), ale zawsze na emisjach rzadkich, toteż jedynie liczba przy konsulacie pozostaje dla większości monet Trajana podstawowym datownikiem... Bene vale!
@@bartoszawianowicz1753 O tak, zdecydowanie wymóg pewnej zwięzłości jest zrozumiały. Uwielbiam właśnie takie przekrojowe, skondensowane formy, bo każdorazowo pokazują one też, co, obok kluczowych dla danego panowania wydarzeń, numizmatyk/kolekcjoner, uważa za godne wzmianki w danym temacie. Obejrzałem oczywiście do końca i podtrzymuję rekomendację odcinka ;) Pozdrowienia!
Bardzo ciekawa opowieść ilustrowana monetami. Fantastyczne okazy z poważną proweniencją - wczesny denar Trajana z kolekcji Saltonów oraz drugi z sesterców. Dupondius Trajana również przepiękny i jakże czytelny. Zacne egzemplarze monet Nerwy. Ten cesarz jest na mojej liście pożądanych lecz wciąż niezrealizowanych zakupów. Jego monety do tanich nie należą, zwłaszcza gdy chcemy pozyskać przyzwoity egzemplarz. Nawet po tak wielu obejrzanych odcinkach nummi loquuntur, jestem wciąż pełen podziwu jak wielką i przekrojową kolekcję Pan posiada. Teraz czekam już niecierpliwie na Hadriana 🙂
Drogi Panie, dziękuję serdecznie. Monet ze znanych kolekcji było dziś więcej, ze zbioru Saltonów pochodzi choćby hemidrachma z Kyrene pokazywana pod koniec filmu. Kolekcję monet antycznych buduję od ponad 20 lat. Przez ten czas udało mi się kupić dość dużo dobrych monet w dobrych cenach. Szerokie spektrum zainteresowań numizmatycznych pomaga w znajdowaniu okazji... Pozdrawiam i życzę udanych dalszych zakupów!
Dziękuję serdecznie za oglądanie starszych odcinków cyklu #Nummi loquuntur i zachęcam również do śledzenia na bieżąco nowych - staram się nagrywać regularnie co tydzień. Pozdrawiam serdecznie!
Ciekawy odcinek, obejrzałem jak zawsze z przyjemnością i zainteresowaniem, zwłaszcza że ostatnio mój malutki zbiór monet antycznych wzbogacił się o denara i sesterca tego właśnie cesarza. Są zdecydowanie łatwiejsze do pozyskania niż monety jego krótko panującego brata. Teraz czekam na arcyciekawy okres mennictwa pięciu dobrych cesarzy :)
Drogi Panie, dziękuję serdecznie. Monety Domicjana rzeczywiście łatwiej pozyskać niż Tytusa. Czemu zresztą trudno się dziwić, bo wliczając emisje z czasów Wespazjana i Tytusa, mamy 27 lat jego mennictwa. Poza tym jako władca osobiście niezaangażowany w tłumienie powstania w Judei nie jest tak atrakcyjny dla kolekcjonerów monet żydowskich lub biblijnych. Można więc za mniejsze pieniądze mieć też monety Domicjana z Judei, często zresztą bardzo ciekawe. Za tydzień Nerwa i Trajan - zwłaszcza mennictwo tego drugiego jest przebogate... Pozdrawiam serdecznie!
to taki "produktywny" okres jak Zygmunt III Waza ..ten tez naklepał monet na kilkadziesiąt lat do przodu ..na szczęście (dla kolekcjonerów) nie trwał an tronie tak długo jak cesarstwo rzymskie 🤣🤣🤣
Dziekujac za ten film , mam mala prosbe ,aby w ewentualnych nastepnych odcinkach z okazji odwiedzin wystaw muzealnych , gdzie sa takze prezetowane ciekawe artefakty , np. jak tutaj antyczne , dodal Pan pare slow na ich temat , rozumiem ze glownym tematem jest numizmatyka , ale mnie i pewnie wielu to tez ciekawi , szczegolnie te unikatowe . Pozdrawiam.
Drogi Panie, bardzo chętnie spełnię taką prośbę. Monet nie można analizować w oderwaniu od inskrypcji kamiennych i w metalu, rzeźby, malarstwa, niekiedy także ceramiki czy mozaik, bo wszędzie znajdujemy podobne zjawiska, a pewne mody i tendencje występowały równolegle w różnych kategoriach zabytków. W przeszłości, w innych miejscach opowiadałem zresztą także o obiektach nienumizmatycznych. W dniu mojej wizyty w Boston Museum of Fine Arts zmagałem się jednak z silnym bólem gardła, co pewnie słychać, i co wpłynęło na ograniczenie mojego komentarza słownego. Pozdrawiam serdecznie!
@@bartoszawianowicz1753 Szanowny Profesorze , jestem wdzieczny za obietnice , a co do glosu to owszem slychac ze mowi pan cicho , ale pomyslalem ze z tego powodu np. aby kogos nie draznic itp. Zycze dozo zdrowia. Klaniam sie .
Drogi Panie, nie ma tu prostej odpowiedzi, jak w przypadku "sówek" ateńskich z V w. p.n.e. (kopalnie srebra w górach Laurion). Wiele denarów republikańskich bito z kruszcu wydobywanego w kopalniach hiszpańskich, które Rzym zdobył, pokonując na półwyspie Kartaginę. Potem nowy napływ kruszcu wiąże się ze zdobyciem Galii przez Cezara (zdobycie celtyckich zasobów srebra pozwoliło na wybicie licznych denarów na opłacenie armii, a przejęcie kontroli nad celtyckimi złożami złota pozwoliło wprowadzić na stałe aureusy). W okresie cesarstwa nie podbito już krain tak obfitych w znane wówczas złoża złota i srebra, coraz częściej więc przetapiano monety wcześniejsze. Z późnego cesarstwa (głównie z IV w.) zachowały się z kolei sztabki złota i srebra ze stosownymi odbitymi "pieczęciami" (niekiedy stemplem monety) - świadectwo eksportowania kruszcowego półproduktu, by w lokalnej mennicy wybić stosowną liczbę monet. Pozdrawiam serdecznie!
Dziękuję za tę wspólną przechadzkę po muzeum. Mimo ciężkiego poniedziałku można naprawdę na chwilę się zapomnieć. Świetna ekspozycja. Bardzo podoba mi się i sposób przedstawienia artefaktów i ich jakość. Nie przytłacza, czuć oddech. Pewnie prędko się tam nie pojawię, więc tym bardziej dziękuję ;)
Proszę bardzo. Miałem niestety pewne problemy z mówieniem - kilka dni naprzemiennego przebywania w gorącu lub w silnie klimatyzowanych pomieszczeniach sprawiło, że w piątek dość mocno bolało mnie gardło, ale nie mogłem nie nagrać niczego w tak zacnym muzeum... Co do kolekcji numizmatycznej Harvard Art Museums, jest ona znacznie wieksza - obejmuje ponad 20 000 monet, w tym wiele bardzo ładnych i rzadkich egzemplarzy, bo znikoma część pochodzi ze znalezisk - przytłaczająca większość zaś z donacji zamożnych kolekcjonerów. Przed zwiedzaniem odbyłem bardzo dobrą rozmowę z tamtejszą kuratorką Laure Marest, z którą pewnie jeszcze kiedyś będę współpracował... Pozdrawiam serdecznie!
Ja z kolei dziękuję serdecznie za życzliwy komentarz. W 23 minucie pokazuję nie tyle publikację naukową (mógłby to być w tym przypadku tom I RPC lub katalog Simonetty), ale katalog 18 aukcji Nomos z 5 maja 2019 r. (domy aukcyjne dają często ilustracje wyraźnie lepsze niż referencyjna literatura stricte naukowa). Pozdrawiam!
Dzien dobry, zabrzme jak laik ale jak podejsc do tematu monet antycznych? Skupiony bylem na II RP ale mam wszustko to co chcialem i teraz cokolwiek co bym chcial kosztuje dziesiatki tysiecy polskich złotych. Zabierajac sie za antyk, czy skupiamy sie na danym regionie, imperium, czy okresie w historii? Z krotkiego researchu, zachwycaja mnie monety Seleukidow oraz Egiptu Ptolemeuszy, czy monety republiki rzymskiej. Czy jest pan w stanie polecic literature od ktorej warto zaczac. Pozdrawiam serdecznie i gratuluje niesamowitej wiedzy.
Drogi Panie, dziękuję za miłe słowa i pytanie. Skoro z monet II RP brakuje już Panu jedynie najkosztowniejszych, zwrot ku antykowi jest bardzo zasadny. Przede wszystkim to właśnie od monet rzymskich rozpoczęło się wczesnonowożytne kolekcjonowanie monet (pierwszym znanym ponad wszelką wątpliwość kolekcjonerem był Petrarka), a od monet odwołujących się do zwycięstw nad Sarmacją Marka Aureliusza, Kommodusa i Konstantyna rozpoczynali swe zbiory również dawni kolekcjonerzy polscy (m.in. Hutten-Czapski). Co do literatury, bardzo dobre są tomiki z serii Cambridge "Guides to the Coinage of the Ancient World", w języku polskim do monet rzymskich - republikańskich i imperialnych polecam również "Gramatykę monet rzymskich okresu republiki i cesarstwa" (Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, wyd. 2. 2019). Pańskiej uwadze polecam również katalogi online na platformie ANS: numismatics.org/resources/ Pozdrawiam serdecznie i życzę wspaniałej przygody z monetami antycznymi!
Dziękuję za arcyciekawą odpowiedź. Mieszkam na stale w Wielkiej Brytanii od wielu lat, wiec literatura w języku angielskim nie sprawia mi żadnego problemu. Właśnie zamowiłem: 'The Hellenistic World' oraz 'From Ceasar to Augustus'. Pozdrawiam@@bartoszawianowicz1753
Witam Pana Profesora! Niedawno Massimo Osanna ogłosił, że wybuch Wezuwiusza miał miejsce nie 24 sierpnia a 24 października 79 roku. Są na to dowody. Pozdrawiam serdecznie!
Drogi Panie, nie znam tekstu Massimo Osanny, ale tradycyjne datowanie jest oparte na słynnym liście VI 16 Pliniusza Młodszego do Tacyta. Pliniusz był niemal naocznym świadkiem wydarzeń, w liście dokładnie opisał ostatnie godziny życia swojego wuja Pliniusza Starszego. Po przeczytaniu Pańskiego komentarza sprawdziłem aparat krytyczny (wykaz wszystkich wariantów tekstu w zachowanych rękopisach) wydania Schustera (Teubner 1992) i ewidentnie widać, że mimo różnych wariantów zapisu, sama data jest pewna. Wątpię, by Pliniusz przy opisie tak traumatycznych dla niego wydarzeń pomylił się o dwa miesiące. Choć z drugiej strony jeden z moich ulubionych autorów łacińskich przełomu XVII-XVIII w., paryski jezuita Jean Hardouin, twierdził, że większość literatury antycznej to późniejsze fałszywki i tylko na monetach i inskrypcjach można polegać... Wprawdzie obecnie Hardouin w dyskursie naukowym funkcjonuje jako ekscentryk lub wręcz wariat, ale swego czasu jego wywody też miały swoich zwolenników. Pozdrawiam serdecznie!
@@bartoszawianowicz1753Massimo Osanna ogłosił to na konferencji prasowej w 2018 roku, kiedy był jeszcze dyrektorem Parku Archeologicznego w Pompejach. Miało to związek z odkryciem napisu na ścianie, wykonanego węglem, który wskazywał datę: szesnasty dzień przed kalendami listopada. Ale już wcześniej archeolodzy mieli wątpliwości co do przekazu Pliniusza. Chodziło min. o owoce, które znaleziono w ruinach a które dojrzewają dopiero jesienią.
@@jurekNH Dziękuję serdecznie za objaśnienia. Nie wątpię, że rozwój archeologii i klimatologii historycznej pozwala obecnie skorygować źródła pisane. Osobiście jednak zacznę stosować nową chronologię dopiero, gdy przeczytam spełniający kryteria naukowe artykuł lub książkę na ten temat. Tymczasem przejrzałem ostatnie publikacje M. Osanny i okazuje się, że nawet w ostatnich tekstach (artykuł zbiorowy "The casts of Pompeii: Post-depositional methodological insights" w PLOS ONE 2023) zespół z włoskim archeologiem w składzie unika podawania daty miesięcznej wybuchu Wezuwiusza. Rozumiem, że mamy od kilku lat bardzo frapującą hipotezę, ale czekam na mocne, poparte badaniami empirycznymi, argumenty. Pozdrawiam serdecznie!
To prawda. Poza tym jako nośnik historii i uwiarygodnienie źródeł pisanych były monety cenione już przynajmnjej od XIV wieku, czego dowodzą listy Petrarki. Mnie porusza i sam fakt obcowania bezpośrednio z przedmiotem starożytnym, i świadomość, że podobnych emocji doświadczali kolekcjonerzy już przed wiekami. Pozdrawiam!
Mała uwaga ostatnimi słowami Nerona były ,,Haec est Fides'', kiedy to przybyli żołnierze który chcieli go oszukać, że niosą mu wybawienie, lecz ten już konał ze sztyletem w ciele. ,,Qualis Artifex pereo'' miał powiedzieć przed tym jak Faon i Epafrodyt pomogli mu wbić sztylet. Dla ewentualnej dyskusji hejterów daje źródło Swetoniusz rozdział 49 😉.
Dziękuję serdecznie za doprecyzowanie. Ponieważ mój starszy telefon, którym zwykle nagrywam, dwukrotnie nie zapisał mi filmu o Kaliguli, Klaudiusz i Neronie, trzecie podejście nagrałem już nieco krótsze i uproszczone. Faktycznie, Swetoniusz jako już całkiem ostatnie słowa Nerona podaje konkretnie (Nero 49): "non aliud respondit quam: 'sero' et: "haec est fides'" - "odpowiada nie inaczej, jak: <<późno>> i <<to jest wierność>>". Nie spodziewam się tu hejtu ani wobec mnie, ani wobec Pana. Patroni, subskrybenci i pozostali oglądający rozumieją zapewne, że półgodzinna opowieść o latach 37-68 musi zawierać liczne skróty i nie wyczerpuje tematu, a wszelkie merytoryczne uzupełnienia należy witać z radością jako wartość dodaną. Pozdrawiam serdecznie!
Racja, o samej emisji ze świątynią Janusa możnaby mówić 30 min, nie patrząc już na przedstawienia w bardziej znanych emisjach związanych z pożarem Rzymu, może kiedyś jak będę w Rzymie to nagram jakiś film o budowlach na monetach Nerona, chociaż znając mój zapał prędzej zdobędę sesterc z Portem w Ostii niż zrealizuje ten pomysł.
Dziękuję! Liczba subskrybentów ostatnio rośnie. Może do końca roku osiągnie 1000... Byłby to wyczyn, bo mam pełną świadomość, że numizmatyka antyczna jest raczej niszową tematyką. Pozdrawiam serdecznie!
@@bartoszawianowicz1753 Jednakże jest pan potrzebny. Pana kanał jest idealny dla nowych numizmatyków, których cały czas przybywa, wiadomo, nie każdy z nich zdecyduje się zbierać antyk, ale może jakaś część dzięki pańskiej twórczości zdecyduje się na tę niełatwą drogę.
@@kolekcjonerhistorii2628 Dziękuję raz jeszcze. Mam tego świadomość. Działam przy tym trochę na własną szkodę, bo rośnie mi w Polsce konkurencja do licytowanych monet. Przyzwyczajenie do wykładów i innych zajęć prowadzonych na uniwersytecie oraz potrzeba dzielenia się moją pasją i wiedzą z innymi są jednak silniejsze... Pozdrawiam raz jeszcze!
Drogi Panie, dziękuję serdecznie! August panował samodzielnie, licząc od zdobycia Egiptu w 30 r. p.n.e., 44 lata. To cała epoka: dwa pokolenia. Przez ten czas działo się dużo i w całym Imperium Romanum, i w mennictwie. O tym ostatnim znajdzie Pan więcej w odcinkach archiwalnych, choćby o mennictwie antyczne Hiszpanii. Pozdrawiam serdecznie!
Popieram z całego serca ideę takiej serii. A po jej zakończeniu - podobną dla okresu Republiki :) Posiada Pan zacny zbiór monet Oktawiana Augusta. Ja wciąż próbuję zdobyć pierwszy egzemplarz. August nie jest niestety łatwym finansowo celem. Zresztą, kilku kolejnych cesarzy - także. Bardzo ładny i bardzo czytelny 'tribute penny'. August ma analogicznego własnego denara. Nie wiem który jest trudniejszy do zdobycia? Być może Tyberiusza, z racji biblijnych konotacji. Czekam na kolejne odcinki!
Drogi Panie, dziękuję za miłe słowa. Głównym celem pocztu w ramach Nummi loquuntur jest uporządkowanie chronologii i podania ważniejszych faktów z historii mennictwa i panowania danych cesarzy. Nie prezentuję całego zbioru, by zachować balans pomiędzy faktografią historyczną, a opisem poszczególnych numizmatów. W przypadku Augusta pominąłem np. kilka egzemplarzy brązów imperialnych oraz prowincjonalnych, a z monet Tyberiusza nie pokazałem drachmy kapadockiej. Nieujęte tu monety może Pan znaleźć w moich wcześniejszych filmach, choćby na temat rzeczonej Kapadocji: ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-oEvJBWVvc48.html Osobno omawiałem również temat wspominanego przez Ewangelie Marka 12:13-17 i wg Łukasza 20:20-26 tzw. denara z wizerunkiem cesarza, czyli tzw. "grosza czynszowego": ru-vid.com/video/%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE-UNq5cOl0fTg.html (choć wtedy miałem jeszcze nieco słabszy egzemplarz tego najpopularniejszego typu denara Tyberiusza). Co do cen, jeśli nie dysponuje Pan dużym budżetem i nie chce się zadowolić monetami w bardzo słabym stanie zachowania, polecam Pańskiej uwadze nominały brązowe, zwłaszcza prowincjonalne, które, choć często rzadsze, rynek wycenia znacznie niżej, niekiedy wręcz okazyjnie. Pozdrawiam serdecznie!
Raczej do reformy monetarnej Anastazjusza. Ani dla autorów XVI-XVIII w., ani dla współczesnych historyków starożytności rok 476 nie jest istotną cezurą.
Bardzo ciekawy odcinek. Piękne monety, zwłaszcza okazałe tetradrachmy. Jako wielbiciel patyny na monetach, bardzo czekam na materiał na Patronite, o którym Pan wspomniał.
Drogi Panie, dziękuję. Zgodnie z moim planem na Patronite zamieszczam treści stricte kolekcjonerskie, a do takich należy zwracanie uwagi na stopień spatynowania numizmatów w kolekcjach. Pozdrawiam serdecznie!
@@bartoszawianowicz1753 Dzień dobry Panie Profesorze .Często jest tak, że Pana wykładom przysłuchuje się moja żona, ot choćby teraz , przy niedzielnym rosołku . Pozdrowienia !
Dziękuję panie Profesorze za kolejny film pełen wiedzy. Wpadłem na pewien pomysł mógłby pan zrobić taki film w którym pokazałby pan wszystkie nominały monet z cesarstwa rzymskiego i mógłby pan też powiedzieć w nim że Aureus składał się z 25 Denarów a na przykład Sesterc składał się z 4 asów i tak dalej wiem że podobny film zrobił pan kiedyś u pana Marciniaka ale brakowało tam parę nominałów takich jak Antoninian lub Follis wiem że co to podstawowe informacje ale takie też są potrzebne najbardziej dla początkujących niektórzy myślą że monety rzymskie to tylko Follisy Antoniniany i Denary a tak naprawdę jest pełno innych ja przynajmniej rozmawiałem z takimi osobami Które tak myślały dopiero ja im pokazałem że jest inaczej.
Drogi Panie, dziękuję serdecznie za sugestię. Jak Pan zapewne zauważył, tematykę nominałów już kilkakrotnie podejmowałem w cyklu Nummi loquuntur - był odcinek o imperialnych nominałach brązowych (odcinek #107), był o powrocie zarzuconych kilkadziesiąt lat wcześniej nominałów w drugiej połowie III w. (#57), wreszcie o nowych nominałach złotych i srebrnych w IV w. (#8). Temat ten przewija się też w filmach o dewaluacji pieniądza w Rzymie (#70-72). Śmiało może Pan do tych filmów swoich znajomych odsyłać, ale odcinek bardziej przekrojowy i, powiedzmy, bardziej dla początkujących też mogę nagrać. Tymczasem 18 maja zapraszam do siedziby PTN przy ul. Jezuickiej w Warszawie, gdzie o nominałach rzymskich będę mówił w ramach Nocy Muzeów: nocmuzeow.um.warszawa.pl/ Pozdrawiam serdecznie!
bardzo dziękuje za film oraz spełnienie mojej prośby o którą kiedyś prosiłem, akurat dostałem ten film na urodzin uważam to za świetny prezent, bardzo dziękuje za pana twórczość i za śietny film
Drogi Panie, zatem udało się trafić w odpowiedni moment. Przykro mi, że musiał Pan czekać kilka miesięcy, ale ale mój niewielki zbiór hellenistycznych monet licyjskich znacząco poszerzyłem dopiero w tym roku. Wszystkiego najlepszego!
Panie Profesorze, mam pytanie odnośnie prutah Poncjusza Piłata. W jakim języku są napisy "TIBEPIOY KAICAPOC" (Tyberiusza Ceazara) czy data "L IZ"? Źródła podają, że jest to język grecki, lecz w tym języku nie występują litery takie jak "C", "Z"
Drogi Panie, ależ oczywiście, że to greka i oczywiście, że w grece od końca IV w. p.n.e. doskonale poświadczona jest w źródłach epigraficznych i papirusowych sigma lunarna w kształcie właśnie litery C, a Z (zeta) to litera należąca do alfabetów greckich już w okresie archicznym i obecna również w grece współczesnej. L z kolei jest skrótowcem (nie literą), który poza monetami używano też przy datowaniu papirusów.
@@bartoszawianowicz1753 Dziękuję za wyjaśnienie. Co do zety, to pogubiłem się z racji tego, że nie jest na końcu alfabetu. Jak wymawiać skrótowiec "L" i co konkretnie oznacza? Rok?
Ciekawe jak wiele jest prawdy w przekazach historycznych o tym, że Othon popełnił samobójstwo by uchronić kraj przed wojną domową. To chyba dominująca, jeśli nie jedyna aktualnie wizja końca jego panowania. Być może prawdziwa, choć jego wcześniejsze działania w stosunku do Galby i Pizona rzucają cień na jego rzekomą szlachetność i zdolność do poświęceń. Druga rzecz to nieprawdopodobna ironia, która zawsze mnie uderza, gdy mowa o gwardii pretoriańskiej i jej zadaniu "ochrony cesarzy". W rzeczywistości chyba nic innego nie było tak częstą przyczyną gwałtownych zgonów cesarzy jak działania pretorian i ich nadmiernie ambitnych prefektów. Doprawdy Starożytny Rzym to nie było miłe miejsce jeśli chodzi o szczyty władzy. Bardziej bym je porównał do gniazda żmij, które tylko wybitne jednostki były w stanie utrzymać w ryzach.
Drogi Panie, właśnie ten kontrast niezbyt cnotliwego życia Othona i jego samobójstwa ponoć z patriotycznych pobudek tak fascynował współczesnych, a dla historyka Tacyta i biografa Swetoniusza miał moc exemplum. Jaka była rzeczywista motywacja Othona? Tego się nie dowiemy. Natomiast co do gwardii pretoriańskiej ma Pan zupełną rację - począwszy zresztą od Makrynusa jej prefekcji kilkakrotnie byli zamieszani w spiski przeciw cesarzowi lub przynajmniej korzystali z okazji śmierci princepsa, by samym sięgnąć po władzę... Pozdrawiam serdecznie!
Dziękuję. Co pewien czas inspiruję się datą i wykorzystuję monety jedynie jako ilistrację do konkretnych wydarzeń. Miło, że ta formuła się spodobała. Pozdrawiam!
Zastanawia mnie czemu w polskich domach aukcyjnych podawanie proweniencji antyku należy do rzadkości, gdzie w zagranicznych jest to normą. Czy wstawiający w komis nie chce podać podchodzenia monety czy bardziej dom aukcyjny tego nie wymaga albo jedno i drugie? Mnie osobiście brak proweniencji skutecznie zniechęca do licytacji i wolę wybrać konkurencję z zagranicy.
Doskonale Pana rozumiem. Dla mnie proweniencja to jedno z głównych kryteriów. O większość pokazywanych monet pytałem - zostały kupione albo w Niemczech, albo od znanego również mi brytyjskiego handlarza, przynajmniej dwie sztuki pochodzą z ostatnich aukcji Leu Numismatik, z polskich zbiorów jest mniejszość. Brak podawania proweniencji nie jest mankamentem tylko Numimarketu. Gdy trzy lata temu była aukcja moich niemal 400 monet u Damiana Marciniaka, wróciły do mnie skrzętnie zachowywane karteczki poświadczające moje wcześniejsze zakupy w zachodnich domach aukcyjnych. Szkoda. Choć lubię wiedzieć, z czyjego zbioru kupuję bezpośrednio, wartością dodaną zawsze jest też historia wcześniejszych posiadaczy... Zresztą o proweniencjach często wspominałem również w różnych wcześniejszych odcinkach Nummi loquuntur. Pozdrawiam serdecznie!
@@bartoszawianowicz1753 Panie Profesorze, dziękuję za odpowiedź. Jeśli chodzi o Pana przygodę z "Marciniakiem", to rzeczywiście bardzo słabo wygląda. Czy zgłosił Pan swoje uwagi na ten temat i jakie było stanowisko Damiana Marciniaka? Tymczasem mi dziś dopisało szczęście i wylicytowałem w Kölner Münzkabinett stater typu korynckiego z kolekcji Dr. Victora Wishnevsky'ego z informacją o miejscu wcześniejszego zakupu. Wolałbym żeby te pieniądze zostały w Polsce ale cóż... Pozdrawiam Panie Bartoszu!
@@PetrusPolonus Drogi Panie, oczywiście, że rozmawiałem na ten temat z Damianem. Generalnie to jest to jeden z najbardziej profesjonalnych właścicieli domów aukcyjnych w Polsce i człowiek, który potrafi słuchać i poprawiać to, gdzieś zawiodło. A co do patriotycznego wydawania pieniędzy, ja kupując od wielu lat ponad 90% monet poza Polską, usprawiedliwiam się tym, że dobre monety do Polski sprowadzam. Wspieram też wiedzą (również praktyczną: co i gdzie warto kupić) bogatszych ode mnie kolekcjonerów. Chciałbym, by za kilka lat nie było już podziału na zachodnie i polskie. Przez większość naszej historii należeliśmy do części Europy uboższej od Austrii, Beneluksu Francji, Niemiec, czy Włoch. Dobrych kolekcji było w I Rzeczypospolitej wielokrotnie mniej niż w samym tylko Rzymie lub Paryżu. Okres PRL też nie służył budowaniu zbiorów monet antycznych. Teraz do dużych domów aukcyjnych wciąż jeszcze trafiają głównie kolekcje budowane w okresie PRL i latach 90-tych - dużo dobrych monet polskich, bo te były wtedy proporcjonalnie tanie, zaś monety antyczne słabe, bo antyk zbiera cała Europa już od XVI w. (w Rzymie, Florencji, ale także Paryżu, Wiedniu i bogatych miastach Niderlandów niektóre zbiory sięgają wieku XV). Skoro nasz średni poziom życia zbliża się już do zachodniego, czas, by odzwierciedlały to polskie kolekcje monet antycznych. Życzę Panu zatem wielu udanych zakupów w Polsce i za granicą!
"brak proweniencji skutecznie zniechęca do licytacji i wolę wybrać konkurencję z zagranicy." Cóż za niepowetowana strata, właściciele Numimarketu zapewne rwą włosy z rozpaczy. 😆🤣 Proweniencja jest ważna o tyle, o ile mogą pojawić się wątpliwości co do autentyczności towaru. W większości wypadków mam w zupełności wystarczającą wiedzę, żeby samemu to ocenić. Z kolei renomowany sprzedawca (oprócz bezterminowej autentyczności) gwarantuje legalność towaru. I tyle mi wystarczy. Wolę mieć piękną, rzadką i wyjątkową monetę od od Iksińskiego, niż ekscytować się monetą widocznie gorszą, ale za to od "słynnego" kolekcjonera-nieboszczyka, który już wiele lat wcześniej został skonsumowany przez mrówki i inne żyjątka. 💀🐜🪱😎 Ale niech każdy ma co lubi.👌
@@MarcinKrn Czy właściciele Numimarketu rwą włosy z rozpaczy to już trzeba by ich spytać, myślę, że aż tak bardzo by ich to nie zakłopotało. Chociaż z drugiej strony, po to prowadzą ten interes, żeby jak najwięcej zarobić z opłaty aukcyjnej a tak przechodzą im koło nosa dodatkowi klienci i z pewnością nie jestem wyjątkiem. Nie wiem co ma do rzeczy żenujący komentarz o rozkładzie ciała kolekcjonera ale ja proweniencję traktuję nie tyle co gwarancję autentyczności gdyż w znanych kolekcjach też mógł zdarzyć się falsyfikat ale jako powiedzmy taki ciąg historyczny, kontynuację, monety z karteczkami poprzednich kolekcjonerów tworzą świetne zestawienie. Na koniec chciałbym Panu pogratulować posiadanej wiedzy na temat weryfikacji autentyczności monet ze zdjęć. Pozdrawiam!
Gdybym uważał, że tak jest, zapewniam, że powiedziałbym o tym, tak jak wspomniałem o wycofanej drachmie Apollonii Pontyjskiej z tzw. Black Sear Hoard. Pozdrawiam!
@@bartoszawianowicz1753 Witam ,, chciala by dusza do raju , ale grzechy nie pozwalaja,, tak i ze moimi checiami / za wysokie progi cha... na twoje nogi / he he Ale dzieki za odpowiedz i zyczenie !!
